دوره 9، شماره 1 - ( بهار 1402 )
جلد 9 شماره 1 صفحات 55-46 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Dehghani M, Rahimi B, Makhdomi K, Jebraeily M. Determining Key Performance Indicators in Dialysis Management Dashboard for Monitoring Service Quality. JMIS 2023; 9 (1) :46-55
URL: http://jmis.hums.ac.ir/article-1-431-fa.html
URL: http://jmis.hums.ac.ir/article-1-431-fa.html
دهقانی مهرداد، رحیمی بهلول، مخدومی خدیجه، جبرائیلی محمد. شاخص‌های کلیدی عملکرد در داشبورد مدیریتی دیالیز: ابزاری مناسب برای پایش کیفیت خدمات. اطلاع‌رسانی پزشکی نوین. 1402; 9 (1) :46-55
گروه فناوری اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.
متن کامل [PDF 1462 kb]
(1324 دریافت)
| چکیده (HTML) (1921 مشاهده)
References
متن کامل: (3441 مشاهده)
مقدمه
روند رو به رشد بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و همچنین افزایش جمعیت چاق و سالمند در کشورهای مختلف باعث شد تا میزان رشد بیماری‌های مزمن کلیوی در سطح جهان بالاتر از میزان رشد سالانه جمعیت جهان باشد [1]. تخمین زده می‌شود که بیش از 850 میلیون نفر در سراسر جهان تحت تأثیر این بیماری باشند [2]. در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان مناسب بیماری‌های کلیوی، منجر به بیماری مرحله آخر کلیه می‌شود [3]. میزان شیوع ESRD در جهان 242 مورد در 1 میلیون نفر است که سالانه 8 درصد به این میزان افزوده می‌شود [4]. در ایران نیز میزان شیوع این بیماری 380 مورد در هر میلیون نفر گزارش شده است [5].
درمان‌های جایگزین کلیه، باعث طولانی شدن عمر میلیون‌ها بیمار مبتلا به ESRD شده است. این درمان‌ها شامل همودیالیز، دیالیز صفاقی و پیوند کلیه می‌باشد [6]. همودیالیز شایع‌ترین نوع درمان جایگزینی کلیه است که هدف از آن حذف متابولیک‌هایی مثل اوره و کراتین، کنترل تعادل اسید-باز و برداشت آب غیرضروری بدن است [7]. بیش از 2 میلیون نفر در سراسر جهان و بیش از 30 هزار نفر در ایران [8]، تحت درمان با همودیالیز قرار دارند که نحوه ارائه خدمات دیالیز تأثیرحیاتی بر کیفیت زندگی و پیامد سلامت بیماران دارد [9].
بخش همودیالیز به‌دلیل ارائه خدمات حیاتی برای بیماران مبتلا به ESRD، کمبود منابع و هزینه‌های بالا در سیستم مراقبت سلامت دارای جایگاه ویژه‌ای است و خدمات ارائه‌شده در آن باید مطابق با راهنماهای بالینی باشند [10, 11, 12]. بنابراین عملکرد این بخش بایستی از طریق تحلیل شاخص‌های نتایج بالینی، مدیریت بهینه منابع و شناسایی ریسک فاکتورها ارزیابی شود تا اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری‌های بالینی و مدیریتی جهت ارتقای مداوم و بهبود عملکرد آن فراهم شود [11, 12 ,13].
امروزه ابزارها و روش‌های مختلفی برای سنجش عملکرد در سازمان‌ها وجود دارد که یکی از این ابزارها، داشبوردهای مدیریتی می‌باشند [14]. درواقع داشبورد یک صفحه نمایش گرافیکی است که برای ارائه اطلاعات به‌روز، دقیق، مختصر، جهت استفاده آسان و تفسیر قابل درک در مورد عملکرد سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد [15, 16]. داشبوردها به‌عنوان یک ابزار پشتیبان تصمیم‌گیری تلقی می‌شوندکه مدیریت نمایش اطلاعات را برای بهبود اثربخشی، کارایی، گردش کار ساده ، فرصت ارزیابی سریع مداخلات و شناسایی نواحی نیازمند بهبود فراهم می‌کنند [14, 15, 16, 17]. استفاده از داشبوردها می‌تواند در تبعیت از راهنمای بالینی و ارتقای پیامدهای مداخلات سلامت، مفید و کمک‌کننده باشد [16, 17, 18].
تعیین صحیح شاخص‌های کلیدی عملکرد یکی از الزامات اصلی در طراحی داشبوردهای مدیریتی است که منجر به ارائه اندازه‌گیری‌های معتبر و قابل اعتماد جهت ارزیابی به موقع عملکرد سازمان می‌شود [16، 18]. برای دسته‌بندی شاخص‌های کلیدی عملکرد در نظام مراقبت سلامت بیشتر از مدل دونابدین استفاده می‌شود که در آن، شاخص‌ها در 3 بخش اصلی: ساختار، فرایند و نتیجه طبقه‌بندی شدند [18، 19]. در این مدل، شاخص‌های ساختار شامل تمام منابع مورد نیاز برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مانند تجهیزات و نیروی انسانی می‌شود. شاخص‌های فرایند شامل مؤلفه‌های خدمات ارائه‌شده است که بر چگونگی انجام مراقبت و نحوه دریافت خدمات توسط بیماران تمرکز دارد. شاخص‌های نتیجه نیز تأثیر مراقبت‌های ارائه‌شده بر وضعیت سلامت بیماران را نشان می‌دهد [17, 18, 19, 20].
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهند که داشبوردها در بخش‌های مختلف بیمارستان مانند اورژانس، بخش مراقبت ویژه، رادیولوژی، آزمایشگاه و اتاق عمل ایجاد شده‌اند. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که توسعه داشبورد می‌تواند ابزاری مفید جهت کمک به شناسایی زود هنگام بیماران در معرض خطر، انجام مداخلات مناسب باشد و بر ایمنی بیمار و مدیریت بهینه منابع بیمارستانی و پایش عملکرد بخش‌ها تأثیر مثبتی بگذارد [18، 21-23]. انتخاب شاخص‌های کلیدی عملکرد استاندارد و مهم در بخش‌های مختلف یک بیمارستان باعث می‌شود عملکرد بخش‌ها به‌طور شفاف و دقیق انعکاس یابد. بنابراین مدیران بیمارستان می‌توانند در پایش کیفیت عملکرد و شناخت نقاط ضعف بخش‌ها از این شاخص‌ها استفاده کنند تا مداخلات لازم برای ارتقای کیفیت خدمات ارائه‌شده را انجام دهند [22-24].
برای مدیریت مناسب بخش همودیالیز و ارزیابی عملکرد آن استفاده از اطلاعات مرتبط با شاخص‌های اصلی عملکرد بسیار مهم می‌باشد [24]. مهم‌ترین شاخص‌های این بخش شامل کفایت همودیالیز، میزان عفونت کاتتر، میزان مرگ‌ومیر در بخش، نوع دسترسی به عروق بیمار، دُز دیالیز، غلظت هموگلوبین، کم خونی بیماران، فشار خون بیماران، تغذیه بیماران، تعدا دستگاه به بیمار، تعداد ارائه‌کننده خدمات ( پزشک متخصص و پرستار)، نوع صافی و غیره می‌باشد [25، 10، 14].
