دوره 9، شماره 3 - ( پاییز 1402 )
جلد 9 شماره 3 صفحات 295-278 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Giti A, Golchin M, Babaee T, Fassihi A. Mapping a Scientific Map of Researchers in the Field of Multiple Sclerosis (MS) Publications. JMIS 2023; 9 (3) :278-295
URL: http://jmis.hums.ac.ir/article-1-441-fa.html
URL: http://jmis.hums.ac.ir/article-1-441-fa.html
گیتی آناهیتا، گلچین مرضیه، بابایی تهمینه، فصیحی آیلین. ترسیم نقشه علمی مشارکت پژوهشگران درزمینه انتشارات بیماری ام‌اس(MS). اطلاع‌رسانی پزشکی نوین. 1402; 9 (3) :278-295
دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
متن کامل [PDF 6865 kb]
(700 دریافت)
| چکیده (HTML) (1145 مشاهده)
بحث
بیماری ام‌اس مستقیماً با ناتوانی سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز و نخاع مرتبط است. بیماری ام‌اس از حمله سیستم ایمنی خود بیمار به غلاف رشته‌های عصبی موسوم به میلین صورت می‌گیرد. امروزه دانشمندان به‌دنبال روش‌های مناسبی برای درمان هستند تا بتوانند آسیب‌های سیستم عصبی را پوشش دهند. با استفاده از علمی‌سنجی که یکی از متداول‌ترین روش‌های ارزیابی فعالیت‌های علمی و مدیریت پژوهش است، می‌توان از وضعیت تولیدات علمی در یک حوزه خاص آگاه شد و کمک می‌کند تا محققان با شکاف علمی موجود در حوزه آشنا شوند، افراد معتبر در این حوزه‌ها را شناسایی کنند و موضوع پژوهش‌های خود را با دید وسیع‌تری مورد بررسی قرار دهند.
باتوجه‌به اطلاعات به‌دست‌آمده درارتباط‌با بیماری ام‌اس در این پایگاه و تجزیه‌وتحلیل پژوهش‌های انجام‌شده قبلی، می‌توان دریافت کرد که اطلاعات مرتبط با این بیماری روند روبه رشد و صعودی دارد، وانگ و ژائو [10] و ریاحی و همکاران [13] و دهقان بنادکی و همکاران [11] نیز در پژوهش‌های خود به صعودی بودن روند رشد مدارک مرتبط با موضوعات مورد پژوهش خود اذعان کردند. اطلاعات به‌صورت بین‌المللی در سطح جهان در حال گسترش است و پژوهشگران و مؤسسات برتری در سطح جهان در ارتباط با این بیماری در حال بررسی، پژوهش و ارزیابی هستند. همان‌گونه که پاتیل [7]، ژای و همکاران [6] و یی جی[9] در پژوهش بررسی پیشرفت‌های پژوهشی کشورهای مختلف جهان در حوزه کووید-19، دریافتند که کشورهای چین و ایالات متحده آمریکا بیشترین مطالعات را درزمینه کووید-19 انجام داده‌اند که در مورد پژوهش انجام‌شده فعلی نیز صادق است.
همچنین در بین دانشگاه‌های جهان دانشگاه هنگ‌کنگ و در بین محققین یون کوک یان درجایگاه نخست جهان قرار دارند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که همکاری‌های علمی بین‌المللی شرط لازم جهت سرعت بخشیدن به پیشرفت‌های تحقیقاتی و دستیابی به موفقیت‌های علمی است. مقاله «تجزیه‌وتحلیل ژنتیک تکاملی مولکولی با استفاده از حداکثر احتمال، فاصله تکاملی و روش‌های حداکثر صرفه جویی» با میزان استناد 27269، پر استنادترین مقاله این موضوع است. کیم ام‌اس با انتشار 14540 و 4190 استناد، پرکارترین نویسنده و اچ30 در صدر نویسندگان برتر قرار دارد. مجله فیزیک انرژی بالا با ایمپکت 81/5 در صدر مجلات منتشرکننده مدارک درزمینه ام‌اس قرار دارد. همان‌طورکه در پژوهش پاتیل [7] در بین مجلات منتشرکننده مقالات، مجله لنست ازنظر میزان استنادات دریافتی جایگاه اول را ازآن خود کرده است و اینکه در بین سازمان‌های پژوهشی هم دانشگاه علوم و تحقیقات لیپرو اروپا مقام نخست را داشت و در پژوهش پاتیل [7] دانشگاه علوم و تحقیقات هوآژنگ و دانشگاه هنک کنگ در صدر قرار داشتند. پربسامدترین کلیدواژه در این پژوهش ام‌اس بود. همان‌طوری‌که در پژوهش پاتیل [7] و ترن [8] بالاترین بسامد واژگان مربوط به کلیدواژه‌های ویروس کرونا، همه‌گیری و داده بود.
نتیجه‌گیری
این مطالعه علم‌سنجی یک راهنما و چشم‌انداز کلی برای پژوهشگران در سطح بین‌المللی در حوزه بیماری ام‌اس است و نمای کلی از نویسندگان، سازمان‌ها، کشورها و غیره از این بیماری در پایگاه وبآوساینس ارائه کرده است. پیشنهاد می‌شود این پژوهش در سایر پایگاه‌های اطلاعاتی مانند پایگاه پابمد و اسکوپوس هم انجام شود، تا بتوان یک نظر کلی و جامع در ارتباط با جزئیات این موضوع در سطح جهان مطرح کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تأییدیه اخلاقی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمانی‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است..
مشارکت نویسندگان
گردآوری اطلاعات: مرضیه گلچین و آناهیتا گیتی؛ تجزیه‌وتحلیل: آناهیتا گیتی؛ نگارش مقاله: تهمینه بابایی و آیلین فصیحی.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از سرکار خانم دکتر رباب تیموری تشکر و قدردانی می‌شود.
References
متن کامل: (725 مشاهده)
مقدمه
تولید و نشر علم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف یک واحد علمی و قسمت عمده‌ای از وزن و جایگاه علمی هر کشور را تشکیل می‌دهد، پس جایگاه و نقش هر کشور در تولیدات علمی در حوزههای موضوعی مختلف، نشان‌د‌هنده میزان توانمندی و عملکرد دانشگاه و یا مؤسسات علمی در جهت ارتقاء و کمک به بهبود آن موضوع است. مقالات و اسناد معتبری در حوزههای مختلف سلامت توسط پژوهشگران و محققین جهان در سراسر دنیا چاپ شده است که سطح علمی رو به پیشرفت این محققان را در دنیا نشان می‌دهد.
