مجله اطلاع رسانی پزشکی نوین

مقدمه
در سال‌های اخیر با پیشرفت دانش و تولید روزافزون علم در حوزه علوم‌پزشکی، ارزیابی برون‌دادهای علمی پژوهشگران دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی تبدیل به ضرورتی انکارناپذیر شده و علم‌سنجی یکی از رایج‌ترین ابزارها برای این مهم به شمار می‌رود. در این میان، از دهه 1960 به بعد بهره‌گیری از شاخص‌های کمی علم‌سنجی نظیر شاخص استناد علمی و روی کار آمدن پایگاه‌های اطلاعاتی استنادی نظیر اسکوپوس امکان بررسی کمی تولیدات علمی در بازه‌های زمانی را تسهیل کرد. هر‌چند در طول زمان شاخص‌های جدیدتر علم‌سنجی نظیر شاخص هرش، شاخص آر و شاخص جی به‌منظور سنجش تأثیر تولیدات علمی پژوهشگران پا به منصه ظهور نهادند [1-4]. با ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان نوآوری وب2، امکان رصد فعالانه و پویای تولیدات علمی با استفاده از شاخص‌های نوین علم‌سنجی امکان‌پذیر شده است. شبکه‌های اجتماعی امکان انتشار، تبادل، به‌اشتراک‌گذاری دانش و تجربیات و ارزیابی تأثیرات پژوهش‌ها را نزدیک به زمان واقعی فراهم می‌کنند. ارائه منابع اطلاعاتی روزآمد، تسهیل تعامل میان پژوهشگران و امکان بررسی تأثیرگذاری فعالیت‌های پژوهشی در محیط وب و سرعت عمل بالا از ارزش‌های افزوده شبکه‌های اجتماعی است. امروزه شبکه‌های اجتماعی، نحوه تعاملات اجتماعی‌علمی افراد را تغییر داده‌اند. برخلاف جریان یک‌سویه اطلاعات از فرستنده به گیرنده در رسانه‌های سنتی، شبکه‌های اجتماعی فرصت به‌اشتراک‌گذاری تعاملی ایده‌ها و یافته‌ها را فراهم می‌کنند [5-8].
در سال‌های اخیر با استقبال هرچه بیشتر جوامع علمی از ابزارهای وب2 نظیر شبکه‌های اجتماعی، ایده آلتمتریکس به‌عنوان روش نوین بررسی میزان اثرگذاری تولیدات علمی در محیط وب اجتماعی و همچنین مکمل شاخص‌های سنتی علم‌سنجی مطرح شد. دگرسنجه یا همان آلتمتریکس برگرفته از عبارت «سنجه‌های سطح مقاله» است و عملکرد مقاله را در شبکه‌های اجتماعی، بدون در نظر گرفتن مجله منتشر‌کننده و سایر مقاله‌های منتشر‌شده در یک مجله رصد می‌کند. مبنای سنجش این شاخص نوین علم‌سنجی (آلتمتریکس) تعداد دفعاتی که مدرک در شبکه‌های اجتماعی مشاهده، نشانه‌گذاری، ذخیره، بارگذاری، کلیک، لایک و ‌اشتراک‌گذاری شده و همچنین تعداد افراد دنبال‌کننده، تعداد و کیفیت نظرات دریافتی و تعداد افراد پیشنهاد‌دهنده یک منبع به دیگران است [5، 9، 10]. ابزارهای متعددی در مطالعات آلتمتریکس جهت سنجش تأثیر اجتماعی پژوهش‌ها ایجاد شده است. برای نمونه پلام ایکس ابزاری تحت وب است که در سال 2017 توسط «پلام انالیتیکز» به‌منظور سنجش اثرگذاری مقالات عرضه شد. مهم‌ترین مزیت پلام ایکس پوشش بالای انتشارات (بیش از 95 درصد) است. این ابزار شاخص‌های آلتمتریکس را در 5 گروه شاخص‌های استفاده، دریافت، اشاره، رسانه‌های اجتماعی و استناد دسته‌بندی می‌کند. [11-14].
 بنابر مطالب پیش‌گفته در حوزه علم‌سنجی، از سنجه‌های سنتی و نوین می‌توان به‌منظور ارزیابی تأثیر اجتماعی بروندادهای علمی بهره برد که هر‌کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند؛ برای مثال آلتمتریکس تا حدود زیادی معایب شاخص‌های سنتی علم‌سنجی (شاخص‌های استنادی) را از‌طریق رؤیت‌پذیری آثار منتشر‌نشده، رفع معضل خوداستنادی، رفع نگاه تک‌بعدی در سنجش مقالات، امکان بررسی اثر‌گذاری آنی زودآیند مقالات و عدم وابستگی زیاد به زمان پوشش می‌دهد. با‌این‌حال، به‌منظور جلوگیری از ایجاد شکاف بین کمیت و کیفیت تولیدات علمی، توجه همزمان به شاخص‌های سنتی و نوین علم‌سنجی ضرورت دارد [15-18].
