سردبیر محترم
جایگاه پرستاران در برنامههای اعتباربخشی همواره مورد توجه محققان بوده است [
1]. با توجه به برگزاری چندین دوره از برنامههای اعتباربخشی در بیمارستانها و از آنجا که پرستاران در ایمنی بیمار و کیفیت مراقبتها نقش اساسی بر عهده دارند [
2]، به عنوان یکی از صاحبنظران اصلی این برنامه باید نقش مشخص و تأثیرگذاری در برنامههای اعتباربخشی نیز داشته باشند که به صورت پراکنده در مطالعات به آن اشاره شده است. نویسندگان این مقاله با مروری جامع بر این مطالعات به گردآوری متمرکزی از نقشهای ذکرشده دست یافتند. بر این اساس 6 نقش اساسی پرستاران در جریان اعتباربخشی بیمارستانی عبارتاند از:
1. مدیریت فرایند اعتباربخشی درباره توسعه سیاستهای مرتبط با سلامت، 2. مستندسازی و ممیزی، 3. ایجاد تعامل و روابط بینحرفهای در فرایند اعتباربخشی و پس از آن، 4. آموزش و توانمندسازی کارکنان، 5. اشاعه فرهنگ بهبود کیفیت و 6. حفظ اعتبار پس از فرایند اعتباربخشی.
بر اساس نتایج حاصله دیده میشود که پرستاران نقش اساسی در فرایند اعتباربخشی ایفا میکنند و بیشتر مطالعات به آن اشاره کرده و اذعان داشتهاند که پرستاران در فرایند اعتباربخشی در تمام لحظههای تعیینکننده استراتژیک و عملیاتی حضور داشتهاند [
3, 4]. یکی از نقشهای پررنگ در بیشتر مقالات، توانمندی مدیریتی پرستار در برنامههای اعتباربخشی در محیط بیمارستان بود و پرستاری به عنوان شغل پیچیدهای ذکر شده بود که پرستاران علاوه بر مراقبت مستقیم از بیماران این امکان را دارند که در پستهای مدیریتی نیز حضور ثمربخشی داشته باشند. پرستاران به دلیل توانمندی مدیریتی آموختهشده میتوانند نقش مهمی در ایجاد، نگهداری و توسعه سیاستهای مرتبط با سلامت ایفا کنند [
4].
پرستاران از مصرفکنندگان اصلی اطلاعات حاصل از اعتباربخشی برای بهبود کیفیت مراقبتی محسوب میشوند و در این راستا نقش مهمی در مستندسازی و ممیزی در بیمارستانها عهدهدار هستند و زمان زیادی را صرف فراهمآوری اطلاعات لازم در این زمینه میکنند تا حدی که گاهی منجر به کاهش مدتزمان صرفشده در تعامل و مراقبت مستقیم از بیماران نیز شده است [
5].
این موضوع از چالشهای مهم مطرحشده از طرف پرستاران محسوب میشود. پرستاران اذعان داشتهاند که بخشی از اطلاعات مورد نیاز استانداردهای تدوینشده زائد محسوب میشود و در فرایند اعتباربخشی نیاز به بازنگری در این زمینه مورد توافق بیشتر پرستاران بوده است [
6].
یکی دیگر از نقشهای مهم پرستاران در زمینه اعتباربخشی بیمارستانها ایجاد رشتهای از ارتباطات اثربخش و یک تیم بینحرفهای مؤثر است. ایجاد روابط متقابل و تعامل هرچه بهتر کارکنان با یکدیگر به عنوان ابزاری راهگشا برای پرستاران در زمینه بهبود کیفیت معرفی شده است [
7].
پرستار با ایجاد تعامل و روابط بینحرفهای، ایجاد یک تیم، مشارکت تیمی و حمایت از مشارکت پرستاران و سایر کارکنان به دستیابی به نتایج باکیفیت نائل خواهد آمد [
8]. اعتباربخشی، یک استراتژی مهم آموزشی محسوب میشود و با تأمین نیازهای آموزشی کارکنان در یک سازمان، همسویی اهداف سازمانی حاصل خواهد شد و در این رابطه، پرستاران در محیط بیمارستان متخصصانی هستند که مسئول انتشار نکات آموزشی لازم برای اعتباربخشی هستند. برای مثال، از مهمترین موارد مورد نیاز برای دستیابی به مراقبت باکیفیت، توجه همگانی تیم مراقبتی به این موضوع است و پرستاران میتوانند نقش مهمی درباره آموزش نکات لازم در این زمینه عهدهدار شوند [
9].
داشتن یک فرهنگ سازمانی مناسب برای بهبود کیفیت از ضروریات مهم ذکرشده در فرایند اعتباربخشی بیمارستانها محسوب میشود [
4]. در مطالعات، نقش پرستاران در فرایند اعتباربخشی بیمارستانها واضحتر از سایر اعضای تیم بهداشتی است و از دیدگاه پرستاران نیز پزشکان و سایر اعضای تیم بهداشتی در جریان اعتباربخشی نقش غیرفعالی داشتهاند [
6] و این، خود نکته قابل تأملی است. از آنجا که یکی از موانع مهم در دستیابی به بهبود کیفیت، عدم تمایل به مشارکت در چنین فعالیتهایی است، دستیابی به یک فرهنگ سازمانی مؤثر در این زمینه ضروری است و پرستاران نقش بسزایی در این زمینه ایفا میکنند [
10].
حفظ اعتبار پس از اعتباربخشی نیز از نقشهایی است که برای پرستاران قابل تعریف است و علاوه بر مشارکت در قبول و ایجاد تغییرات مورد نیاز فرایند اعتباربخشی مشارکت تیم مراقبت بهداشتی خصوصاً پرستاران در حفظ تغییرات ایجادشده برای بهبود کیفیت نیز حائز اهمیت است [
11].
با توجه به نقشهای اصلی ذکرشده به نظر میرسد پرستاران نقشهای متعدد و کلیدی در فرایند اعتباربخشی بیمارستانی و بهبود کیفیت مراقبت ایفا میکنند. دامنه نقشهای به تصویر کشیدهشده از پرستار در جریان فرایند اعتباربخشی از حیطه مدیریتی تا اجرایی قرار میگیرد و این، خود نشاندهنده توانمندی بالای پرستاران در مشارکت در فرایندهای بهبوددهنده کیفیت مراقبتی است. هر چند پرستاران فرایند اعتباربخشی را قبول داشته و برای تحقق اهداف تعیینشده تلاش چشمگیری میکنند، مسئولین مربوطه باید چالشهای آنها را در این مسیر نیز مورد توجه ویژه قرار دهند.