نتایج یک تحقیق در آمریکا نشان داد از دیدگاه پزشکان و پرستاران شاغل در بخش دیالیز، توسعه و پیاده‌سازی یک داشبورد در این بخش باعث نمایش شفاف، دقیق و به موقع شاخص‌های بالینی دیالیز می‌شود و در پایش عملکرد بخش و بهبود کیفیت مراقبت بیماران دیالیزی مفید می‌باشد [26].
باتوجه‌به تأثیر کیفیت خدمات ارائه‌شده در بخش دیالیز بر میزان بقا و کیفیت زندگی بیماران همودیالیز، پایش عملکرد این بخش حیاتی می‌باشد. شناسایی شاخص کلیدی عملکرد مهم و معتبر می‌تواند نقش کمک‌کننده در شناخت مشکلات و ارتقای عملکرد بخش دیالیز داشته باشد. طبق بررسی‌های انجام‌شده، هم اکنون در مراکز دیالیز در کشور ما به‌صورت ماهیانه کفایت همودیالیز (Kt/V و URR) برای بیماران محاسبه می‌شود و سایر شاخص‌ها به‌طور دقیق و کامل اندازه‌گیری نمی‌شود و داشبوردی برای نمایش این شاخص‌ها نیز وجود ندارد.
هدف از این مطالعه تعیین شاخص‌های کلیدی عملکرد در داشبورد مدیریتی دیالیز است.
مواد و روش‌ها
این مطالعه از نوع توصیفی‌مقطعی بود که در سال 1401 انجام شد. جامعه پژوهش شامل متخصصان نفرولوژی که دارای حداقل 3 سال سابقه کار در بخش دیالیز مراکز آموزشی درمانی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در کشور می‌باشند. این افراد خبره با همکاری انجمن علمی نفرولوژی ایران شناسایی شدند که در مجموع 346 نفر بودند. باتوجه‌به تعداد محدود متخصصان و برای بهره‌مندی ازنظر همه آن‌ها، نمونه‌گیری از نوع سرشماری بود. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه الکترونیکی محقق‌ساخته بود که در محیط گوگل‌داک طراحی شد. در ابتدای پرسش‌نامه اهمیت انجام کار و اهداف پژوهش برای پاسخ‌دهندگان شرح داده شده است.
بخش اول
این بخش شامل پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی پاسخ‌دهندگان می‌باشد که مواردی مانند جنسیت، سن و سابقه کاری را دربر دارد.
بخش دوم
پرسش‌نامه شاخص‌های کلیدی عملکرد بخش دیالیز بودند که از طریق مرور متون و منابع علمی موجود، 40 شاخص استخراج شد و مطابق الگوی دونابدیان در 3 رده اصلی: ساختار (16 شاخص کلیدی عملکرد)، فرایند (11 شاخص کلیدی عملکرد) و پیامد (13 شاخص کلیدی عملکرد) طبقه‌بندی شدند. در انتهای هر رده چند سؤال باز برای بهره‌گیری از نظرات افراد در مورد شاخص‌های کلیدی پیشنهادی مطرح شد. برای تعیین درجه اهمیت شاخص‌های کلیدی درمقابل هر آیتم، مقیاس 5 گانه لیکرت (1=اهمیت ناچیز، 2= اهمیت کم، 3= اهمیت متوسط، 4= اهمیت زیاد، 5= اهمیت بسیار زیاد) استفاده شد. شاخص‌هایی که درمجموع میانگین امتیاز بیش از 3/75 را کسب کرده باشند، به فهرست نهایی شاخص کلیدی عملکرد اضافه شدند. روایی محتوایی پرسشنامهها براساس متون علمی معتبر و نظرات خبرگان (شامل نفرولوژیست، پرستاران دیالیز و مدیریت اطلاعات سلامت) تعیین شد. پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار به‌دست‌آمده 0/89 درصد بود. پرسش‌نامه الکترونیکی به ایمیل متخصصان ارسال شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی به‌صورت میانگین و انحراف‌معیار در جداول شماره 1، 2 و 3 نشان داده شد. تجزیه‌وتحلیل با استفاده از نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها
از 346 پرسش‌نامه ایمیل‌شده به متخصصان نفرولوژی، 183 پرسش‌نامه تکمیل‌شد (با نرخ پاسخ‌گویی 52/89 درصد). 98 نفر (53/55 درصد) از مشارکت‌کنندگان در این مطالعه مرد و 85 نفر(46/45 درصد) زن بودند. میانگین سنی و سابقه کار آن‌ها به‌ترتیب (8/78±41/53) و (4/53±9/40) بودند.
مطابق جدول شماره 1 در شاخص‌های ساختاری، مواردی مانند علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری همراه، گروه خونی و ابتلا به بیماری‌های ویروسی امتیاز کامل (5) و وزن خشک (4/65)، تعداد پرستار به بیمار (4/41)، میانگین سنی (4/32) و تعداد پزشک به بیمار (3/86) بیشترین امتیاز را کسب کردند و کمترین امتیاز مربوط به متوسط عمر ماشین‌های دیالیز (3/17)، نوع بیمه (3/28)، سابقه همودیالیز (3/51) و وضعیت تأهل (3/68) بود و ازآنجایی‌که این شاخص‌ها امتیاز کمتر از 3/75 را کسب کرده‌اند در لیست نهایی شاخص‌های کلیدی داشبورد مدیریتی دیالیز نخواهند بود.
در شاخص‌های فرایندی (جدول شماره 2)، مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان دیالیز، امتیاز کامل (5) را کسب کردند و شاخص‌های مانند زمان انتظار بیمار (3/41)، میزان جریان محلول (3/59) و میزان جریان خون (3/66) از لیست نهایی شاخص کلیدی عملکرد دیالیز (به‌دلیل امتیاز کمتر از 3/75) حذف خواهند شد.
در شاخص‌های پیامد (جدول شماره 3) نیز مواردی مانند Kt/V و URR امتیاز کامل (5)، nPCR و عفونت فیستول بیشترین امتیاز را کسب کردند و کمترین امتیاز مربوط به میزان کلسیم خون (3/33) و میزان فسفر خون (3/45) بود که در فهرست نهایی شاخص کلیدی عملکرد داشبورد مدیریتی دیالیز نخواهند بود.
بحث
هدف از این مطالعه تعیین شاخص‌های کلیدی عملکرد از دیدگاه متخصصان نفرولوژی برای پایش عملکرد بخش دیالیز بود. برای ساختارمند کردن شاخص کلیدی عملکرد از چارچوب الگوی دونابدیان (ساختار، فرایند و پیامد) استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که در شاخص‌های ساختاری که مرتبط با جنبه‌های قبل از ورود بیمار به بخش دیالیز می‌باشد، مواردی مانند علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری همراه، گروه خونی و ابتلا به بیماری‌های ویروسی، وزن خشک و سابقه پیوند کلیه بیشترین امتیاز را کسب کرده‌اند. در شاخص‌های فرایندی که بیانگر نحوه ارائه خدمات به بیماران می‌باشد، مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان دیالیز مهم تلقی شده است و در شاخص‌های پیامد نیز که تأثیر مراقبت بر بیمار را نشان می‌دهد، مواردی مانند Kt/V ،URR ،nPCR و عفونت فیستول بیشترین امتیاز را کسب کردند.