با‌توجه‌به اهمیت بحث آلتمتریکس در ارزیابی تأثیر اجتماعی برون‌دادهای علمی، مرور ادبیات نظری و تخصصی این حوزه نشان می‌دهد که از زمان ارائه مفهوم آلتمتریکس توسط پرایم و همکاران در سال 2010 [11] تا به حال پژوهش‌های متعددی در این زمینه در سطح جهان و در ایران انجام شده است. برای نمونه برخی پژوهش‌ها شاخص‌های آلتمتریکس یک حوزه موضوعی نظیر سواد سلامت، جراحی، انفورماتیک پزشکی، عفونی، طب کودکان، بازاریابی عصبی، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، سایبرکندریا و طب کودکان [19-21] را مورد بررسی قرار داده‌اند. برخی مطالعات بر شاخص آلتمتریکس در شبکه‌های اجتماعی علمی نظیر مندلی یا ریسرچ گیت تأکید داشته‌اند. دسته دیگری از مقالات هم به بررسی شاخص آلتمتریکس تولیدات علمی دانشگاهی خاص نظیر دانشگاه‌های علوم‌پزشکی بیرجند، اصفهان، همدان، شهید بهشتی، گیلان و بوشهر پرداخته‌اند [22-27]. در همه یا برخی از موارد مذکور، همبستگی میان تعداد استنادات و شاخص آلتمتریکس در حوزه‌های گوناگون علمی بررسی شده است. 
در این میان با ظهور همه‌گیری کووید-19 میزان تولیدات علمی در‌زمینه کووید-19 افزایش یافت و از سوی دیگر به دلیل شرایط و محدودیت‌هایی نظیر قرنطینه، تعاملات افراد در قالب شبکه‌های اجتماعی رونق بیشتری گرفت. بر همین اساس تعداد معدودی از مطالعات به بررسی آلتمتریکس در حیطه کووید پرداختند. قاسمیان و همکاران در سال 1400 در مطالعه‌ای به بررسی برون‌دادهای دانشگاه‌های بزرگ ایران در حوزه کووید-19 در رسانه‌های اجتماعی پرداختند. بدین منظور با استفاده از پایگاه استنادی اسکوپوس و آلتمتریک اکسپلور داده‌های مربوط به دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، تربیت مدرس، علامه طباطبایی، شیراز، اصفهان، فردوسی و تبریز گردآوری شد. دانشگاه تهران بیشترین تولیدات علمی در‌زمینه کووید-19 را به خود اختصاص داده و بیشترین رسانه‌های اجتماعی مورد‌استفاده توئیتر و مندلی بودند. رابطه معناداری بین شاخص استنادی و نمره آلتمتریک در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، شیراز و فردوسی وجود داشت [28].
بنیادی و مقیسه نیز در سال 1401در پژوهشی توصیفی 968 برون‌داد علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه ویروس کرونا را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که 38 درصد از برون‌دادهای علمی پژوهشگران ایرانی در‌زمینه کووید در رسانه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته‌اند. بیشترین میزان توجه در توئیتر بوده و میان نمره آلتمتریک مقالات و تعداد استنادهای دریافتی آنان رابطه آماری معنی‌داری مشاهده نشد [29]. در سال 1399 مرادی و دخانی در مطالعه‌ای به بررسی تأثیر سیاست‌گذاری در‌زمینه کووید با استفاده از رویکرد آلتمتریکس و تحلیل محتوای 4308 پژوهش درزمینه کووید که در پابمد، اسکوپوس، وب‌آوساینس و کاکرین نمایه شده بود پرداختند و مشاهده کردند که به 95 درصد این پژوهش‌ها در توئیتر و به یک‌صدم درصد از این مقالات در اسناد سیاستی اشاره شده بود. میزان بهره‌گیری از نتایج پژوهش‌های هر کشور در اسناد سیاستی، در زمانی کوتاه، نشان‌دهنده اهمیت پژوهش‌های مذکور، به‌ویژه مطالعات کارآزمایی بالینی در سطح سیاست‌گذاری کشورهاست [30]. طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده مطالعه‌ای که مشخصاً به بررسی تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاهی خاص در‌زمینه کووید و طی دوران همه‌گیری پرداخته باشد در ایران در دسترس نبود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف برسی مقالات اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان درباره کووید (تعیین وضعیت استنادات، شاخص آلتمتریکس و رؤیت‌پذیری در شبکه‌های اجتماعی علمی) طراحی و اجرا شد.