در آینده‌ای نزدیک شاهد تمایل بیشتر پژوهشگران و جوامع علمی به اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در جهان و توجه بیشتر به الزامات فنی، فرهنگی و ساختاری موردنیاز توسط ذی‌نفعان این حوزه خواهیم بود [1]. علمی‌سنجی یکی از متداول‌ترین روش‌های ارزیابی فعالیت‌های علمی و مدیریت پژوهش است. بررسی کمی تولیدات علمی، سیاستگذاری علمی، ارتباطات علمی دانش‌پژوهان و ترسیم نقشه علمی، برخی موضوعات این حوزه‌اند [2] که با آگاهی از وضعیت تولیدات علمی در یک حوزه خاص، به محققان علاقه‌مند کمک می‌کند تا با شکاف‌های علمی موجود در این حوزه آشنا شوند، افراد معتبر در این حوزه‌ها را شناسایی کنند و موضوع پژوهش‌های خود را با دید وسیع‌تری مورد بررسی قرار دهند [3].
بیماری ام‌اس مستقیماً با سلول‌ها و بافت‌های عصبی در ارتباط است و می‌تواند سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز و نخاع را ناتوان کند. در کشور ما نیز آمار ابتلاء به این بیماری نسبت به کشورهای همسایه بسیار بالاست. شروع بیماری ام‌اس از حمله سیستم ایمنی خود بیمار به غلاف رشته‌های عصبی موسوم به میلین صورت می‌گیرد. میلین یک پوشش از جنس چربی است که از بافت‌های عصبی محافظت می‌کند. میلین در بدن به‌صورت طبیعی ترمیم می‌شود و امروزه دانشمندان به‌دنبال روش‌های نوینی برای ترمیم میلین هستند تا بتوانند آسیب‌هایی که سیستم عصبی به آن‌ها وارد می‌کنند را جبران کنند. این حمله به سیستم‌های عصبی می‌تواند اتصال سیستم عصبی را قطع کند که درنتیجه آن، پیام‌های بین مغز و سایر اندام‌ها به‌خوبی منتقل نمی‌شوند. هرچه این آسیب‌ها به میلین بیشتر باشد، اثرات مخرب بیماری دائمی می‌شود. در این پژوهش از کتابسنجی که تکنیکی برای متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی جهت ارزیابی متون علمی حوزههای موضوعی مختلف می‌باشد، استفاده شده است.
از مطالعات کتابسنجی در بررسی مدارک، مطالعه الگوهای انتشاراتی، معرفی حوزههای علمی، معرفی نویسندگان پرتولید، و مقالات پراستناد استفاده می‌کنند. مطالعات کتابسنجی برای بررسی وضعیت تحقیقات موجود در زمینه‌های تخصصی کاربرد داشته است و اطلاعات ارزشمندی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند [4 ,5].
با بررسی تولیدات علمی کشور در هر حوزه خاص، می‌توان راهی برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی صحیح و شناخت وضعیت گذشته فراهم کرد و موجب هدف‌دار کردن حرکات علمی و تعیین اولویت‌های پژوهشی و شناسایی نقاط ضعف و کمبود‌های موجود در حوزه‌ای خاص شد. مقالات بسیار زیادی توسط محققین کشورهای مختلف جهان درباره بیماری ام‌اس منتشر شده است. باتوجه‌به کثرت مقالات چاپ‌شده در این زمینه و نبود یک مطالعه کتابسنجی جامع در این حیطه، ضرورت دارد با تکنیک‌های کتابسنجی و مصورسازی به بررسی تولیدات علمی پژوهشگران جهانی در این زمینه پرداخته شود.
هدف تعیین و ترسیم نقشه مشارکت پژوهشگران و پژوهشگران فعال، تعیین مدارک پراستناد، تعیین مجلات منتشرکننده انتشارات علمی پژوهشگران، تعیین کشورهای همکاری‌کننده با پژوهشگران جهانی و تعیین دانشگاه‌ها و مؤسسات همکاری‌کننده با پژوهشگران اثرگذار جهانی و غیره درزمینه انتشارات بیماری ام‌اس می‌باشد.
پیشینه
ژای و همکاران [6] در پژوهش خود با هدف بررسی پیشرفت‌های پژوهشی کشورهای مختلف جهان در حوزه کووید-19، کلیه مقالات منتشرشده در پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس را در بازه زمانی 2003 تا 2020 به کمک ابزارهای کتابشناختی مورد بررسی قرار دادند. یافته‌های پژوهش آن‌ها نشان‌داد که کشورهای چین و ایالات متحده آمریکا بیشترین مطالعات را درزمینه کووید-19 انجام داده‌اند. همچنین در بین دانشگاه‌های جهان، دانشگاه هنگ‌کنگ و در بین محققین یون کوک یونگ در جایگاه نخست جهان قرار دارند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که همکاری‌های علمی بین‌المللی شرط لازم جهت سرعت بخشیدن به پیشرفت‌های تحقیقاتی و دستیابی به موفقیت‌های علمی است.
پاتیل [7] در پژوهش خود با استفاده از روش علم‌سنجی به بررسی انتشارات علمی (2184 رکورد) حوزه کووید-19 در پایگاه اطلاعاتی دیمنژنس در فاصله زمانی اول ژانویه تا 27 مارس 2020 پرداخت. یافته‌های مطالعه وی نشان‌داد که 69 کشور جهان در انتشارات علمی کووید-19 نقش داشته‌اند و در این بین کشورهای چین ، ایالات متحده آمریکا و انگلستان در جایگاه اول تا سوم جهان قرار داشتند. همچنین در بین مجلات منتشرکننده مقالات، مجله لنست ازنظر میزان استنادات دریافتی جایگاه اول را ازآن خود کرده است. در بین سازمان‌های پژوهشی هم دانشگاه علوم و تحقیقات هوآژنگ و دانشگاه هنک کنگ در صدر قرار داشتند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که بالاترین بسامد واژگان مربوط به کلیدواژه‌های کرونا ویروس، همه‌گیری و داده بود.
ترن و همکاران [8] در پژوهش خود با عنوان مطالعه همه‌گیری بیماری کووید-19، تحلیل متون جهانی با استفاده از روش‌های کتابسنجی به بررسی 5780 رکورد کتابشناختی انگلیسی زبان در حوزه کووید-19 و سندرم حاد تنفسی شدید کروناویروس2 که از دسامبر سال 2019 تا 23 آوریل سال 2020 در 3 پایگاه جهانی اسکوپوس، مدلین و وبآوساینس منتشر شده بود، پرداختند. نتایج یافته‌های آن‌ها نشان داد در میزان انتشارات کشورهای مختلف، تفاوت زیادی دارد، به‌طوری‌که کشورهای چین، ایالات متحده آمریکا و انگلستان در رتبه اول تا سوم جهان قراردارند. درنتیجه پژوهش به لزوم همکاری‌های مختلف پژوهشگران جهان در کشورهای با درآمد بالا، پایین و متوسط در تمامی زمینه‌های پیشگیری و کنترل بیماری کووید-19 اشاره شده است.