جی یو و ای توه تحقیقی با عنوان »سنجه‌های عملکرد برای یک مرکز دیالیز» در ژاپن انجام دادند. جهت گردآوری داده از پرسش‌نامه خود-ساخته استفاده کردند و از مدیران و کارکنان بخش دیالیز خواسته شد تا میزان مفید بودن هریک از 44 شاخص‌های عملکرد را در حیطه‌های مختلف مشخص کنند؛ نتایج این تحقیق نشان داد که در حیطه ایمنی، شاخص‌هایی مانند عفونت بیمارستانی، عفونت خون، عفونت فیستول، عوارض جانبی؛ در حیطه اثربخشی اقدامات، شاخص‌های مانند تعداد عملیات فیستول‌گذاری، کفایت همودیالیز، اشغال تخت دیالیز، کنترل هموگلوبین، بهره‌وری تجهیزات، تعداد بیماران دیالیزی در روز، تعداد کارکنان تمام وقت، تعداد بیماران مبتلا به هپاتیت C مهم تلقی شد. همچنین در حیطه رضایت، شاخص‌های مانند رضایت بیماران، شکایت بیماران، رضایت کارکنان؛ در حیطه مراقبت سلامت بیمارمحور شاخص‌های مانند زمان انتظار بیمار، فراوانی نارسایی دیالیز، مفید تشخیص داده شدند [14].
نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که از 40 شاخص در 3 رده اصلی، 31 شاخص (ساختار، فرایند و پیامد به‌ترتیب 12، 8 و 11 شاخص کلیدی عملکرد) انتخاب شدند. در شاخص‌های ساختاری مواردی مانند علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری همراه، گروه خونی و ابتلا به بیماری‌های ویروسی، در شاخص‌های فرایندی مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان و در شاخص‌های پیامد نیز مواردی مانند Kt/V ،URR ،nPCRو عفونت فیستول تعیین شدند.
نتایج تحقیق کریت پونگپیرول و همکاران با عنوان »بررسی امکان‌سنجی ملی شاخص‌های کلیدی عملکرد دیالیز صفاقی در تایلند از دیدگاه ارائه‌دهنده» نشان داد که در شاخص‌های ساختاری، تعداد نفرولوژیست به بیمار و تعداد پرستار به بیمار، در شاخص‌های فرایندی، درصد بیمار PD که ارزیابی کفایت‌شده، درصد بیمار PD با Kt/V≥1/7، سطح هموگلوبین، سطح هورمون پاراتیروئید، میزان عفونت محل دسترسی به رگ و درصد پریتونیت با کشت منفی و در شاخص‌های پیامد نیز میزان پریتونیت (بیمار-ماه)، درصد بقای 1 ساله بیمار PD و درصد بقای 3 ساله بیمار PD، مهم‌ترین شاخص‌های کلیدی عملکرد دیالیز صفاقی تعیین شدند [27].
نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که در شاخص‌های ساختاری، تعداد پرستار به بیمار و تعداد پزشک به بیمار، در شاخص‌های فرایندی، مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان دیالیز، در شاخص‌های پیامد نیزمواردی مانند Kt/V، میزان بقای بیمار، میزان مرگ‌ومیر و عفونت فیستول انتخاب شدند.
لورا سی پلانتینگا و همکاران در تحقیق خود به بررسی عملکرد مراکز دیالیز براساس شاخص‌های کیفیت مراقبت پرداختند. در این تحقیق مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی‌شده شامل میانگین سنی بیماران، جنسیت، نژاد، بیمه، وضعیت استخدامی، بیماری‌های همراه، نسبت بیمار به پرسنل، دسترسی به رگ، مدیریت کم خونی، بستری بیماران، پذیرش مجدد، میزان عوارض دیالیز، میزان مرگ‌ومیر، کفایت دیالیز (Kt/V – URR) بودند [28].
در تحقیق حاضر نیز مهم‌ترین شاخص‌ها از دیدگاه نفرولوژیست‌ها شامل جنسیت، میانگین سنی، علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری‌های همراه، نسبت پرستار و پزشک به بیمار، نوع صافی، نوع دسترسی به رگ، مدت زمان دیالیز، سطح هموگلوبین، میزان بستری، میزان بقای بیمار، میزان مرگ‌ومیر، Kt/V ،URR ،nPCR و عفونت فیستول بودند.
نتیجه‌گیری
شاخص کلیدی عملکرد عموماً به‌عنوان ابزاری برای بهبود کیفیت خدمات در زمینه‌های مختلف سیستم مراقبت‌های بهداشتی ازجمله خدمات نفرولوژی به‌ویژه در دیالیز استفاده می‌شوند.
شناسایی دقیق شاخص کلیدی عملکرد و استفاده از آن‌ها در پایش مستمر عملکرد مراکز دیالیز می‌تواند نقش مهمی در ارتقای ایمنی بیماران، بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده، مدیریت بهینه منابع و افزایش رضایت بیماران داشته باشد. در مطالعه حاضر که به منظور تعیین شاخص‌های کلیدی عملکرد در داشبورد مراکز دیالیز انجام شد، در پایان از 40 شاخص کلیدی عملکرد تعیین‌شده در پرسش‌نامه، 31 شاخص در 3 رده اصلی (ساختار12، فرایند 8 و پیامد 11) توسط متخصصان نفرولوژی انتخاب شدند که در طراحی داشبورد مدیریتی دیالیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت. نمایش هریک از شاخص‌ها در داشبورد مدیریتی و تحلیل ارتباط بین شاخص‌های مختلف ( مانند نوع دسترسی به رگ با عفونت، نوع صافی با کفایت دیالیز، بیماری همراه با مرگ‌ومیر ) می‌تواند به مدیران و پزشکان در تصمیم‌گیری صحیح و انجام مداخلات به موقع کمک‌کننده باشد.
محدودیت‌های پژوهش
باتوجه‌به اینکه پرسش‌نامه به‌صورت الکترونیکی طراحی و به ایمیل متخصصان نفرولوژی ارسال شد، علی‌رغم پیگیری‌های انجام‌شده متأسفانه نرخ پاسخ‌گویی نسبتاً پایین (52/89 درصد) بود.
همچنین اکثر مشارکت‌کنندگان به سؤالات باز که در انتهای هر رده برای پیشنهاد شاخص‌های کلیدی دیگر مطرح شده بود، پاسخ مناسبی نداده بودند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی ارومیه کد اخلاق (IR.UMSU.REC.1400.410) دریافت کرده است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته انفورماتیک پزشکی با عنوان «طراحی، پیاده‌سازی و ارزیابی داشبورد مدیریتی بخش همودیالیز در مرکز آموزشی درمانی طالقانی ارومیه» مصوب در سال 1400 می‌باشد که این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با شماره طرح 2929 انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
ارسال لینک پرسش‌نامه آنلاین: خدیجه مخدومی و محمد جبرائیلی؛ تحلیل داده‌ها: مهرداد دهقانی، بهلول رحیمی و محمد جبرائیلی؛ بررسی متون، تهیه پرسش‌نامه و نوشتن مقاله: همه نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از کلیه متخصصان نفرولوژی شاغل در مراکز درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح کشور که در این مطالعه شرکت کردند، تشکر و قدردانی می‌شود.