مواد و روش‌ها
مطالعه حاضر از‌لحاظ هدف، کاربردی و از‌لحاظ نوع، مقطعی و توصیفی‌تحلیلی با رویکرد علم‌سنجی است. جامعه پژوهش، مقالات اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان طی همه‌گیری کووید در 2020 تا 2022 بود که در پایگاه استنادی اسکوپوس تا ژانویه 2023 نمایه شده بودند. با‌توجه‌به اهمیت پایگاه استنادی اسکوپوس به‌عنوان یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی اصلی استنادی بین‌المللی، داده‌های پژوهش در‌زمینه شاخص آلتمتریکس مقالات دانشگاه (‌در حوزه کووید و به‌صورت کلی) با استفاده از ابزار پلام ایکس گردآوری شد. پلام ایکس ابزاری مبتنی بر وب در پایگاه استنادی اسکوپوس است که تأثیر استنادی و سطوح تعاملات و بحث‌های اجتماعی پیرامون یک مقاله را ارزیابی می‌کند. این ابزار شاخص‌های آلتمتریکس را در 5 سنجه استفاده، اشاره، دریافت، استناد و شبکه اجتماعی ارائه می‌دهد.
بدین منظور در بخش جست‌وجوی پیشرفته پایگاه استنادی اسکوپوس با محدود کردن جست‌وجو به گزینه وابستگی سازمانی، ابتدا سرواژه Hormozgan University of Medical Sciences مورد جست‌وجو قرار گرفت. سپس با استفاده از فیلتر زمانی، مقالات طی همه‌گیری کووید (2020 تا 2022) استخراج شدند که منجر به بازیابی 956 اثر شد. سپس اطلاعات کتاب‌شاختی کلیه آثار، استنادات آن‌ها و داده‌های مربوط به عملکرد شاخص‌های آلتمتریکس برای تمام مقالات استخراج شد و در فایل اکسل وارد شد. همچنین شبکه‌های اجتماعی توجه‌کننده به مقالات با استفاده از افزونه آلتمتریکس در موتور جست‌وجوی گوگل‌اسکالر جست‌وجو و به فایل اکسل افزوده شدند. نهایتاً در فایل اکسل، کلیدواژه‌های Covid, SARS Covid, Corona در عنوان مقالات فیلتر و بدین ترتیب 152 مقاله در‌زمینه کووید تعیین شدند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون همبستگی اسپیرمن) در نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 26 تجزیه‌و‌تحلیل و نتایج در قالب جداول ارائه شدند.

یافته‌ها
بررسی آثار بازیابی شده از پایگاه اسکوپوس نشان داد که از مجموع 956 مقاله منتشر‌شده توسط اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان طی همه‌گیری کووید، 152 عنوان معادل 15/8 درصد مقالات درزمینه کووید بودند. همچنین بررسی نتایج حاصل از استراتژی جست‌وجو نشان داد که 863 عنوان مقاله، معادل 90/2 درصد از کل مقالات و 46 درصد از مقالات کووید در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته اند (جدول شماره 1).



روند میزان استنادات و توجه به مقالات در شبکه‌های اجتماعی در بازه پژوهش حاکی از افزایش میزان استنادات و توجه به مقالات در شبکه‌های اجتماعی در پایگاه اسکوپوس، در برخی سال‌های مطالعه بوده است (جدول شماره 2).



طبق نتایج پژوهش، میزان توجه به مقالات دانشگاه در بازه زمانی پژوهش، 90/27 درصد و به‌طور عمده به دریافت (68/89 درصد)، رسانه اجتماعی (8/8 درصد)، مشاهده (8/4 درصد)، توئیت (8/3 درصد) و استناد (2/56 درصد) محدود بود که این پراکندگی می‌تواند به دلیل تعدد سنجه‌های شاخص آلتمتریکس باشد. بر‌اساس یافته‌های پژوهش از بین عملکردهای شاخص آلتمتریکس کل مقالات، حداکثر فراوانی سنجه‌ها به پارامتر خواننده تعلق داشت که زیرمجموعه شاخص کسب دریافت است و حداقل فراوانی مربوط به سنجه نمایه استنادی استناد بود که زیرمجموعه شاخص استناد است (جدول شماره 3).