یی جی و همکاران [9] پژوهشی را با عنوان روند تولیدات علمی درحوزه دردهای عصبی در جهان و چین انجام دادند، این پژوهش روند جهانی تولیدات علمی در حوزه دردهای عصبی و همچنین کمیت و کیفیت تولیدات علمی کشور چین را در مقایسه با سایر کشورهای توسعه‌یافته بررسی کرد. یافته‌های پژوهش آن‌ها نشان داده ایالات متحده آمریکا نیز کشور غالب و رهبر در این حوزه محسوب می‌شود. اگرچه چین نیز دستاوردهای بزرگی داشته است.
وانگ و ژائو [10] در پژوهش خود با عنوان تولیدات علمی در حوزه کمردرد، تحلیل علم‌سنجی نشان داد طی دوره زمانی 1995 تا 2016 در وبآوساینس،50970 مقاله منتشر شده است که ایالات متحده آمریکا بیشترین تعداد مقالات (16818 و 33 درصد) را داشته است و بعد از این کشور، کشورهای انگلیس (4582 و 8/99 درصد)، آلمان (3871 و 7/6 درصد)، کانادا (3613 و 7/09 درصد)، استرالیا (3063 و 6/01 درصد) قرار داشتند. دانشگاه هاروارد (917 و 1/8 درصد) مؤسسه‌ای با بیشترین تولیدات علمی بود.
پژوهش‌های انجام‌شده در داخل کشور
حجت دهقانی بنادکی و همکاران [11] در پژوهش خود با عنوان پژوهش‌های علمی جهان در حوزه ویروس کرونا، در یک تحلیل کتابسنجی، به بررسی کلیه مدارک نمایه‌شده با موضوع ویروس کرونا در فاصله زمانی اول دسامبر سال 2019 تا اول آوریل سال 2020 در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس پرداختند. یافته‌های پژوهش آن‌ها نشان داد که در بین کل مدارک نمایه‌شده ( 923 مدرک) با موضوع کووید-19، کشور چین با انتشار 348 مقاله در جایگاه نخست و به دنبال آن، ایالات متحده آمریکا در جایگاه دوم جهان قرار دارند. همچنین در بین مجلات چاپ‌کننده مقالات، مجله لنست و بی‌ام‌جی کلینیکال ریسرچ بیشترین مقالات حوزه کووید را منتشر کرده‌اند. در بین دانشگاه‌های جهان دانشگاه هنگ کنگ و دانشگاه علوم و تحقیقات هوآژنگ در جایگاه نخست جهان قرار دارند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که اکثر مقالات بر جنبه‌های مختلف بیماری کرونا از قبیل بیماری‌زایی، همه‌گیری، درمان، تشخیص، پیشگیری و عوارض آن تمرکز داشتند.
امیرحسین مردانی و همکاران [12] پژوهشی با عنوان بررسی تولید علم پژوهشگران ایرانی درزمینه ایدز، براساس داده‌های پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس انجام داد که با استفاده از روش علم‌سنجی، میزان انتشارات علمی تولیدشده توسط پژوهشگران ایرانی درزمینه ایدز در پایگاه وبآوساینس طی سال‌های 2000 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفت. 336 مدرکی که در تألیف آن‌ها حداقل یک نویسنده وابسته به سازمان‌های ایرانی مشارکت داشتند، شناسایی شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که روند تولیدات علمی پژوهشگران ایران از سیر صعودی با نرخ رشد سالیانه 30 درصد برخوردار بوده است. دانشگاه علوم پزشکی تهران یک‌پنجم از تولیدات علمی را در میان سازمان‌های داخلی به خود اختصاص داده بود. بیشترین تحقیقات انجام‌شده در ایران متعلق به زیر موضوع بیماری‌های عفونی بود. همچنین 35 درصد از مجلاتی که پژوهشگران ایرانی مقالات خود را در آن‌ها چاپ کرده بودند متعلق به کشور آمریکا بود.
پژوهشی که ریاحی و همکاران [13] با عنوان یک دهه مطالعات پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان و مقایسه آن با کشورهای منطقه و جهان (2006-2015) و به‌روش پیمایشی توصیفی و با استفاده از ابزارهای علم‌سنجی انجام دادند، نشان داد تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان در طی سال‌های اخیر رشد نسبتاً قابل قبولی داشته است، اما ازنظر کیفی این مقالات در مجلات معتبر و با کیفیت بالا منتشر نشده‌اند. در این پژوهش مشخص شد که طی سال‌های اخیر تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان از رشد سالیانه 25 درصدی برخوردار بوده است و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی تیپ برتر از مهم‌ترین مراکز تولیدکننده مدارک علمی و پژوهشگران کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته جهان از مهم‌ترین شرکای متخصصان ایرانی در تولید علم مشترک بوده‌اند.
مواد و روش‌ها
این مطالعه یک پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی است که در محیط پایگاه وبآوساینس انجام شد.جامعه پژوهش شامل کلیه پژوهش‌های انجام‌شده درزمینه بیماری ام‌اس در ایران است که در پایگاه وبآوساینس بدون اعمال هیچ محدودیتی انجام شد.
در این پژوهش ابزار و روش جمع‌آوری داده‌ها، جست‌وجوی اینترنتی در سرعنوان‌های موضوعی پزشکی (مش) و پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس است. این پژوهش در خرداد 1401(2022) انجام شد. ابتدا کلیدواژ‌های مرتبط با بیماری ام‌اس از سایت مش انتخاب شد و در چندین فیلد عنوان، موضوع و چکیده و کلیدواژه‌ها وارد شد و عبارات زیر جست‌وجو شد:
MS,
Multiple Sclerosis;
Encephalomyelitis;
Disseminate.
سپس با جست‌وجو در وبآوساینس پایگاه انتشارات علمی پژوهشگران جهانی درباره بیماری ام‌اس حدود 1902670 عنوان مدرک در فرمت CSV استخراج شد. راهکاری که برای جست‌وجو و استخراج اطلاعات به کار گرفته شد در جدول شماره 1 قابل مشاهده است.
اطلاعات استخراج‌شده در نرم‌افزار وارد شد و مطابق با اهداف مورد پژوهش، جداول و نقشه و نمودارها استخراج شد.
تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از طریق تکنیک‌های (تحلیل استنادی، تحلیل هم نویسندگی، تجزیه‌وتحلیل هم‌زمانی، تحلیل استنادی مشترک) و استفاده از نرم‌افزارهای میکروسافت اکسل و وویس ویویر انجام شد. در این پژوهش، کل جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها
جست‌وجو با استفاده از کلیدواژه‌های استاندارد انتخاب‌شده از مش، جداول، نمودار و اطلاعات زیر به دست آمد.
جدول شماره 2، بیانگر پایگاه حدود 255 دسته‌بندی موضوعی از مدارک مرتبط است که در اینجا تنها به 15 مورد اول اشاره خواهد شد.
