دوره 8، شماره 3 - ( پاییز 1401 )
جلد 8 شماره 3 صفحات 221-208 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
GolrizKhatami M, Shafiee M, Kazemi A. Performance Evaluation of Hospitals in Shiraz, Iran Based on Medical Professional Ethics During the COVID-19 Pandemic. JMIS 2022; 8 (3) :208-221
URL: http://jmis.hums.ac.ir/article-1-401-fa.html
URL: http://jmis.hums.ac.ir/article-1-401-fa.html
گل ریزخاتمی مهدی، شفیعی مرتضی، کاظمی امیر. ارزیابی عملکرد بیمارستان‌های شیراز با استفاده از اخلاق حرفه‌ای پزشکی تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا. اطلاع‌رسانی پزشکی نوین. 1401; 8 (3) :208-221
گروه مدیریت صنعتی،دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
واژه‌های کلیدی: بیماری کرونا (کووید-19)، اخلاق حرفه‌ای پزشکی، بیمارستان‌های شیراز، ارزیابی عملکرد، تحلیل پوششی داده‌ها
متن کامل [PDF 5318 kb]
(704 دریافت)
| چکیده (HTML) (1325 مشاهده)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
از‌این‌رو در این مرحله، ورودی‌ها به‌طور متوسط پیشنهادهایی ازجمله جست‌وجوی فعال برای بازخورد، نگرش انتقادی نسبت به خود و توانایی شناسایی زمینه‌های شایستگی و دانش، شناخت محدودیت‌های خود و کمک گرفتن از دیگران در غیاب دانش و مهارت‌های کافی و سازگاری با شرایط متغیر است. توزیع عادلانه خدمات درمانی و منابع پزشکی بر مبنای مقرون‌به‌صرفه بودن و در‌نهایت خروجی‌های این مرحله به‌طور متوسط پیشنهادهایی برای اولویت دادن به بیمار، توجه به خواسته‌های بیمار، صرف وقت و حوصله برای توضیح است. همچنین دادن اطلاعات به بیمار، جست‌وجوی فعال بازخورد، شناخت محدودیت‌های خود و درخواست کمک. سایر موارد عبارت است از توزیع عادلانه منابع مراقبت‌های بهداشتی، پزشکی مبتنی بر هزینه، نگرش انتقادی نسبت به خود و توانایی شناسایی زمینه‌های شایستگی و دانش، نحوه استفاده از هزینه‌های سرانه پژوهشی، انتقال صحیح و کامل مسئولیت‌های مراقبتی از بیمار، سازگاری با شرایط متغیر، رعایت قوانین و مقررات، انجام وظایف و در دسترس بودن در زمان تماس (آنلاین). در‌نهایت مرحله نهایی، مرحله مالی است که در آن یک دسته (دیدگاه مشتری) به‌عنوان ورودی و 2 دسته (آموزش و رشد و دیدگاه مشتری) به‌عنوان خروجی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین ورودی‌های این مرحله اولویت دادن به علایق بیمار، توجه به خواسته‌های بیمار، صرف وقت و حوصله برای توضیح اطلاعات به بیمار و در‌نهایت خروجی‌های این مرحله اولویت دادن به علایق بیمار بود. بیش از خودشان به خواسته‌های بیمار توجه کنید، زمان و حوصله خود را صرف توضیح دادن اطلاعات به بیمار کنید. فعالانه به دنبال بازخورد باشید. نسبت به خود انتقاد داشته باشید تا بتوانید زمینه‌های توانایی و دانش خود را شناسایی کنید. محدودیت‌های خود را بشناسید و در غیاب از دیگران کمک بگیرید. دانش و مهارت کافی و سازگاری را در نظر بگیرید.
بحث
اخلاق حرفه‌ای یکی از مسائل اساسی همه جوامع بشری است. در غرب، در دانش‌های مربوط به مدیریت و سازمان، شاخه‌ای با عنوان اخلاق حرفه‌ای وجود دارد. اخلاق پزشکی نیز از سابقه‌ای دیرینه در همه فرهنگ‌های بشری برخوردار است. در همه آیین‌های کهن و پیشین، آموزه‌های خاصی در خصوص ویژگی‌های یک پزشک آرمانی و نحوه برخورد وی با بیماران وجود داشته و رابطه پزشک و بیمار و فضیلت‌های اخلاقی ضروری پزشکان 2 محور اصلی اخلاق پزشکی سنتی بوده است. باید توجه داشت اخلاق حرفه‌ای در‌برگیرنده اخلاق فردی و اخلاق شغلی است و امروزه، حوزه پزشکی رویکردی استراتژیک به آن دارد. ازآنجاکه عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای در سیستم‌های بهداشت و درمان از جانب پزشکان رضایت‌مندی و بهبود بیماران، کیفیت مراقبت، استانداردهای خدمات پزشکی و ارتقای حرفه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، این پژوهش با هدف بررسی عملکرد اخلاق حرفه‌ای پزشکی در بیمارستان‌های شهر شیراز و رتبه‌بندی آن‌ها تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا (کووید-19) انجام شد. با‌توجه‌به شیوع بیماری در سطح کل کشور و بازه زمانی تحقیق که مصادف با پیک پنجم کرونا و و ضعیت قرمز در شهر شیراز و اکثر نقاط کشور بود، دسترسی به پزشکان بسیار مشکل و با خطر انتقال ویروس همراه بود.