روند رو به رشد بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و همچنین افزایش جمعیت چاق و سالمند در کشورهای مختلف باعث شد تا میزان رشد بیماری‌های مزمن کلیوی در سطح جهان بالاتر از میزان رشد سالانه جمعیت جهان باشد [1]. تخمین زده می‌شود که بیش از 850 میلیون نفر در سراسر جهان تحت تأثیر این بیماری باشند [2]. در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان مناسب بیماری‌های کلیوی، منجر به بیماری مرحله آخر کلیه می‌شود [3]. میزان شیوع ESRD در جهان 242 مورد در 1 میلیون نفر است که سالانه 8 درصد به این میزان افزوده می‌شود [4]. در ایران نیز میزان شیوع این بیماری 380 مورد در هر میلیون نفر گزارش شده است [5].
درمان‌های جایگزین کلیه، باعث طولانی شدن عمر میلیون‌ها بیمار مبتلا به ESRD شده است. این درمان‌ها شامل همودیالیز، دیالیز صفاقی و پیوند کلیه می‌باشد [6]. همودیالیز شایع‌ترین نوع درمان جایگزینی کلیه است که هدف از آن حذف متابولیک‌هایی مثل اوره و کراتین، کنترل تعادل اسید-باز و برداشت آب غیرضروری بدن است [7]. بیش از 2 میلیون نفر در سراسر جهان و بیش از 30 هزار نفر در ایران [8]، تحت درمان با همودیالیز قرار دارند که نحوه ارائه خدمات دیالیز تأثیرحیاتی بر کیفیت زندگی و پیامد سلامت بیماران دارد [9].
بخش همودیالیز به‌دلیل ارائه خدمات حیاتی برای بیماران مبتلا به ESRD، کمبود منابع و هزینه‌های بالا در سیستم مراقبت سلامت دارای جایگاه ویژه‌ای است و خدمات ارائه‌شده در آن باید مطابق با راهنماهای بالینی باشند [10, 11, 12]. بنابراین عملکرد این بخش بایستی از طریق تحلیل شاخص‌های نتایج بالینی، مدیریت بهینه منابع و شناسایی ریسک فاکتورها ارزیابی شود تا اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری‌های بالینی و مدیریتی جهت ارتقای مداوم و بهبود عملکرد آن فراهم شود [11, 12 ,13].
امروزه ابزارها و روش‌های مختلفی برای سنجش عملکرد در سازمان‌ها وجود دارد که یکی از این ابزارها، داشبوردهای مدیریتی می‌باشند [14]. درواقع داشبورد یک صفحه نمایش گرافیکی است که برای ارائه اطلاعات به‌روز، دقیق، مختصر، جهت استفاده آسان و تفسیر قابل درک در مورد عملکرد سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد [15, 16]. داشبوردها به‌عنوان یک ابزار پشتیبان تصمیم‌گیری تلقی می‌شوندکه مدیریت نمایش اطلاعات را برای بهبود اثربخشی، کارایی، گردش کار ساده ، فرصت ارزیابی سریع مداخلات و شناسایی نواحی نیازمند بهبود فراهم می‌کنند [14, 15, 16, 17]. استفاده از داشبوردها می‌تواند در تبعیت از راهنمای بالینی و ارتقای پیامدهای مداخلات سلامت، مفید و کمک‌کننده باشد [16, 17, 18].
تعیین صحیح شاخص‌های کلیدی عملکرد یکی از الزامات اصلی در طراحی داشبوردهای مدیریتی است که منجر به ارائه اندازه‌گیری‌های معتبر و قابل اعتماد جهت ارزیابی به موقع عملکرد سازمان می‌شود [16، 18]. برای دسته‌بندی شاخص‌های کلیدی عملکرد در نظام مراقبت سلامت بیشتر از مدل دونابدین استفاده می‌شود که در آن، شاخص‌ها در 3 بخش اصلی: ساختار، فرایند و نتیجه طبقه‌بندی شدند [18، 19]. در این مدل، شاخص‌های ساختار شامل تمام منابع مورد نیاز برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مانند تجهیزات و نیروی انسانی می‌شود. شاخص‌های فرایند شامل مؤلفه‌های خدمات ارائه‌شده است که بر چگونگی انجام مراقبت و نحوه دریافت خدمات توسط بیماران تمرکز دارد. شاخص‌های نتیجه نیز تأثیر مراقبت‌های ارائه‌شده بر وضعیت سلامت بیماران را نشان می‌دهد [17, 18, 19, 20].
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهند که داشبوردها در بخش‌های مختلف بیمارستان مانند اورژانس، بخش مراقبت ویژه، رادیولوژی، آزمایشگاه و اتاق عمل ایجاد شده‌اند. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که توسعه داشبورد می‌تواند ابزاری مفید جهت کمک به شناسایی زود هنگام بیماران در معرض خطر، انجام مداخلات مناسب باشد و بر ایمنی بیمار و مدیریت بهینه منابع بیمارستانی و پایش عملکرد بخش‌ها تأثیر مثبتی بگذارد [18، 21-23]. انتخاب شاخص‌های کلیدی عملکرد استاندارد و مهم در بخش‌های مختلف یک بیمارستان باعث می‌شود عملکرد بخش‌ها به‌طور شفاف و دقیق انعکاس یابد. بنابراین مدیران بیمارستان می‌توانند در پایش کیفیت عملکرد و شناخت نقاط ضعف بخش‌ها از این شاخص‌ها استفاده کنند تا مداخلات لازم برای ارتقای کیفیت خدمات ارائه‌شده را انجام دهند [22-24].
برای مدیریت مناسب بخش همودیالیز و ارزیابی عملکرد آن استفاده از اطلاعات مرتبط با شاخص‌های اصلی عملکرد بسیار مهم می‌باشد [24]. مهم‌ترین شاخص‌های این بخش شامل کفایت همودیالیز، میزان عفونت کاتتر، میزان مرگ‌ومیر در بخش، نوع دسترسی به عروق بیمار، دُز دیالیز، غلظت هموگلوبین، کم خونی بیماران، فشار خون بیماران، تغذیه بیماران، تعدا دستگاه به بیمار، تعداد ارائه‌کننده خدمات ( پزشک متخصص و پرستار)، نوع صافی و غیره می‌باشد [25، 10، 14].
نتایج یک تحقیق در آمریکا نشان داد از دیدگاه پزشکان و پرستاران شاغل در بخش دیالیز، توسعه و پیاده‌سازی یک داشبورد در این بخش باعث نمایش شفاف، دقیق و به موقع شاخص‌های بالینی دیالیز می‌شود و در پایش عملکرد بخش و بهبود کیفیت مراقبت بیماران دیالیزی مفید می‌باشد [26].