دسته علوم اعصاب (120678) با بیشترین تعداد مدارک در صدر دسته‌بندی‌های پایگاه قرار دارد. در مراحل پایین‌تر دسته‌بندی‌های دیگر قرار دارند که در جدول شماره 2 ذکر شده‌اند.
مطابق جدول شماره 3، حدود 100000 دانشگاه، مؤسسه، سازمان و شرکت همکار در این زمینه در سطح جهان فعال هستند که در اینجا به‌دلیل محدودیت تنها 15 مورد اشاره می‌شود.
در صدر سازمان‌ها دانشگاه علوم و تحقیقات لیپرو اروپا با 84054 مدرک قرار دارد و سازمان‌های بعدی با تعداد کمتر در مراحل پایین‌تر هستند.
مطابق جدول شماره 4، حدود 77531 عنوان مجله، مدارک مرتبط با ام‌اس را منتشر می‌کنند.
باتوجه‌به بالا بودن تعداد، تنها 15 مجله نخست بیان خواهد شد. مجله مولتیپل اسکلروزیس ا انتشار حدود 24893 مدرک در صدر و مجله پلوس وان با انتشار حدود 12786 مدرک، برترین مجلات هسته و اصلی در این زمینه در جهان می‌باشد. در این پژوهش حدود 10225 ناشر، مدارک مرتبط با ام‌اس را منتشر می‌کنند. الزویر ناشر بزرگ و اصلی محصولات علمی با 43826 مدرک و اشپرینگر با 200399 مدرک در صدر ناشران تولیدکننده هستند. همچنین حدود 59878 ویراستار، مدارک مرتبط با ام‌اس را در این پایگاه ویراستاری می‌کنند. الگنک ام‌اس با ویراستاری 3395 مدرک در صدر ویراستاران زمینه موضوعی قرار دارد. حدود 14331 در گروه نویسندگان، مؤلف مدارک مرتبط با ام‌اس در این پایگاه هستند.
گروه مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک با تألیف 35621 مدرک در صدر گروه‌های نویسندگی قرار دارند. مقاله «تجزیه‌وتحلیل ژنتیک تکاملی مولکولی با استفاده از حداکثر احتمال، فاصله تکاملی و روش‌های حداکثر صرفه جویی» با 33253 استناد در صدر مقالات پراستناد قرار دارد. طبق جدول شماره 5، حدود 152 ناحیه موضوعی مرتبط با ام‌اس در این پایگاه هستند.
موضوع شیمی و مهندسی با تعداد مدارک 298890 و 185748 در صدر موضوعات این زمینه هستند.
مطابق جداول شماره 5 و 6، حدود 265 کشور مرتبط با ام‌اس در این پایگاه هستند.
کشور ایالات متحده آمریکا و چین در صدر کشورهای اصلی و تولیدکننده اطلاعات هستند. ایالات متحده آمریکا حدود 40 درصد از انتشارات جهانی این موضوع را به خود اختصاص داده است.
تصویر شماره 1 سال نشر مدارک منتشرشده در ارتباط با بیماری ام‌اس را نشان می‌دهد.
تولید و نشر علم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف یک واحد علمی و قسمت عمده‌ای از وزن و جایگاه علمی هر کشور را تشکیل می‌دهد، پس جایگاه و نقش هر کشور در تولیدات علمی در حوزههای موضوعی مختلف، نشان‌د‌هنده میزان توانمندی و عملکرد دانشگاه و یا مؤسسات علمی در جهت ارتقاء و کمک به بهبود آن موضوع است. مقالات و اسناد معتبری در حوزههای مختلف سلامت توسط پژوهشگران و محققین جهان در سراسر دنیا چاپ شده است که سطح علمی رو به پیشرفت این محققان را در دنیا نشان می‌دهد.
در آینده‌ای نزدیک شاهد تمایل بیشتر پژوهشگران و جوامع علمی به اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در جهان و توجه بیشتر به الزامات فنی، فرهنگی و ساختاری موردنیاز توسط ذی‌نفعان این حوزه خواهیم بود [1]. علمی‌سنجی یکی از متداول‌ترین روش‌های ارزیابی فعالیت‌های علمی و مدیریت پژوهش است. بررسی کمی تولیدات علمی، سیاستگذاری علمی، ارتباطات علمی دانش‌پژوهان و ترسیم نقشه علمی، برخی موضوعات این حوزه‌اند [2] که با آگاهی از وضعیت تولیدات علمی در یک حوزه خاص، به محققان علاقه‌مند کمک می‌کند تا با شکاف‌های علمی موجود در این حوزه آشنا شوند، افراد معتبر در این حوزه‌ها را شناسایی کنند و موضوع پژوهش‌های خود را با دید وسیع‌تری مورد بررسی قرار دهند [3].
بیماری ام‌اس مستقیماً با سلول‌ها و بافت‌های عصبی در ارتباط است و می‌تواند سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز و نخاع را ناتوان کند. در کشور ما نیز آمار ابتلاء به این بیماری نسبت به کشورهای همسایه بسیار بالاست. شروع بیماری ام‌اس از حمله سیستم ایمنی خود بیمار به غلاف رشته‌های عصبی موسوم به میلین صورت می‌گیرد. میلین یک پوشش از جنس چربی است که از بافت‌های عصبی محافظت می‌کند. میلین در بدن به‌صورت طبیعی ترمیم می‌شود و امروزه دانشمندان به‌دنبال روش‌های نوینی برای ترمیم میلین هستند تا بتوانند آسیب‌هایی که سیستم عصبی به آن‌ها وارد می‌کنند را جبران کنند. این حمله به سیستم‌های عصبی می‌تواند اتصال سیستم عصبی را قطع کند که درنتیجه آن، پیام‌های بین مغز و سایر اندام‌ها به‌خوبی منتقل نمی‌شوند. هرچه این آسیب‌ها به میلین بیشتر باشد، اثرات مخرب بیماری دائمی می‌شود. در این پژوهش از کتابسنجی که تکنیکی برای متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی جهت ارزیابی متون علمی حوزههای موضوعی مختلف می‌باشد، استفاده شده است.
از مطالعات کتابسنجی در بررسی مدارک، مطالعه الگوهای انتشاراتی، معرفی حوزههای علمی، معرفی نویسندگان پرتولید، و مقالات پراستناد استفاده می‌کنند. مطالعات کتابسنجی برای بررسی وضعیت تحقیقات موجود در زمینه‌های تخصصی کاربرد داشته است و اطلاعات ارزشمندی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند [4 ,5].
با بررسی تولیدات علمی کشور در هر حوزه خاص، می‌توان راهی برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی صحیح و شناخت وضعیت گذشته فراهم کرد و موجب هدف‌دار کردن حرکات علمی و تعیین اولویت‌های پژوهشی و شناسایی نقاط ضعف و کمبود‌های موجود در حوزه‌ای خاص شد. مقالات بسیار زیادی توسط محققین کشورهای مختلف جهان درباره بیماری ام‌اس منتشر شده است. باتوجه‌به کثرت مقالات چاپ‌شده در این زمینه و نبود یک مطالعه کتابسنجی جامع در این حیطه، ضرورت دارد با تکنیک‌های کتابسنجی و مصورسازی به بررسی تولیدات علمی پژوهشگران جهانی در این زمینه پرداخته شود.