نتیجه‌گیری
همان‌طور که از نتایج به دست آمد، امتیاز کارایی مرحله L کمتر از سایر مراحل است و در مرحله C، همه واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) کارآمد هستند. این نشان می‌دهد مدیران تأکید کمتری بر یادگیری و رشد دارند و مدیران به مشتریان توجه می‌کنند. این نشان‌دهنده عملکرد نسبتاً ضعیف مدیران در دوران شیوع کرونا نسبت به این شاخص است. شکی نیست که یادگیری و رشد از عوامل مهم پایداری سیستم است و عدم حساسیت مدیران در این موضوع در دراز‌مدت، سیستم را با مشکل مواجه می‌کند. متأسفانه عملکرد ضعیف در یادگیری و چشم‌انداز رشد به کاهش بهره‌وری در مراحل بعدی منجر می‌شود که با برگزاری کارگاه آموزشیِ ضمن خدمت و شرکت در دوره‌های بازآموزی برای پزشکان و مدیران درمانی قابل‌بهبود است. تمرکز اصلی پژوهش حاضر ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی بوده است، اما براساس ایده‌های ارائه‌شده در این مقاله، می‌توان مدلی پیشنهادی برای رتبه‌بندی عرضه کارآمد مراقبت‌های بهداشتی ارائه داد تا بتوان اثربخشی آن را شناسایی کرد. واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) همچنین بسته به شرایط جامعه یا شرایط سیاسی و اقتصادی و غیره دارای عملکردی متفاوت خواهد بود.
با‌توجه‌به یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود مدیران ارشد وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و مراکز درمانی درگیر کرونا نسبت به افزایش نیروهای تازه‌نفس، حل مشکلات پزشکان و توجه به مسائل رفاهی آنان اقدام کنند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تأییدیه اخلاقی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با کد اخلاق 1400.022 IR.IAU.SHIRAZ.REC. است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از رساله دکتری مهدی گل ریزخاتمی مصوب جلسه شورای پژوهشی مورخ 28/11/1399 است و از طرف هیچ‌گونه نهاد یا مؤسسه‌ای حمایت مالی نشده است. تمام منابع مالی آن از طرف نویسنده اول یا نویسندگان تأمین شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم سازی: مهدی گل ریزخاتمی؛ روش: مرتضی شفیعی؛ نقد: مهدی گل ریزخاتمی و مرتضی شفیعی؛ پیش نویس اصلی: مهدی گل ریزخاتمی؛ نقد و نمایش: امیر کاظمی; منابع، نظارت: همه نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
بدینوسیله از تمامی کادر درمانی بیمارستان‌های شهرستان شیراز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز تشکر و قدردانی می نماییم.
References
متن کامل: (953 مشاهده)
مقدمه
برای نخستین‌بار در شهر ووهان چین، پس از اینکه مردم بدون علت مشخصی دچار سینه‌پهلو شدند و واکسن‌ها و درمان‌های موجود مؤثر نبودند، گونه جدیدی از کروناویروس شناسایی شد که نخست به آن عنوان ان‌کاو- 2019 داده شد [1]. کروناویروس هفتمین عضو خانواده کروناویروس است که انسان را آلوده می‌کند و گزارش شده است که میان 75 تا 80 درصد توالی ژنوم آن با کرونا ویروس سارس یکسان است و بیش از 85 درصد توالی ژنوم آن شبیه به چندین کرونا ویروس خفاشی است [2 ,3] و با کروناویروس پانگولین نیز ارتباط نزدیکی دارد [4].