باتوجه‌به تأثیر کیفیت خدمات ارائه‌شده در بخش دیالیز بر میزان بقا و کیفیت زندگی بیماران همودیالیز، پایش عملکرد این بخش حیاتی می‌باشد. شناسایی شاخص کلیدی عملکرد مهم و معتبر می‌تواند نقش کمک‌کننده در شناخت مشکلات و ارتقای عملکرد بخش دیالیز داشته باشد. طبق بررسی‌های انجام‌شده، هم اکنون در مراکز دیالیز در کشور ما به‌صورت ماهیانه کفایت همودیالیز (Kt/V و URR) برای بیماران محاسبه می‌شود و سایر شاخص‌ها به‌طور دقیق و کامل اندازه‌گیری نمی‌شود و داشبوردی برای نمایش این شاخص‌ها نیز وجود ندارد.
هدف از این مطالعه تعیین شاخص‌های کلیدی عملکرد در داشبورد مدیریتی دیالیز است.
مواد و روش‌ها
این مطالعه از نوع توصیفی‌مقطعی بود که در سال 1401 انجام شد. جامعه پژوهش شامل متخصصان نفرولوژی که دارای حداقل 3 سال سابقه کار در بخش دیالیز مراکز آموزشی درمانی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در کشور می‌باشند. این افراد خبره با همکاری انجمن علمی نفرولوژی ایران شناسایی شدند که در مجموع 346 نفر بودند. باتوجه‌به تعداد محدود متخصصان و برای بهره‌مندی ازنظر همه آن‌ها، نمونه‌گیری از نوع سرشماری بود. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه الکترونیکی محقق‌ساخته بود که در محیط گوگل‌داک طراحی شد. در ابتدای پرسش‌نامه اهمیت انجام کار و اهداف پژوهش برای پاسخ‌دهندگان شرح داده شده است.
بخش اول
این بخش شامل پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی پاسخ‌دهندگان می‌باشد که مواردی مانند جنسیت، سن و سابقه کاری را دربر دارد.
بخش دوم
پرسش‌نامه شاخص‌های کلیدی عملکرد بخش دیالیز بودند که از طریق مرور متون و منابع علمی موجود، 40 شاخص استخراج شد و مطابق الگوی دونابدیان در 3 رده اصلی: ساختار (16 شاخص کلیدی عملکرد)، فرایند (11 شاخص کلیدی عملکرد) و پیامد (13 شاخص کلیدی عملکرد) طبقه‌بندی شدند. در انتهای هر رده چند سؤال باز برای بهره‌گیری از نظرات افراد در مورد شاخص‌های کلیدی پیشنهادی مطرح شد. برای تعیین درجه اهمیت شاخص‌های کلیدی درمقابل هر آیتم، مقیاس 5 گانه لیکرت (1=اهمیت ناچیز، 2= اهمیت کم، 3= اهمیت متوسط، 4= اهمیت زیاد، 5= اهمیت بسیار زیاد) استفاده شد. شاخص‌هایی که درمجموع میانگین امتیاز بیش از 3/75 را کسب کرده باشند، به فهرست نهایی شاخص کلیدی عملکرد اضافه شدند. روایی محتوایی پرسشنامهها براساس متون علمی معتبر و نظرات خبرگان (شامل نفرولوژیست، پرستاران دیالیز و مدیریت اطلاعات سلامت) تعیین شد. پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار به‌دست‌آمده 0/89 درصد بود. پرسش‌نامه الکترونیکی به ایمیل متخصصان ارسال شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی به‌صورت میانگین و انحراف‌معیار در جداول شماره 1، 2 و 3 نشان داده شد. تجزیه‌وتحلیل با استفاده از نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها
از 346 پرسش‌نامه ایمیل‌شده به متخصصان نفرولوژی، 183 پرسش‌نامه تکمیل‌شد (با نرخ پاسخ‌گویی 52/89 درصد). 98 نفر (53/55 درصد) از مشارکت‌کنندگان در این مطالعه مرد و 85 نفر(46/45 درصد) زن بودند. میانگین سنی و سابقه کار آن‌ها به‌ترتیب (8/78±41/53) و (4/53±9/40) بودند.
مطابق جدول شماره 1 در شاخص‌های ساختاری، مواردی مانند علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری همراه، گروه خونی و ابتلا به بیماری‌های ویروسی امتیاز کامل (5) و وزن خشک (4/65)، تعداد پرستار به بیمار (4/41)، میانگین سنی (4/32) و تعداد پزشک به بیمار (3/86) بیشترین امتیاز را کسب کردند و کمترین امتیاز مربوط به متوسط عمر ماشین‌های دیالیز (3/17)، نوع بیمه (3/28)، سابقه همودیالیز (3/51) و وضعیت تأهل (3/68) بود و ازآنجایی‌که این شاخص‌ها امتیاز کمتر از 3/75 را کسب کرده‌اند در لیست نهایی شاخص‌های کلیدی داشبورد مدیریتی دیالیز نخواهند بود.
در شاخص‌های فرایندی (جدول شماره 2)، مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان دیالیز، امتیاز کامل (5) را کسب کردند و شاخص‌های مانند زمان انتظار بیمار (3/41)، میزان جریان محلول (3/59) و میزان جریان خون (3/66) از لیست نهایی شاخص کلیدی عملکرد دیالیز (به‌دلیل امتیاز کمتر از 3/75) حذف خواهند شد.
در شاخص‌های پیامد (جدول شماره 3) نیز مواردی مانند Kt/V و URR امتیاز کامل (5)، nPCR و عفونت فیستول بیشترین امتیاز را کسب کردند و کمترین امتیاز مربوط به میزان کلسیم خون (3/33) و میزان فسفر خون (3/45) بود که در فهرست نهایی شاخص کلیدی عملکرد داشبورد مدیریتی دیالیز نخواهند بود.
بحث
هدف از این مطالعه تعیین شاخص‌های کلیدی عملکرد از دیدگاه متخصصان نفرولوژی برای پایش عملکرد بخش دیالیز بود. برای ساختارمند کردن شاخص کلیدی عملکرد از چارچوب الگوی دونابدیان (ساختار، فرایند و پیامد) استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که در شاخص‌های ساختاری که مرتبط با جنبه‌های قبل از ورود بیمار به بخش دیالیز می‌باشد، مواردی مانند علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری همراه، گروه خونی و ابتلا به بیماری‌های ویروسی، وزن خشک و سابقه پیوند کلیه بیشترین امتیاز را کسب کرده‌اند. در شاخص‌های فرایندی که بیانگر نحوه ارائه خدمات به بیماران می‌باشد، مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان دیالیز مهم تلقی شده است و در شاخص‌های پیامد نیز که تأثیر مراقبت بر بیمار را نشان می‌دهد، مواردی مانند Kt/V ،URR ،nPCR و عفونت فیستول بیشترین امتیاز را کسب کردند.
جی یو و ای توه تحقیقی با عنوان »سنجه‌های عملکرد برای یک مرکز دیالیز» در ژاپن انجام دادند. جهت گردآوری داده از پرسش‌نامه خود-ساخته استفاده کردند و از مدیران و کارکنان بخش دیالیز خواسته شد تا میزان مفید بودن هریک از 44 شاخص‌های عملکرد را در حیطه‌های مختلف مشخص کنند؛ نتایج این تحقیق نشان داد که در حیطه ایمنی، شاخص‌هایی مانند عفونت بیمارستانی، عفونت خون، عفونت فیستول، عوارض جانبی؛ در حیطه اثربخشی اقدامات، شاخص‌های مانند تعداد عملیات فیستول‌گذاری، کفایت همودیالیز، اشغال تخت دیالیز، کنترل هموگلوبین، بهره‌وری تجهیزات، تعداد بیماران دیالیزی در روز، تعداد کارکنان تمام وقت، تعداد بیماران مبتلا به هپاتیت C مهم تلقی شد. همچنین در حیطه رضایت، شاخص‌های مانند رضایت بیماران، شکایت بیماران، رضایت کارکنان؛ در حیطه مراقبت سلامت بیمارمحور شاخص‌های مانند زمان انتظار بیمار، فراوانی نارسایی دیالیز، مفید تشخیص داده شدند [14].
نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که از 40 شاخص در 3 رده اصلی، 31 شاخص (ساختار، فرایند و پیامد به‌ترتیب 12، 8 و 11 شاخص کلیدی عملکرد) انتخاب شدند. در شاخص‌های ساختاری مواردی مانند علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری همراه، گروه خونی و ابتلا به بیماری‌های ویروسی، در شاخص‌های فرایندی مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان و در شاخص‌های پیامد نیز مواردی مانند Kt/V ،URR ،nPCRو عفونت فیستول تعیین شدند.
نتایج تحقیق کریت پونگپیرول و همکاران با عنوان »بررسی امکان‌سنجی ملی شاخص‌های کلیدی عملکرد دیالیز صفاقی در تایلند از دیدگاه ارائه‌دهنده» نشان داد که در شاخص‌های ساختاری، تعداد نفرولوژیست به بیمار و تعداد پرستار به بیمار، در شاخص‌های فرایندی، درصد بیمار PD که ارزیابی کفایت‌شده، درصد بیمار PD با Kt/V≥1/7، سطح هموگلوبین، سطح هورمون پاراتیروئید، میزان عفونت محل دسترسی به رگ و درصد پریتونیت با کشت منفی و در شاخص‌های پیامد نیز میزان پریتونیت (بیمار-ماه)، درصد بقای 1 ساله بیمار PD و درصد بقای 3 ساله بیمار PD، مهم‌ترین شاخص‌های کلیدی عملکرد دیالیز صفاقی تعیین شدند [27].
نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که در شاخص‌های ساختاری، تعداد پرستار به بیمار و تعداد پزشک به بیمار، در شاخص‌های فرایندی، مواردی مانند نوع صافی، نوع دسترسی به رگ و مدت زمان دیالیز، در شاخص‌های پیامد نیزمواردی مانند Kt/V، میزان بقای بیمار، میزان مرگ‌ومیر و عفونت فیستول انتخاب شدند.
لورا سی پلانتینگا و همکاران در تحقیق خود به بررسی عملکرد مراکز دیالیز براساس شاخص‌های کیفیت مراقبت پرداختند. در این تحقیق مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی‌شده شامل میانگین سنی بیماران، جنسیت، نژاد، بیمه، وضعیت استخدامی، بیماری‌های همراه، نسبت بیمار به پرسنل، دسترسی به رگ، مدیریت کم خونی، بستری بیماران، پذیرش مجدد، میزان عوارض دیالیز، میزان مرگ‌ومیر، کفایت دیالیز (Kt/V – URR) بودند [28].
در تحقیق حاضر نیز مهم‌ترین شاخص‌ها از دیدگاه نفرولوژیست‌ها شامل جنسیت، میانگین سنی، علت زمینه‌ای نارسایی کلیه، بیماری‌های همراه، نسبت پرستار و پزشک به بیمار، نوع صافی، نوع دسترسی به رگ، مدت زمان دیالیز، سطح هموگلوبین، میزان بستری، میزان بقای بیمار، میزان مرگ‌ومیر، Kt/V ،URR ،nPCR و عفونت فیستول بودند.
نتیجه‌گیری
شاخص کلیدی عملکرد عموماً به‌عنوان ابزاری برای بهبود کیفیت خدمات در زمینه‌های مختلف سیستم مراقبت‌های بهداشتی ازجمله خدمات نفرولوژی به‌ویژه در دیالیز استفاده می‌شوند.
شناسایی دقیق شاخص کلیدی عملکرد و استفاده از آن‌ها در پایش مستمر عملکرد مراکز دیالیز می‌تواند نقش مهمی در ارتقای ایمنی بیماران، بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده، مدیریت بهینه منابع و افزایش رضایت بیماران داشته باشد. در مطالعه حاضر که به منظور تعیین شاخص‌های کلیدی عملکرد در داشبورد مراکز دیالیز انجام شد، در پایان از 40 شاخص کلیدی عملکرد تعیین‌شده در پرسش‌نامه، 31 شاخص در 3 رده اصلی (ساختار12، فرایند 8 و پیامد 11) توسط متخصصان نفرولوژی انتخاب شدند که در طراحی داشبورد مدیریتی دیالیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت. نمایش هریک از شاخص‌ها در داشبورد مدیریتی و تحلیل ارتباط بین شاخص‌های مختلف ( مانند نوع دسترسی به رگ با عفونت، نوع صافی با کفایت دیالیز، بیماری همراه با مرگ‌ومیر ) می‌تواند به مدیران و پزشکان در تصمیم‌گیری صحیح و انجام مداخلات به موقع کمک‌کننده باشد.
محدودیت‌های پژوهش
باتوجه‌به اینکه پرسش‌نامه به‌صورت الکترونیکی طراحی و به ایمیل متخصصان نفرولوژی ارسال شد، علی‌رغم پیگیری‌های انجام‌شده متأسفانه نرخ پاسخ‌گویی نسبتاً پایین (52/89 درصد) بود.
همچنین اکثر مشارکت‌کنندگان به سؤالات باز که در انتهای هر رده برای پیشنهاد شاخص‌های کلیدی دیگر مطرح شده بود، پاسخ مناسبی نداده بودند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله از کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی ارومیه کد اخلاق (IR.UMSU.REC.1400.410) دریافت کرده است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته انفورماتیک پزشکی با عنوان «طراحی، پیاده‌سازی و ارزیابی داشبورد مدیریتی بخش همودیالیز در مرکز آموزشی درمانی طالقانی ارومیه» مصوب در سال 1400 می‌باشد که این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با شماره طرح 2929 انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
ارسال لینک پرسش‌نامه آنلاین: خدیجه مخدومی و محمد جبرائیلی؛ تحلیل داده‌ها: مهرداد دهقانی، بهلول رحیمی و محمد جبرائیلی؛ بررسی متون، تهیه پرسش‌نامه و نوشتن مقاله: همه نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از کلیه متخصصان نفرولوژی شاغل در مراکز درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح کشور که در این مطالعه شرکت کردند، تشکر و قدردانی می‌شود.