هدف تعیین و ترسیم نقشه مشارکت پژوهشگران و پژوهشگران فعال، تعیین مدارک پراستناد، تعیین مجلات منتشرکننده انتشارات علمی پژوهشگران، تعیین کشورهای همکاری‌کننده با پژوهشگران جهانی و تعیین دانشگاه‌ها و مؤسسات همکاری‌کننده با پژوهشگران اثرگذار جهانی و غیره درزمینه انتشارات بیماری ام‌اس می‌باشد.
پیشینه
ژای و همکاران [6] در پژوهش خود با هدف بررسی پیشرفت‌های پژوهشی کشورهای مختلف جهان در حوزه کووید-19، کلیه مقالات منتشرشده در پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس را در بازه زمانی 2003 تا 2020 به کمک ابزارهای کتابشناختی مورد بررسی قرار دادند. یافته‌های پژوهش آن‌ها نشان‌داد که کشورهای چین و ایالات متحده آمریکا بیشترین مطالعات را درزمینه کووید-19 انجام داده‌اند. همچنین در بین دانشگاه‌های جهان، دانشگاه هنگ‌کنگ و در بین محققین یون کوک یونگ در جایگاه نخست جهان قرار دارند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که همکاری‌های علمی بین‌المللی شرط لازم جهت سرعت بخشیدن به پیشرفت‌های تحقیقاتی و دستیابی به موفقیت‌های علمی است.
پاتیل [7] در پژوهش خود با استفاده از روش علم‌سنجی به بررسی انتشارات علمی (2184 رکورد) حوزه کووید-19 در پایگاه اطلاعاتی دیمنژنس در فاصله زمانی اول ژانویه تا 27 مارس 2020 پرداخت. یافته‌های مطالعه وی نشان‌داد که 69 کشور جهان در انتشارات علمی کووید-19 نقش داشته‌اند و در این بین کشورهای چین ، ایالات متحده آمریکا و انگلستان در جایگاه اول تا سوم جهان قرار داشتند. همچنین در بین مجلات منتشرکننده مقالات، مجله لنست ازنظر میزان استنادات دریافتی جایگاه اول را ازآن خود کرده است. در بین سازمان‌های پژوهشی هم دانشگاه علوم و تحقیقات هوآژنگ و دانشگاه هنک کنگ در صدر قرار داشتند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که بالاترین بسامد واژگان مربوط به کلیدواژه‌های کرونا ویروس، همه‌گیری و داده بود.
ترن و همکاران [8] در پژوهش خود با عنوان مطالعه همه‌گیری بیماری کووید-19، تحلیل متون جهانی با استفاده از روش‌های کتابسنجی به بررسی 5780 رکورد کتابشناختی انگلیسی زبان در حوزه کووید-19 و سندرم حاد تنفسی شدید کروناویروس2 که از دسامبر سال 2019 تا 23 آوریل سال 2020 در 3 پایگاه جهانی اسکوپوس، مدلین و وبآوساینس منتشر شده بود، پرداختند. نتایج یافته‌های آن‌ها نشان داد در میزان انتشارات کشورهای مختلف، تفاوت زیادی دارد، به‌طوری‌که کشورهای چین، ایالات متحده آمریکا و انگلستان در رتبه اول تا سوم جهان قراردارند. درنتیجه پژوهش به لزوم همکاری‌های مختلف پژوهشگران جهان در کشورهای با درآمد بالا، پایین و متوسط در تمامی زمینه‌های پیشگیری و کنترل بیماری کووید-19 اشاره شده است.
یی جی و همکاران [9] پژوهشی را با عنوان روند تولیدات علمی درحوزه دردهای عصبی در جهان و چین انجام دادند، این پژوهش روند جهانی تولیدات علمی در حوزه دردهای عصبی و همچنین کمیت و کیفیت تولیدات علمی کشور چین را در مقایسه با سایر کشورهای توسعه‌یافته بررسی کرد. یافته‌های پژوهش آن‌ها نشان داده ایالات متحده آمریکا نیز کشور غالب و رهبر در این حوزه محسوب می‌شود. اگرچه چین نیز دستاوردهای بزرگی داشته است.
وانگ و ژائو [10] در پژوهش خود با عنوان تولیدات علمی در حوزه کمردرد، تحلیل علم‌سنجی نشان داد طی دوره زمانی 1995 تا 2016 در وبآوساینس،50970 مقاله منتشر شده است که ایالات متحده آمریکا بیشترین تعداد مقالات (16818 و 33 درصد) را داشته است و بعد از این کشور، کشورهای انگلیس (4582 و 8/99 درصد)، آلمان (3871 و 7/6 درصد)، کانادا (3613 و 7/09 درصد)، استرالیا (3063 و 6/01 درصد) قرار داشتند. دانشگاه هاروارد (917 و 1/8 درصد) مؤسسه‌ای با بیشترین تولیدات علمی بود.
پژوهش‌های انجام‌شده در داخل کشور
حجت دهقانی بنادکی و همکاران [11] در پژوهش خود با عنوان پژوهش‌های علمی جهان در حوزه ویروس کرونا، در یک تحلیل کتابسنجی، به بررسی کلیه مدارک نمایه‌شده با موضوع ویروس کرونا در فاصله زمانی اول دسامبر سال 2019 تا اول آوریل سال 2020 در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس پرداختند. یافته‌های پژوهش آن‌ها نشان داد که در بین کل مدارک نمایه‌شده ( 923 مدرک) با موضوع کووید-19، کشور چین با انتشار 348 مقاله در جایگاه نخست و به دنبال آن، ایالات متحده آمریکا در جایگاه دوم جهان قرار دارند. همچنین در بین مجلات چاپ‌کننده مقالات، مجله لنست و بی‌ام‌جی کلینیکال ریسرچ بیشترین مقالات حوزه کووید را منتشر کرده‌اند. در بین دانشگاه‌های جهان دانشگاه هنگ کنگ و دانشگاه علوم و تحقیقات هوآژنگ در جایگاه نخست جهان قرار دارند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که اکثر مقالات بر جنبه‌های مختلف بیماری کرونا از قبیل بیماری‌زایی، همه‌گیری، درمان، تشخیص، پیشگیری و عوارض آن تمرکز داشتند.