اطلاعات توصیفی مقالات کووید مورد‌بررسی حاکی از این بود که حداکثر میزان فراوانی سنجه‌ها به پارامتر خوانندگان  زیرمجموعه شاخص دریافت تعلق داشت. همچنین در برخی از سنجه‌ها مقالات کووید دانشگاه امتیازی کسب نکردند که نشان می‌دهد برخی شیوه‌های تأثیرگذاری در رسانه‌های اجتماعی توسط پژوهشگران به کار گرفته نشده است (جدول شماره 4).



از میان شبکه‌های اجتماعی رصد‌شده، مقالات کووید دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بیشترین میزان توجه را با اختلاف زیاد در شبکه مندلی و سپس توئیتر دریافت کردند (جدول شماره 5).



نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از این است که میان استنادات به کل مقالات و شاخص آلتمتریکس آن‌ها، همچنین بین استنادات به مقالات کووید و شاخص آلتمتریکس آن‌ها همبستگی مثبت و قوی وجود داشت (جدول شماره 6).



فهرست 10 مقاله برتر کووید دانشگاه از منظر شاخص آلتمتریکس به شرح جدول شماره 7 است.




بحث 
آلتمتریکس به‌عنوان شاخص مبتنی بر وب اجتماعی، فرصت‌های جدیدی را برای ارزیابی پژوهش و بررسی اثرگذاری تولیدات علمی فراهم می‌کند. این مطالعه با هدف تبیین وضعیت مقالات کووید دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان طی بحران کووید (2020 تا 2022)، همچنین به‌منظور بررسی شاخص آلتمتریکس، شاخص استنادی و همبستگی بین این موارد در پایگاه استنادی اسکوپوس و رؤیت‌پذیری آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد استنادات مقالات کووید اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان طی سال‌های 2020 و 2021 روند افزایشی داشته است. این فرایند می‌تواند تحت تأثیر افزایش سیر صعودی تولیدات علمی این دانشگاه در طول سال‌های مورد‌بررسی باشد. هرچند میزان استناد به مقالات کووید در سال 2022 کاهش نسبی داشته است؛ باید به خاطر داشت دریافت استناد مقالات به دلایلی نظیر زمان طولانی داوری و انتشار، فرایندی زمان‌بر است. 
شاخص‌های آلتمتریکس در مقایسه با شاخص‌های استنادی علم‌سنجی، امکان دارد پتانسیل تأثیرگذاری برون‌دادهای علمی نظیر مقالات را بهتر نشان دهند. طبق نتایج پژوهش شاخص آلتمتریکس مقالات کووید اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان طی سال‌های 2020 و 2021 روند افزایشی داشته است. این فرایند می‌تواند تحت تأثیر افزایش سیر صعودی تولیدات علمی این دانشگاه در طول سال‌های مورد‌بررسی باشد. هرچند نمره شاخص آلتمتریکس مقالات کووید در سال 2022 کاهش نسبی داشته است، علت پایین بودن شاخص آلتمتریکس برخی مقالات در بعضی از سال‌های مورد‌مطالعه را می‌توان به مواردی نظیر حضور کم پژوهشگران در شبکه‌های اجتماعی علمی یا رؤیت‌پذیری کم مقاله‌ها در وب به علت نداشتن نشانگر منحصر‌به‌فرد مرتبط دانست. هر‌چه میزان حضور پژوهشگران در شبکه‌های اجتماعی علمی بیشتر باشد، احتمال رؤیت‌پذیری مقالات و استناد به آن‌ها افزایش می‌یابد.
مقالات کووید دانشگاه جز در موارد معدودی، در بسیاری از پارامترها / سنجه‌های شاخص آلتمتریکس، به‌جز Usage: full-text view در سال‌های 2021 و 2022 مورد توجه قرار گرفتند. بررسی عملکردهای شاخص آلتمتریکس برخی پژوهش‌ها الگویی مشابه نتایج این پژوهش داشته است [5، 6، 31] یعنی در جلب توجه پژوهشگران به عملکرد سنجه خواننده شاخص آلتمتریکس موفق‌تر عمل کرده است. به نظر می‌رسد برخی پژوهشگران با قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی علمی و کاربرد آن‌ها به‌منظور انتشار برون‌دادهای علمی خود، آشنایی لازم را ندارند. 