References
1.Byrne CD, Targher G. NAFLD as a driver of chronic kidney disease. J Hepatol. 2020; 72(4):785-801. [DOI:10.1016/j.jhep.2020.01.013] [PMID]
2.Jager KJ, Kovesdy C, Langham R, Rosenberg M, Jha V, Zoccali C. A single number for advocacy and communication-worldwide more than 850 million individuals have kidney diseases. Kidney Int. 2019; 96(5):1048-50. [DOI:10.1016/j.kint.2019.07.012] [PMID]
3.Yang CW, Harris DCH, Luyckx VA, Nangaku M, Hou FF, Garcia Garcia G, et al. Global case studies for chronic kidney disease/end-stage kidney disease care. Kidney Int Suppl (2011). 2020; 10(1):e24-48. [DOI:10.1016/j.kisu.2019.11.010] [PMID] [PMCID]
4.Dalrymple LS, Katz R, Kestenbaum B, Shlipak MG, Sarnak MJ, Stehman-Breen C, et al. Chronic kidney disease and the risk of end-stage renal disease versus death. J Gen Intern Med. 2011; 26(4):379-85. [DOI:10.1007/s11606-010-1511-x] [PMID] [PMCID]
5.Nafar M, Aghighi M, Dalili N, Alipour Abedi B. Perspective of 20 years hemodialysis registry in Iran, on the road to progress. Iran J Kidney Dis. 2020; 14(2):95-101. [PMID]
6.Robinson BM, Akizawa T, Jager KJ, Kerr PG, Saran R, Pisoni RL. Factors affecting outcomes in patients reaching end-stage kidney disease worldwide: Differences in access to renal replacement therapy, modality use, and haemodialysis practices. Lancet. 2016; 388(10041):294-306. [DOI:10.1016/S0140-6736(16)30448-2] [PMID]
7.Ronco C, Davenport A, Gura V. The future of the artificial kidney: Moving towards wearable and miniaturized devices. Nefrología. 2011; 31(1):9-16. [DOI:10.3265/Nefrologia.pre2010.Nov.10758] [PMID]
8.Lv JC, Zhang LX. Prevalence and disease burden of chronic kidney disease. Adv Exp Med Biol. 2019; 1165:3-15. [DOI:10.1007/978-981-13-8871-2_1] [PMID]
9.Grangé S, Hanoy M, Le Roy F, Guerrot D, Godin M. Monitoring of hemodialysis quality-of-care indicators: Why is it important? BMC Nephrol. 2013; 14(1):1-10. [DOI:10.1186/1471-2369-14-109] [PMID] [PMCID]
10.Liu HC, Itoh K. Conceptual framework for holistic dialysis management based on key performance indicators. Ther Apher Dial. 2013; 17(5):532-50. [DOI:10.1111/1744-9987.12019] [PMID]
11.Himmelfarb J, Vanholder R, Mehrotra R, Tonelli M. The current and future landscape of dialysis. Nat Rev Nephrol. 2020; 16(10):573-85. [DOI:10.1038/s41581-020-0315-4] [PMID] [PMCID]
12.Klarenbach SW, Tonelli M, Chui B, Manns BJ. Economic evaluation of dialysis therapies. Nat Rev Nephrol. 2014; 10(11):644-52. [DOI:10.1038/nrneph.2014.145] [PMID]
13.Donca IZ, Wish JB. Systemic barriers to optimal hemodialysis access. Semin Nephrol. 2012; 32(6):519-29. [DOI:10.1016/j.semnephrol.2012.10.002] [PMID]
14.Gu X, Itoh K. Performance measures for a dialysis setting. J Ren Care. 2018; 44(1):52-9. [DOI:10.1111/jorc.12229] [PMID]
15.Tokola H, Gröger C, Järvenpää E, Niemi E. Designing manufacturing dashboards on the basis of a key performance indicator survey. Procedia CIRP. 2016; 57:619-24. [DOI:10.1016/j.procir.2016.11.107]
16.Pestana M, Pereira R, Moro S. Improving health care management in hospitals through a productivity dashboard. J Med Syst. 2020; 44(4):87. [DOI:10.1007/s10916-020-01546-1] [PMID]
17.Twohig PA, Rivington JR, Gunzler D, Daprano J, Margolius D. Clinician dashboard views and improvement in preventative health outcome measures: A retrospective analysis. BMC Health Serv Res. 2019; 19(1):475. [DOI:10.1186/s12913-019-4327-3] [PMID] [PMCID]
18.Jebraeily M, Valizade Hasanloei MA, Rahimi B, Saeidi S. Design of a management dashboard for the intensive care unit: Determining key performance indicators and their required capabilities. Appl Med Inform. 2019; 41(3):111-21. [Link]
19.Harvey HB, Hassanzadeh E, Aran S, Rosenthal DI, Thrall JH, Abujudeh HH. Key performance indicators in radiology: You can't manage what you can't measure. Curr Probl Diagn Radiol. 2016; 45(2):115-21. [DOI:10.1067/j.cpradiol.2015.07.014] [PMID]
20.Moore L, Lavoie A, Bourgeois G, Lapointe J. Donabedian's structure-process-outcome quality of care model: Validation in an integrated trauma system. J Trauma Acute Care Surg. 2015; 78(6):1168-75. [DOI:10.1097/TA.0000000000000663] [PMID]
21.Martinez DA, Kane EM, Jalalpour M, Scheulen J, Rupani H, Toteja R, et al. An electronic dashboard to monitor patient flow at the Johns Hopkins Hospital: Communication of key performance indicators using the Donabedian model. J Med Syst. 2018; 42(8):133. [DOI:10.1007/s10916-018-0988-4] [PMID]
22.Martin N, Bergs J, Eerdekens D, Depaire B, Verelst S. Developing an emergency department crowding dashboard: A design science approach. Int Emerg Nurs. 2018; 39:68-76. [DOI:10.1016/j.ienj.2017.08.001] [PMID]
23.Coetzee LM, Tepper ME, Perelson L, Glencross DK, Cassim N. Timely delivery of laboratory efficiency information, part II: Assessing the impact of a turn-around time dashboard at a high-volume laboratory. African J Lab Med. 2020; 9(2):1-8. [DOI:10.4102/ajlm.v9i2.948]
24.Karami M. Development of key performance indicators for academic radiology departments. Int J Healthc Manag. 2017; 10(4):275-80. [DOI:10.1080/20479700.2016.1268350]
25.Kliger AS. Quality measures for dialysis: Time for a balanced scorecard. Clin J Am Soc Nephrol. 2016; 11(2):363-8. [DOI:10.2215/CJN.06010615] [PMID] [PMCID]
26.Fischer MJ, Kourany WM, Sovern K, Forrester K, Griffin C, Lightner N, et al. Development, implementation and user experience of the veterans health administration (VHA) dialysis dashboard. BMC Nephrol. 2020; 21(1):136. [DOI:10.1186/s12882-020-01798-6] [PMID] [PMCID]
27.Pongpirul K, Kanjanabuch T, Puapatanakul P, Chuengsaman P, Dandecha P, Kingwatanakul P, et al. National feasibility survey of peritoneal dialysis key performance indicators in Thailand from provider perspective. Nephrology. 2020; 25(6):483-90. [DOI:10.1111/nep.13668] [PMID]
28.Plantinga LC, Pastan SO, Wilk AS, Krisher J, Mulloy L, Gibney EM, et al. Referral for kidney transplantation and indicators of quality of dialysis care: A cross-sectional study. Am J Kidney Dis. 2017; 69(2):257-65. [DOI:10.1053/j.ajkd.2016.08.038] [PMID] [PMCID]