امیرحسین مردانی و همکاران [12] پژوهشی با عنوان بررسی تولید علم پژوهشگران ایرانی درزمینه ایدز، براساس داده‌های پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس انجام داد که با استفاده از روش علم‌سنجی، میزان انتشارات علمی تولیدشده توسط پژوهشگران ایرانی درزمینه ایدز در پایگاه وبآوساینس طی سال‌های 2000 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفت. 336 مدرکی که در تألیف آن‌ها حداقل یک نویسنده وابسته به سازمان‌های ایرانی مشارکت داشتند، شناسایی شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که روند تولیدات علمی پژوهشگران ایران از سیر صعودی با نرخ رشد سالیانه 30 درصد برخوردار بوده است. دانشگاه علوم پزشکی تهران یک‌پنجم از تولیدات علمی را در میان سازمان‌های داخلی به خود اختصاص داده بود. بیشترین تحقیقات انجام‌شده در ایران متعلق به زیر موضوع بیماری‌های عفونی بود. همچنین 35 درصد از مجلاتی که پژوهشگران ایرانی مقالات خود را در آن‌ها چاپ کرده بودند متعلق به کشور آمریکا بود.
پژوهشی که ریاحی و همکاران [13] با عنوان یک دهه مطالعات پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان و مقایسه آن با کشورهای منطقه و جهان (2006-2015) و به‌روش پیمایشی توصیفی و با استفاده از ابزارهای علم‌سنجی انجام دادند، نشان داد تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان در طی سال‌های اخیر رشد نسبتاً قابل قبولی داشته است، اما ازنظر کیفی این مقالات در مجلات معتبر و با کیفیت بالا منتشر نشده‌اند. در این پژوهش مشخص شد که طی سال‌های اخیر تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان از رشد سالیانه 25 درصدی برخوردار بوده است و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی تیپ برتر از مهم‌ترین مراکز تولیدکننده مدارک علمی و پژوهشگران کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته جهان از مهم‌ترین شرکای متخصصان ایرانی در تولید علم مشترک بوده‌اند.
مواد و روش‌ها
این مطالعه یک پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی است که در محیط پایگاه وبآوساینس انجام شد.جامعه پژوهش شامل کلیه پژوهش‌های انجام‌شده درزمینه بیماری ام‌اس در ایران است که در پایگاه وبآوساینس بدون اعمال هیچ محدودیتی انجام شد.
در این پژوهش ابزار و روش جمع‌آوری داده‌ها، جست‌وجوی اینترنتی در سرعنوان‌های موضوعی پزشکی (مش) و پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس است. این پژوهش در خرداد 1401(2022) انجام شد. ابتدا کلیدواژ‌های مرتبط با بیماری ام‌اس از سایت مش انتخاب شد و در چندین فیلد عنوان، موضوع و چکیده و کلیدواژه‌ها وارد شد و عبارات زیر جست‌وجو شد:
MS,
Multiple Sclerosis;
Encephalomyelitis;
Disseminate.
سپس با جست‌وجو در وبآوساینس پایگاه انتشارات علمی پژوهشگران جهانی درباره بیماری ام‌اس حدود 1902670 عنوان مدرک در فرمت CSV استخراج شد. راهکاری که برای جست‌وجو و استخراج اطلاعات به کار گرفته شد در جدول شماره 1 قابل مشاهده است.
اطلاعات استخراج‌شده در نرم‌افزار وارد شد و مطابق با اهداف مورد پژوهش، جداول و نقشه و نمودارها استخراج شد.
تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از طریق تکنیک‌های (تحلیل استنادی، تحلیل هم نویسندگی، تجزیه‌وتحلیل هم‌زمانی، تحلیل استنادی مشترک) و استفاده از نرم‌افزارهای میکروسافت اکسل و وویس ویویر انجام شد. در این پژوهش، کل جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها
جست‌وجو با استفاده از کلیدواژه‌های استاندارد انتخاب‌شده از مش، جداول، نمودار و اطلاعات زیر به دست آمد.
جدول شماره 2، بیانگر پایگاه حدود 255 دسته‌بندی موضوعی از مدارک مرتبط است که در اینجا تنها به 15 مورد اول اشاره خواهد شد.
دسته علوم اعصاب (120678) با بیشترین تعداد مدارک در صدر دسته‌بندی‌های پایگاه قرار دارد. در مراحل پایین‌تر دسته‌بندی‌های دیگر قرار دارند که در جدول شماره 2 ذکر شده‌اند.
مطابق جدول شماره 3، حدود 100000 دانشگاه، مؤسسه، سازمان و شرکت همکار در این زمینه در سطح جهان فعال هستند که در اینجا به‌دلیل محدودیت تنها 15 مورد اشاره می‌شود.
در صدر سازمان‌ها دانشگاه علوم و تحقیقات لیپرو اروپا با 84054 مدرک قرار دارد و سازمان‌های بعدی با تعداد کمتر در مراحل پایین‌تر هستند.
مطابق جدول شماره 4، حدود 77531 عنوان مجله، مدارک مرتبط با ام‌اس را منتشر می‌کنند.
باتوجه‌به بالا بودن تعداد، تنها 15 مجله نخست بیان خواهد شد. مجله مولتیپل اسکلروزیس ا انتشار حدود 24893 مدرک در صدر و مجله پلوس وان با انتشار حدود 12786 مدرک، برترین مجلات هسته و اصلی در این زمینه در جهان می‌باشد. در این پژوهش حدود 10225 ناشر، مدارک مرتبط با ام‌اس را منتشر می‌کنند. الزویر ناشر بزرگ و اصلی محصولات علمی با 43826 مدرک و اشپرینگر با 200399 مدرک در صدر ناشران تولیدکننده هستند. همچنین حدود 59878 ویراستار، مدارک مرتبط با ام‌اس را در این پایگاه ویراستاری می‌کنند. الگنک ام‌اس با ویراستاری 3395 مدرک در صدر ویراستاران زمینه موضوعی قرار دارد. حدود 14331 در گروه نویسندگان، مؤلف مدارک مرتبط با ام‌اس در این پایگاه هستند.
گروه مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک با تألیف 35621 مدرک در صدر گروه‌های نویسندگی قرار دارند. مقاله «تجزیه‌وتحلیل ژنتیک تکاملی مولکولی با استفاده از حداکثر احتمال، فاصله تکاملی و روش‌های حداکثر صرفه جویی» با 33253 استناد در صدر مقالات پراستناد قرار دارد. طبق جدول شماره 5، حدود 152 ناحیه موضوعی مرتبط با ام‌اس در این پایگاه هستند.
موضوع شیمی و مهندسی با تعداد مدارک 298890 و 185748 در صدر موضوعات این زمینه هستند.
مطابق جداول شماره 5 و 6، حدود 265 کشور مرتبط با ام‌اس در این پایگاه هستند.
کشور ایالات متحده آمریکا و چین در صدر کشورهای اصلی و تولیدکننده اطلاعات هستند. ایالات متحده آمریکا حدود 40 درصد از انتشارات جهانی این موضوع را به خود اختصاص داده است.
تصویر شماره 1 سال نشر مدارک منتشرشده در ارتباط با بیماری ام‌اس را نشان می‌دهد.