شبکه‌های اجتماعی علمی نظیر مندلی، سایت یو لایک و ریسرچ گیت ابزارهای قدرتمندی به لحاظ انعکاس شاخص آلتمتریکس هستند و به دلیل قابلیت‌هایی همچون امکان جست‌و‌جوی منابع، همکاری‌های علمی و مدیریت منابعی که جهت تسهیل فعالیت‌های پژوهشی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند، جایگاه ویژه‌ای بین محققان پیدا کرده‌اند. مندلی یک شبکه اجتماعی علمی و از مهم‌ترین نرم‌افزارهای مدیریت استنادی است که قابلیت تأیید هویت کاربران را دارد. در مقایسه با سایر شبکه‌های اجتماعی، مندلی اطلاعات کاربران همانند نام کشور، رشته تحصیلی و موقعیت شغلی آن‌ها را نیز ارائه می‌کند و باعث ایجاد همکاری و به‌اشتراک‌گذاری پژوهش‌ها با دیگر کاربران دانشگاهی می‌شود. هر‌چند شبکه‌های اجتماعی عمومی مانند توئیتر یا فیسبوک به دلیل امکان دسترسی محدود این رسانه‌ها در ایران، روند کاهشی کاربران آن‌ها، عدم شناخت قابلیت‌های این شبکه‌ها و جایگزینی با سایر شبکه‌های اجتماعی عمومی نظیر اینستاگرام از رؤیت‌پذیری کمتری برای اهداف علمی برخوردار هستند. بنا‌بر یافته‌های پژوهش حاضر، هر‌کدام از مقاله‌ها به‌طور متوسط 43/14 دفعه در شبکه‌های اجتماعی مشاهده شده‌اند. مندلی با 10379 مورد و توئیتر با 2053 مورد مشاهده، بیشترین میزان توجه پژوهشگران جهت اشاعه برون‌دادهای علمی را (هم برای کل مقالات و هم برای مقالات کووید) به خود اختصاص داده‌اند. 83 درصد مقالات مورد‌بررسی در مندلی، 16 درصد مقالات مورد‌بررسی در توئیتر و حدود 1 درصد مقالات در فیسبوک مشاهده شده‌اند که این نتیجه مؤید پژوهش‌های پیشین است [9، 12، 28]. فیسبوک با 26 مورد مشاهده رتبه سوم شبکه‌های اجتماعی را در همین زمینه کسب کرده است. 
ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن همبستگی پیرسون حاکی از ارتباط معنادار قوی و ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻨﺎدات دریافتی ﻣﻘﺎﻻت، با شاخص آلتمتریکس آن‌ها برای کل مقالات (r=0/05 و s=0/966) و مقالات کووید (r=0/05 و s=0/961) بوده است. یعنی به‌موازات افزایش میزان توجه به مقالات در شبکه‌های اجتماعی، میزان استناد به مقالات نیز افزایش یافت. این موارد در پژوهش‌های دیگر نیز قابل‌مشاهده است [7، 20، 28، 29]. از‌آنجا‌که وجود رابطه مثبت و معنی‌دار میان شاخص‌های آلتمتریکس و استنادات مقالات پراستناد در مطالعه حاضر تأیید شد، اشتراک‌گذاری مقالات در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند در افزایش رؤیت‌پذیری و احتمال دریافت استناد تأثیرگذار باشد.
طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده، تا‌کنون وضعیت تولیدات علمی درباره کووید در دانشگاه تیپ 2، طی همه‌گیری کووید با رویکرد آلتمتریکس صورت نگرفته که این می‌تواند به‌عنوان نقطه قوت این پژوهش در نظر گرفته شود. هرچند مطالعه فعلی با محدودیت‌هایی نیز روبه‌رو بوده است؛ یکی از مهم‌ترین موانع عدم دسترسی به پایگاه استنادی اسکوپوس بود که پژوهشگران دسترسی به اکانت پایگاه را شخصاً تهیه کردند. محدودیت دیگر بررسی همه تولیدات علمی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در بازه زمانی طولانی‌تر از پژوهش فعلی و در حیطه‌های موضوعی دیگری غیر از کووید بود که طی پژوهش‌های دیگر می‌توان به آن پرداخت. محدودیت دیگر بهره‌گیری از پلام ایکس یا پایگاه استنادی اسکوپوس به‌منظور دستیابی به شاخص آلتمتریکس و سنجه‌های مربوطه است که می‌توان از ابزارهای دیگر نظیر پایگاه WOK‌ یا Altmetrics.com بهره برد یا به‌صورت مقایسه‌ای با ابزار پلام ایکس پایگاه استنادی اسکوپوس، مطالعه را طراحی و اجرا کرد. 