2.Jager KJ, Kovesdy C, Langham R, Rosenberg M, Jha V, Zoccali C. A single number for advocacy and communication-worldwide more than 850 million individuals have kidney diseases. Kidney Int. 2019; 96(5):1048-50. [DOI:10.1016/j.kint.2019.07.012] [PMID]
3.Yang CW, Harris DCH, Luyckx VA, Nangaku M, Hou FF, Garcia Garcia G, et al. Global case studies for chronic kidney disease/end-stage kidney disease care. Kidney Int Suppl (2011). 2020; 10(1):e24-48. [DOI:10.1016/j.kisu.2019.11.010] [PMID] [PMCID]
4.Dalrymple LS, Katz R, Kestenbaum B, Shlipak MG, Sarnak MJ, Stehman-Breen C, et al. Chronic kidney disease and the risk of end-stage renal disease versus death. J Gen Intern Med. 2011; 26(4):379-85. [DOI:10.1007/s11606-010-1511-x] [PMID] [PMCID]
5.Nafar M, Aghighi M, Dalili N, Alipour Abedi B. Perspective of 20 years hemodialysis registry in Iran, on the road to progress. Iran J Kidney Dis. 2020; 14(2):95-101. [PMID]
6.Robinson BM, Akizawa T, Jager KJ, Kerr PG, Saran R, Pisoni RL. Factors affecting outcomes in patients reaching end-stage kidney disease worldwide: Differences in access to renal replacement therapy, modality use, and haemodialysis practices. Lancet. 2016; 388(10041):294-306. [DOI:10.1016/S0140-6736(16)30448-2] [PMID]
7.Ronco C, Davenport A, Gura V. The future of the artificial kidney: Moving towards wearable and miniaturized devices. Nefrología. 2011; 31(1):9-16. [DOI:10.3265/Nefrologia.pre2010.Nov.10758] [PMID]
8.Lv JC, Zhang LX. Prevalence and disease burden of chronic kidney disease. Adv Exp Med Biol. 2019; 1165:3-15. [DOI:10.1007/978-981-13-8871-2_1] [PMID]
9.Grangé S, Hanoy M, Le Roy F, Guerrot D, Godin M. Monitoring of hemodialysis quality-of-care indicators: Why is it important? BMC Nephrol. 2013; 14(1):1-10. [DOI:10.1186/1471-2369-14-109] [PMID] [PMCID]
10.Liu HC, Itoh K. Conceptual framework for holistic dialysis management based on key performance indicators. Ther Apher Dial. 2013; 17(5):532-50. [DOI:10.1111/1744-9987.12019] [PMID]
11.Himmelfarb J, Vanholder R, Mehrotra R, Tonelli M. The current and future landscape of dialysis. Nat Rev Nephrol. 2020; 16(10):573-85. [DOI:10.1038/s41581-020-0315-4] [PMID] [PMCID]
12.Klarenbach SW, Tonelli M, Chui B, Manns BJ. Economic evaluation of dialysis therapies. Nat Rev Nephrol. 2014; 10(11):644-52. [DOI:10.1038/nrneph.2014.145] [PMID]
13.Donca IZ, Wish JB. Systemic barriers to optimal hemodialysis access. Semin Nephrol. 2012; 32(6):519-29. [DOI:10.1016/j.semnephrol.2012.10.002] [PMID]
14.Gu X, Itoh K. Performance measures for a dialysis setting. J Ren Care. 2018; 44(1):52-9. [DOI:10.1111/jorc.12229] [PMID]
15.Tokola H, Gröger C, Järvenpää E, Niemi E. Designing manufacturing dashboards on the basis of a key performance indicator survey. Procedia CIRP. 2016; 57:619-24. [DOI:10.1016/j.procir.2016.11.107]
16.Pestana M, Pereira R, Moro S. Improving health care management in hospitals through a productivity dashboard. J Med Syst. 2020; 44(4):87. [DOI:10.1007/s10916-020-01546-1] [PMID]
17.Twohig PA, Rivington JR, Gunzler D, Daprano J, Margolius D. Clinician dashboard views and improvement in preventative health outcome measures: A retrospective analysis. BMC Health Serv Res. 2019; 19(1):475. [DOI:10.1186/s12913-019-4327-3] [PMID] [PMCID]
18.Jebraeily M, Valizade Hasanloei MA, Rahimi B, Saeidi S. Design of a management dashboard for the intensive care unit: Determining key performance indicators and their required capabilities. Appl Med Inform. 2019; 41(3):111-21. [Link]
19.Harvey HB, Hassanzadeh E, Aran S, Rosenthal DI, Thrall JH, Abujudeh HH. Key performance indicators in radiology: You can't manage what you can't measure. Curr Probl Diagn Radiol. 2016; 45(2):115-21. [DOI:10.1067/j.cpradiol.2015.07.014] [PMID]
20.Moore L, Lavoie A, Bourgeois G, Lapointe J. Donabedian's structure-process-outcome quality of care model: Validation in an integrated trauma system. J Trauma Acute Care Surg. 2015; 78(6):1168-75. [DOI:10.1097/TA.0000000000000663] [PMID]
21.Martinez DA, Kane EM, Jalalpour M, Scheulen J, Rupani H, Toteja R, et al. An electronic dashboard to monitor patient flow at the Johns Hopkins Hospital: Communication of key performance indicators using the Donabedian model. J Med Syst. 2018; 42(8):133. [DOI:10.1007/s10916-018-0988-4] [PMID]
22.Martin N, Bergs J, Eerdekens D, Depaire B, Verelst S. Developing an emergency department crowding dashboard: A design science approach. Int Emerg Nurs. 2018; 39:68-76. [DOI:10.1016/j.ienj.2017.08.001] [PMID]
23.Coetzee LM, Tepper ME, Perelson L, Glencross DK, Cassim N. Timely delivery of laboratory efficiency information, part II: Assessing the impact of a turn-around time dashboard at a high-volume laboratory. African J Lab Med. 2020; 9(2):1-8. [DOI:10.4102/ajlm.v9i2.948]
24.Karami M. Development of key performance indicators for academic radiology departments. Int J Healthc Manag. 2017; 10(4):275-80. [DOI:10.1080/20479700.2016.1268350]
25.Kliger AS. Quality measures for dialysis: Time for a balanced scorecard. Clin J Am Soc Nephrol. 2016; 11(2):363-8. [DOI:10.2215/CJN.06010615] [PMID] [PMCID]
26.Fischer MJ, Kourany WM, Sovern K, Forrester K, Griffin C, Lightner N, et al. Development, implementation and user experience of the veterans health administration (VHA) dialysis dashboard. BMC Nephrol. 2020; 21(1):136. [DOI:10.1186/s12882-020-01798-6] [PMID] [PMCID]
27.Pongpirul K, Kanjanabuch T, Puapatanakul P, Chuengsaman P, Dandecha P, Kingwatanakul P, et al. National feasibility survey of peritoneal dialysis key performance indicators in Thailand from provider perspective. Nephrology. 2020; 25(6):483-90. [DOI:10.1111/nep.13668] [PMID]
28.Plantinga LC, Pastan SO, Wilk AS, Krisher J, Mulloy L, Gibney EM, et al. Referral for kidney transplantation and indicators of quality of dialysis care: A cross-sectional study. Am J Kidney Dis. 2017; 69(2):257-65. [DOI:10.1053/j.ajkd.2016.08.038] [PMID] [PMCID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