این مدارک در طی سال‌ها روند روبه افزایش داشته است. مدارک در این زمینه در سال 1974 با عدد 2 منتشر شده است. این روند صعودی در سال 2021 به تعداد 126521 مدرک رسیده است که نشانگر افزایش اهمیت این بیماری در دنیاست که نیاز به چاپ و نشر مدارک مرتبط را افزایش داده است.
تصویر شماره 2 مقالات (1449460) و چکیده همایش‌ها (185036) بیشترین تعداد در مدارک منتشرشده در بیماری ام‌اس را دارا هستند.
تصویر شماره 2 مقالات (1449460) و چکیده همایش‌ها (185036) بیشترین تعداد در مدارک منتشرشده در بیماری ام‌اس را دارا هستند.
مدارک زیادی ازجمله کتاب، نوارهای صوتی، موسیقی و غیره در این زمینه هستند که به‌دلیل بالا بودن تعداد، تنها به 8 مورد اصلی اشاره شده است.
مطاق تصویر شماره 3، باتوجه‌به ابعاد مختلف این بیماری، نویسندگان زیادی با تخصص‌های زیاد در این زمینه فعال هستند.
مطاق تصویر شماره 3، باتوجه‌به ابعاد مختلف این بیماری، نویسندگان زیادی با تخصص‌های زیاد در این زمینه فعال هستند.
نویسندگان برتر و مطرح در این زمینه موضوعی بالغ بر 500000 نفر هستند، به‌دلیل بالا بودن تعداد، تنها به ذکر 15 نفر اکتفا می‌شود. کیم ام‌اس با 14503 مدرک که تقریباً 76 دهم درصد از 100 درصد نویسندگان را به خودش اختصاص داده‌است.
تصویر شماره 4 نوع دسترسی به منابع رو مشخص می‌کند، حدود 580654 مدرک دسترسی آزاد وجود دارد که 30/55 درصد کل مدارک را شامل می‌شود.
تصویر شماره 4 نوع دسترسی به منابع رو مشخص می‌کند، حدود 580654 مدرک دسترسی آزاد وجود دارد که 30/55 درصد کل مدارک را شامل می‌شود.
این منابع به طلایی، طلایی هیبرید، رایگان برای مطالعه، سبز و غیره تقسیم می‌شود که شاخص اصلی دسترسی آزاد هستند و برحسب نوع دسترسی قرار گرفته‌اند. دررابطه‌با زبان مدارک حدود 47 زبان برای مدارک منتشرشده ام‌اس در این پایگاه هستند. زبان بین‌المللی انگلیسی حدود 97 درصد از مدارک منتشرشده را به خود اختصاص داده‌است. در مراحل بعدی زبان چینی، اسپانیایی و پرتغالی قرار دارد.
مطابق با تصویر شماره 5 نویسندگان برتر و پرکار درزمینه بیماری ام‌اس به تصویر کشیده شده‌اند.
مطابق با تصویر شماره 5 نویسندگان برتر و پرکار درزمینه بیماری ام‌اس به تصویر کشیده شده‌اند.
در این نقشه ارتباطات و هم تألیفی نویسندگان نیز مشخص است.
مطابق تصویر شماره 6 بیشترین مدارک مرتبط با موضوع پژوهش در کشور آمریکا تولید شده است.
مطابق تصویر شماره 6 بیشترین مدارک مرتبط با موضوع پژوهش در کشور آمریکا تولید شده است.
بحث
بیماری ام‌اس مستقیماً با ناتوانی سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز و نخاع مرتبط است. بیماری ام‌اس از حمله سیستم ایمنی خود بیمار به غلاف رشته‌های عصبی موسوم به میلین صورت می‌گیرد. امروزه دانشمندان به‌دنبال روش‌های مناسبی برای درمان هستند تا بتوانند آسیب‌های سیستم عصبی را پوشش دهند. با استفاده از علمی‌سنجی که یکی از متداول‌ترین روش‌های ارزیابی فعالیت‌های علمی و مدیریت پژوهش است، می‌توان از وضعیت تولیدات علمی در یک حوزه خاص آگاه شد و کمک می‌کند تا محققان با شکاف علمی موجود در حوزه آشنا شوند، افراد معتبر در این حوزه‌ها را شناسایی کنند و موضوع پژوهش‌های خود را با دید وسیع‌تری مورد بررسی قرار دهند.
باتوجه‌به اطلاعات به‌دست‌آمده درارتباط‌با بیماری ام‌اس در این پایگاه و تجزیه‌وتحلیل پژوهش‌های انجام‌شده قبلی، می‌توان دریافت کرد که اطلاعات مرتبط با این بیماری روند روبه رشد و صعودی دارد، وانگ و ژائو [10] و ریاحی و همکاران [13] و دهقان بنادکی و همکاران [11] نیز در پژوهش‌های خود به صعودی بودن روند رشد مدارک مرتبط با موضوعات مورد پژوهش خود اذعان کردند. اطلاعات به‌صورت بین‌المللی در سطح جهان در حال گسترش است و پژوهشگران و مؤسسات برتری در سطح جهان در ارتباط با این بیماری در حال بررسی، پژوهش و ارزیابی هستند. همان‌گونه که پاتیل [7]، ژای و همکاران [6] و یی جی[9] در پژوهش بررسی پیشرفت‌های پژوهشی کشورهای مختلف جهان در حوزه کووید-19، دریافتند که کشورهای چین و ایالات متحده آمریکا بیشترین مطالعات را درزمینه کووید-19 انجام داده‌اند که در مورد پژوهش انجام‌شده فعلی نیز صادق است.
همچنین در بین دانشگاه‌های جهان دانشگاه هنگ‌کنگ و در بین محققین یون کوک یان درجایگاه نخست جهان قرار دارند. نتایج مطالعه آن‌ها نشان داد که همکاری‌های علمی بین‌المللی شرط لازم جهت سرعت بخشیدن به پیشرفت‌های تحقیقاتی و دستیابی به موفقیت‌های علمی است. مقاله «تجزیه‌وتحلیل ژنتیک تکاملی مولکولی با استفاده از حداکثر احتمال، فاصله تکاملی و روش‌های حداکثر صرفه جویی» با میزان استناد 27269، پر استنادترین مقاله این موضوع است. کیم ام‌اس با انتشار 14540 و 4190 استناد، پرکارترین نویسنده و اچ30 در صدر نویسندگان برتر قرار دارد. مجله فیزیک انرژی بالا با ایمپکت 81/5 در صدر مجلات منتشرکننده مدارک درزمینه ام‌اس قرار دارد. همان‌طورکه در پژوهش پاتیل [7] در بین مجلات منتشرکننده مقالات، مجله لنست ازنظر میزان استنادات دریافتی جایگاه اول را ازآن خود کرده است و اینکه در بین سازمان‌های پژوهشی هم دانشگاه علوم و تحقیقات لیپرو اروپا مقام نخست را داشت و در پژوهش پاتیل [7] دانشگاه علوم و تحقیقات هوآژنگ و دانشگاه هنک کنگ در صدر قرار داشتند. پربسامدترین کلیدواژه در این پژوهش ام‌اس بود. همان‌طوری‌که در پژوهش پاتیل [7] و ترن [8] بالاترین بسامد واژگان مربوط به کلیدواژه‌های ویروس کرونا، همه‌گیری و داده بود.