نتیجه‌گیری
این پژوهش شواهدی مبتنی بر استفاده از شاخص آلتمتریکس در راستای ارزیابی تأثیر اجتماعی پژوهش ارائه داده و بهره گیری از شاخص آلتمتریکس در کنار شاخص استنادی را پیشنهاد می‌دهد. استفاده پژوهشگران از پتانسیل موجود در شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان پشتیبان مؤثر و ابزاری مکمل برای افزایش رؤیت‌پذیری تولیدات علمی در شبکه‌های اجتماعی مختلف، تلاش مراجع رسمی دانشگاهی در تشویق استفاده پژوهشگران از شبکه‌های اجتماعی علمی نظیر ریسرچ گیت، برگزاری کارگاه‌های آموزشی «ایجاد پروفایل در شبکه‌های اجتماعی علمی» و «به‌اشتراک گذاشتن برون‌دادهای علمی در این شبکه‌ها» توسط کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی شاغل در دانشگاه‌ها می‌تواند کمک شایانی به نهادینه شدن مفهوم شاخص آلتمتریکس در جامعه دانشگاهی و استفاده مؤثرتر و هدفمند‌تر از شبکه‌های اجتماعی و تسهیل ارتباطات علمی بین پژوهشگران کند. بررسی و مقایسه وضعیت تولیدات علمی گروه‌های آموزشی مختلف دانشگاه می‌تواند زمینه رقابت مفید و مؤثر را برای اعضای هیئت‌علمی فراهم کند.

ملاحظات اخلاقی

پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با شماره IR.HUMS.REC.1401.283 به تأیید رسیده است. 

حامی مالی
این مقاله با حمایت مالی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان انجام شده است.

مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: کیمیا زراعتکار، نادر عالیشان کرمی، فرید خرمی؛ تحقیق و بررسی: کیمیا زراعتکار؛ نگارش پیش‌نویس: کیمیا زراعتکار، ویراستاری و نهایی‌سازی: کیمیا زراعتکار، نادر عالیشان کرمی.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
بدین‌وسیله از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی هرمزگان تشکر می‌کنیم.



 