نتیجه‌گیری
این مطالعه علم‌سنجی یک راهنما و چشم‌انداز کلی برای پژوهشگران در سطح بین‌المللی در حوزه بیماری ام‌اس است و نمای کلی از نویسندگان، سازمان‌ها، کشورها و غیره از این بیماری در پایگاه وبآوساینس ارائه کرده است. پیشنهاد می‌شود این پژوهش در سایر پایگاه‌های اطلاعاتی مانند پایگاه پابمد و اسکوپوس هم انجام شود، تا بتوان یک نظر کلی و جامع در ارتباط با جزئیات این موضوع در سطح جهان مطرح کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تأییدیه اخلاقی از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان است.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمانی‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است..
مشارکت نویسندگان
گردآوری اطلاعات: مرضیه گلچین و آناهیتا گیتی؛ تجزیه‌وتحلیل: آناهیتا گیتی؛ نگارش مقاله: تهمینه بابایی و آیلین فصیحی.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از سرکار خانم دکتر رباب تیموری تشکر و قدردانی می‌شود.
References
1.Moradi Moghaddam H. [Studying the status of scientific production of Iran in science citation index after the islamic revolution (1980-2016) and its global performance (Persian)]. Scientometrics Res J. 2018; 4(1):17-36. [DOI:10.22070/RSCI.2017.557]
2.Central Library, Museum and Documentation Center. [What is science-metrics? (Persian)]. Tehran: Central Library, Museum and Documentation Center; 2019. [Link]
3.Yaminfirooz M, Riahi A. [Scientific production of Iran in the field of occupational and professional health and determined its level in the word during 2000-2016 (Persian)]. Alborz Univ Med J. 2018; 7(1):66-76. [DOI:10.29252/aums.7.1.66]
4.Pu QH, Lyu QJ, Su HY. Bibliometric analysis of scientific publications in transplantation journals from Mainland China, Japan, South Korea and Taiwan between 2006 and 2015. BMJ Open. 2016; 6(8):e011623. [DOI:10.1136/bmjopen-2016-011623] [PMID]
5.Pekel E, Pekel G. Publication trends in corneal transplantation: A bibliometric analysis. BMC Ophthalmol. 2016; 16(1):194. [DOI:10.1186/s12886-016-0379-x] [PMID]
6.Zhai F, Zhai Y, Cong C, Song T, Xiang R, Feng T, et al. Research progress of coronavirus based on bibliometric analysis. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(11):3766. [DOI:10.3390/ijerph17113766] [PMID]
7.Patil SA. scientometric analysis of global COVID-19 research based on dimensions database. 2020. [DOI:10.2139/ssrn.3631795]
8.Tran BX, Ha GH, Nguyen LH, Vu GT, Hoang MT, Le HT, et al. Studies of novel coronavirus disease 19 (COVID-19) pandemic: A global analysis of literature. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(11):4095. [DOI:10.3390/ijerph17114095] [PMID]
9.Ye J, Ding H, Ren J, Xia Z. The publication trend of neuropathic pain in the world and China: A 20-years bibliometric analysis. J Headache Pain. 2018; 19(1):110. [DOI:10.1186/s10194-018-0941-4] [PMID]
10.Wang B, Zhao P. Worldwide research productivity in the field of back pain: A bibliometric analysis. Medicine. 2018; 97(40):e11566. [DOI:10.1097/MD.0000000000011566] [PMID]
11.Dehghanbanadaki H, Seif F, Vahidi Y, Razi F, Hashemi E, Khoshmirsafa M, et al. Bibliometric analysis of global scientific research on Coronavirus (COVID-19). Med J Islam Repub Iran. 2020; 34 (1):354-62.[DOI:10.47176/mjiri.34.51]
12.Mardani A, Mardani A, Sharif Moghadam H. [A survey of knowledge production of Iranian researchers on AIDS: Evidence from the Web of Science Database (Persian)]. J Health Adm. 2011; 14(45):27-36. [Link]
2.Central Library, Museum and Documentation Center. [What is science-metrics? (Persian)]. Tehran: Central Library, Museum and Documentation Center; 2019. [Link]
3.Yaminfirooz M, Riahi A. [Scientific production of Iran in the field of occupational and professional health and determined its level in the word during 2000-2016 (Persian)]. Alborz Univ Med J. 2018; 7(1):66-76. [DOI:10.29252/aums.7.1.66]
4.Pu QH, Lyu QJ, Su HY. Bibliometric analysis of scientific publications in transplantation journals from Mainland China, Japan, South Korea and Taiwan between 2006 and 2015. BMJ Open. 2016; 6(8):e011623. [DOI:10.1136/bmjopen-2016-011623] [PMID]
5.Pekel E, Pekel G. Publication trends in corneal transplantation: A bibliometric analysis. BMC Ophthalmol. 2016; 16(1):194. [DOI:10.1186/s12886-016-0379-x] [PMID]
6.Zhai F, Zhai Y, Cong C, Song T, Xiang R, Feng T, et al. Research progress of coronavirus based on bibliometric analysis. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(11):3766. [DOI:10.3390/ijerph17113766] [PMID]
7.Patil SA. scientometric analysis of global COVID-19 research based on dimensions database. 2020. [DOI:10.2139/ssrn.3631795]
8.Tran BX, Ha GH, Nguyen LH, Vu GT, Hoang MT, Le HT, et al. Studies of novel coronavirus disease 19 (COVID-19) pandemic: A global analysis of literature. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(11):4095. [DOI:10.3390/ijerph17114095] [PMID]
9.Ye J, Ding H, Ren J, Xia Z. The publication trend of neuropathic pain in the world and China: A 20-years bibliometric analysis. J Headache Pain. 2018; 19(1):110. [DOI:10.1186/s10194-018-0941-4] [PMID]
10.Wang B, Zhao P. Worldwide research productivity in the field of back pain: A bibliometric analysis. Medicine. 2018; 97(40):e11566. [DOI:10.1097/MD.0000000000011566] [PMID]
11.Dehghanbanadaki H, Seif F, Vahidi Y, Razi F, Hashemi E, Khoshmirsafa M, et al. Bibliometric analysis of global scientific research on Coronavirus (COVID-19). Med J Islam Repub Iran. 2020; 34 (1):354-62.[DOI:10.47176/mjiri.34.51]
12.Mardani A, Mardani A, Sharif Moghadam H. [A survey of knowledge production of Iranian researchers on AIDS: Evidence from the Web of Science Database (Persian)]. J Health Adm. 2011; 14(45):27-36. [Link]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