1. Sedighi M. [The role of social media in assessing the impact of research (case study: The field of scientometrics) (Persian)]. Iran J Inf Process Manage. 2019; 34(2):765-92. [Link]
2. Thelwell M. A brief history of altmetrics. Res Trends. 2014; 1(37):1-5. [Link]
3. Batooli H, Batooli Z. [Evaluating the impact of the scientific output of researchers using Plum-x tools: A case study of the research institute of Forest & Rangelands (Persian)]. Scientometrics Res J. 2020; 7(2):23-50. [DOI:10.22070/rsci.2020.5442.1380]
4. Morovati M, Riahinia N. [Scientific outputs on cyberchondria: Scientometrics, altmetrics and researchers’ scientific collaboration network analysis (Persian)]. J Health Adm. 2020; 23(3):17-29. [DOI:10.29252/jha.23.3.17]
5. Serati Shirazi M. [An altmetric study on scientific Iranian articles indexed in social science index (Persian)]. Sci Tech Inf Manage. 2019; 5(4):162-90. [DOI:10.22091/stim.2020.4982.1356]
6. Ehtesham H, Sadeghi H, Vahedi Darmian F, Amiri O. [Evaluation of altmetrics indicators of Birjand University of Medical Sciences articles listed on the Scopus database by using the PlumX tool: A scientometrics study (Persian)]. J Birjand Univ Med Sci. 2019; 26(4):343-52. [DOI:10.32592/JBirjandUnivMedSci.2019.26.4.106]
7. Nikkar M, Alijani R, Ghazizadeh Khalifeh MH. [Investigation of the presence of surgery researchers in research gate scientific network: An altmetrics study (Persian)]. Iran Surg J. 2017; 25(2):76-82. [Link]
8. Zahedi Z, Costas R, Wouters P. How well developed are altmetrics? A cross-disciplinary analysis of the presence of ‘alternative metrics’ in scientific publications. Scientometrics. 2014; 101(2):1491-513. [DOI:10.1007/s11192-014-1264-0]
9. Bahmanabadi A, Bashiri J, Hakimi H. [Impact analysis of International Papers of AREEO Researchers Indexed in Scopus Database: An altmetrics study (Persian)]. Scientometrics Res J. 2022; 8(1):147-66. [DOI:10.22070/rsci.2020.5668.1414]
10. Salajeghe M, Mohammadian S. [Altmetrics: A new way in scientometrics (Persian)]. Q Nat Stud Librar Inf Organ. 2015; 1(26).72-84. [Link]
11. Priem J, Hemminger BH. Scientometrics 2.0: New metrics of scholarly impact on the social Web. First Monday. 2010; 15(7). [DOI:10.5210/fm.v15i7.2874]
12. Makkizadeh F, Erfanmanesh MA, Sarrami F. [An altmetric study of medical informatics and health information management articles in social media (Persian)]. Health Inf Manag. 2020; 17(3):118-24. [DOI:10.22122/him.v17i3.4078]
13. Bashiri T, Erfanmanesh M, Asnafi A. [Do highly-cited articles from iran in the field of medical sciences attract high attentions in social media? (Persian)] Health Inform Manag. 2018; 15(2):90-6. [DOI:10.22122/him.v15i2.3445]
14. Dokhani F, Asnafi AR, Hariri N, Nooshinfard F. [Determining the status of using Web 2.0 tools based on Altmetrics implementation: Case study, Central Library of Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran (Persian)]. Inform Manag. 2017; 3(1):77-105. [Link]
15. Thelwall M, Kousha K, Abdoli M, Stuart E, Makita M, Wilson P, et al. Do altmetrics scores reflect article quality? Evidence from the UK Research Excellence Framework. 2021. J Assoc Inf Sci Technol. 2023; 74(5):582-93.[DOI:10.1002/asi.24751]
16. Maricato JM, Vilan-Filho JL. The potential of altmetrics to measure other types of impact in scientific production: Academic and social impact dynamics in social media and networks. Inf Res. 2018; 23(1):1-15. [Link]
17. Navidi F, Mansourian Y. An introduction to altmetrics: Alternative indicators to explore the impact of research with an emphasis on the social web. Scientometrics Res J. 2015; 1(1):1-20. [DOI:10.22070/rsci.2015.372]
18. Holmberg KJ. Altmetrics for information professionals: Past, present and future. Oxford, UK: Chandos Publishing, 2015. [Link]
19. Bonyadi Naeini A, Moghiseh Z. [The presence of neuromarketing scientific publications in social media: An altmetric study (Persian)]. New Mark Res J. 2021: 11(40):27-44. [DOI:10.22108/nmrj.2021.125291.2250]
20. Shenavar N, Atapour H, Shenavar A. [A bibliometric and altmetrics analysis of highly cited articles in the field of infectious diseases (Persian)]. J Payavard Salamat. 2022; 15(5):419-31. [Link]
21. Nemati-Anaraki, Aghajani-Koupaei H, Alibeyk M. The impact of Iranian pediatrics articles based on Altmetrics method: 2010-2016. J Health Adm. 2017; 20(70):94 - 105. [Link]
22. Esmaeilpour-Bandboni M, Batooli Z, Ramezani A, Ranjbar-Pirmousa Z, Ramezani-Pakpourlangeroudi F. [An assessment of altmetrics indicators on citation rate of articles affiliated by Guilan University of Medical Sciences (Persian)]. J Health Inf Manage. 2016; 13(5):367-72. [Link]
23. Dehghani S, Hamidi A, Basirian Jahromi R. [Representation and analysis of the status of indexed articles of researchers in Bushehr University of Medical Sciences at the Scopus database in social networks: An Altmetrics study (Persian)]. Iran South Med J. 2019; 22(4):222 -35. [DOI:10.29252/ismj.22.4.222]
24. Siamaki S, Geraei E, Zare-Farashbandi F. [A survey on the presence of Isfahan University of Medical Sciences researchers in rsearchgate network: An altmetrics study (Persian)]. Health Inf Manage. 2016; 13(5):341-6. [Link]
25. Ouchi A, Hosseini E, Saberi MK, Ansari N. [Presence of research outputs of Hamadan University of Medical Sciences in social media: An Altmetric study (Persian)]. Caspian J Scientometrics. 2021; 8 (2):25 -40. [DOI:10.22088/cjs.8.2.25]
26. Asnafi AR. [Reviewing Shahid Beheshti University scholars’ presence in ResearchGate (Persian)]. Human Info Interact. 2015; 2(3):61-70. [Link]
27. Asnafi AR, Salami M, Sayyah Baragard M, Hosseini Ahangari SA. Presence of Ahvaz Universities (Medical Science, Azad and Governmental) scholars Iranian Library and Information Science scholars in academic social network: Research Gate. Educ Develop J.2015; 6(1):67-73. [Link]
28. Ghasemian A, Asnafi A R, Hadadgar S, Mirzaei F. [Assessing COVID-19 Research Outputs of Iran’s Top Universities in. social media: An Altmetrics Study (Persian)]. Caspian J Scientometrics. 2021; 8(2):90-100. [DOI:10.22088/cjs.8.2.90]
29. Bonyadi Naeini A, Moghiseh Z. [Altmetric study of scientific outputs of Iranian researchers in coronavirus (Persian)]. Scientometrics Res J. 2022; 8(1, ):239-54. [DOI:10.22070/rsci.2020.13360.1447]
30. Moradi Sh, Dokhani F, Aletaha A. [Evaluating the policy impact of COVID-19 health researches using the altmetrics approach: Countries policymaking experiences (Persian)]. J Strateg Stud Public Policy. 2020; 10(35):318-39. [Link]
31. Asemi A, Basirian JR, Seyyed HS. The rate of attention to Iranian papers published on common cancers in social networks: An altmetrics approach. J Health Adm. 2018; 21(73):72-88. [Link]
32. Enayatkhani M, Hasaniazad M, Faezi S, Gouklani H, Davoodian P, Ahmadi N. Reverse vaccinology approach to design a novel multi-epitope vaccine candidate against COVID-19: An in-silico study. J Biomol Struc Dyn. 2020, 39(8):285772. [DOI:10.1080/07391102.2020.1756411]
33. Hassanipour S, Arab-Zozani M, Amani B, Heidarzad F, Fathalipour M, Martinez-de-Hoyo R. The efficacy and safety of Favipiravir in treatment of COVID-19: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Sci Rep. 2021; 11:11022. [DOI:10.1038/s41598-021-90551-6]
34. Ziaei A, Davoodian P, Dadvand H, Safa O, Hassanipour S, Omidi M, et al. Evaluation of the efficacy and safety of Melatonin in moderately ill patients with COVID-19: A structured summary of a study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2020; 21(1):882. [DOI:10.1186/s13063-020-04737-w]
35. Dasturian F, Naderi N, Farshidfar G, Montazerghaem H , Khayatian M, Aghakhani Chegeni A, et al. The rlationship between serum concentration of Interleukin-35 and FoxP3 Polymorphism in patients undergoing coronary artery bypass graft surgery. Braz J Cardiovasc Surg. 2020; 35(5):697-705. [DOI:10.21470/1678-9741-2019-0377]
36. Halaji M, Farahani A, Ranjbar R, Heiat M, Dehkordi F. Emerging coronaviruses: first SARS, second MERS and third SARS-CoV-2: Epidemiological updates of COVID-19. Le Infezioni in Med. 2020, 28(suppl 1):6-17. [Link]
37. Hassaniazad M, Rahnama Inchehsablagh B, Kamali H, Tousi A, Eftekhar E, Jaafari MR, et al. The clinical effect of Nano micelles containing curcumin as a therapeutic supplement in patients with COVID-19 and the immune responses balance changes following treatment: A structured summary of a study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2020; 21:876. [DOI:10.1186/s13063-020-04824-y]
38. Hosseini F, Malektojari A, Ghazizadeh S, Hassaniazad M, Davoodian P, Dadvand H, et al. The efficacy and safety of Ivermectin in patients with mild and moderate COVID-19: A structured summary of a study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2021; 22(1):4. [DOI:10.1186/s13063-020-04988-7] [PMID]
39. Vafaei H, Roozmeh S, Hessami K, Kasraeian M, Asadi N, Faraji A, et al. Obstetrics healthcare providers’ mental health and quality of life during COVID-19 pandemic: Multicenter study from eight cities in Iran. Psychol Res Behav Manag. 2020; 13:563-571. [DOI:10.2147/PRBM.S256780] [PMID]
40. Ezati Rad R, Mohseni S, Kamalzadeh Takhti H, Hassani Azad M, Shahabi N, Aghamolaei T, et al. Application of the protection motivation theory for predicting COVID-19 preventive behaviors in Hormozgan, Iran: A cross-sectional study. BMC Public Health. 2021; 21(1):466.  [DOI:10.1186/s12889-021-10500-w] [PMID]
41. Nabizadeh F, Ramezannezhad E, Kazemzadeh K, Khalili E, Ghaffary EM, Mirmosayyeb O. Multiple sclerosis relapse after COVID-19 vaccination: A case report-based systematic review. J Clin Neurosci. 2022; 104:118-25. [DOI:10.1016/j.jocn.2022.08.012] [PMID]