از سوی دیگر افزایش مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها بر روی شاخص‌های ارزیابی عملکرد بیمارستان‌ها تأثیر‌گذار است. برای ارزیابی موفقیت اقتصادی سازمان، عملکرد، مقیاسی است که در مطالعات تجربی بسیار استفاده شده است. برای سنجش عملکرد شاخص‌های مختلفی استفاده شده است و هیچ رویه ثابت یا مشابهی در این زمینه دیده نمی‌شود. اما رویه معمول به این صورت است که در ابتدا چند مؤلفه در ارتباط با عملکرد انتخاب می‌شوند و سپس به روش عینی یا ذهنی، هر‌یک از مؤلفه‌ها با یک سؤال سنجیده می‌شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است عملکرد اخلاق حرفه‌ای پزشکان شاغل در بیمارستان‌های درگیر با کرونای شهر شیراز بررسی شود. عملکرد دیگر فقط یک مسئله مالی نیست. مدیریت عملکرد سنتی، عوامل غیرمالی را نادیده می‌گیرد و به نظر می‌رسد در درک نحوه محاسبه عملکرد همه‌جانبه برای تأمین نیازهای مدیریت بیمارستان کافی نیست. در این حالت شاخص‌های مالی فقط می‌توانند عملکرد بیمارستان در گذشته را منعکس کنند و چشم‌انداز بیمارستان را در شرایط خدماتی منعکس نمی‌کنند. این معمولاً با مدیریت عملکرد، برجسته‌سازی دارایی‌های سنتی و عبور از دارایی‌های نامشهود دنبال می‌شود. دارایی‌های ثابت بیمارستان‌ها مهم هستند، اما بخش دیگر یک سازمان، دانش است، شامل دانش مالی، منابع فکری و سایر دارایی‌های نامشهود آن [5]. برای کاربرد سنجش عملکرد ضروری است اهداف ملموس و نا‌ملموس سازمان‌ها به روشی تعریف شوند که متناسب با نیازها و اهداف باشد [6] . یکی از حوزه‌های جدید اخلاق است که می‌کوشد به مسائل اخلاقی حرفه‌های گوناگون پاسخ دهد و برای آن اصول خاصی متصور است. مدت‌هاست موضوع اخلاق حرفه‌ای به‌عنوان یک موضوع اساسی و مهم در علوم بالینی و آموزش پزشکی مطرح است. بنابراین با‌توجه‌به اینکه این اپیدمی به‌طور مستقیم خط مقدم بیمارستان‌ها و کادر درمان را هدف قرار داده، به‌طور مشخص عملکرد و کارایی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌طور‌کلی کارایی اخلاق حرفه‌ای پزشکی معمولاً به‌عنوان یک‌سری توابع مدیریت می‌شود و با در نظر گرفتن میزان کارایی کل آن در سیستم، اندازه‌گیری می‌شود. اصولاً عملکرد سازمانی، شامل انجام برنامه‌ها و اهداف مشهود و نامشهود است. این برنامه‌ها مالی و غیرمالی هستند. بنابراین ما اخلاق حرفه‌ای پزشکی را با 4 دیدگاه BSC ترکیب می‌کنیم. سپس بنابر مسئله اصلی پژوهش، از روش فازی برای رتبه‌بندی عملکرد بیمارستان‌ها استفاده می‌کنیم. این ایده مفهوم جدیدی در ارزیابی عملکرد سازمان است. اکثر مطالعات در‌زمینه ارزیابی عملکرد، عملکرد و کارایی را براساس داده‌های تاریخی مربوط به سازمان، مانند گولانی و استوربک [7]، آوکران [8]، کانتور و مایتال [9]، ستریو و همکاران [10]، کوک و همکاران [11] و دیگران ارزیابی می‌کنند. این مطالعات تمرکز اهداف ندارند، اما در این مقاله ما بر اهداف نامشهود و اخلاق حرفه‌ای پزشکی تمرکز می‌کنیم. چندین مطالعه بر ارزیابی عملکرد براساس کارت امتیاز متوازن متمرکز است، مانند کریمر [12]، کراوس و لیند [13]، هوانگ و دیگران.
مواد و روش‌ها
روش کار
در این پژوهش شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای پزشکی را تعیین و سپس آن‌ها را ارزیابی و در‌نهایت بیمارستان‌ها را رتبه‌بندی خواهیم کرد. بازه زمانی تحقیق شهریور 1400 و مصادف با پیک پنجم کرونا در کشور و وضعیت قرمز شهر شیراز، طبق آمار رسمی وزارت بهداشت بود. با بررسی پیشینه‌های مربوط به شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای پزشکی، 66 شاخص کارآمد در بیمارستان‌ها به دست آمدند.
ارزیابی عملکرد توسط کارت امتیاز متوازن
کارت امتیاز متوازن یکی از ابزارهای سنجش عملکرد است که بر جنبه‌های اهداف بلند‌مدت و کوتاه‌مدت مالی و غیرمالی و بر اقدامات تجاری داخلی و خارجی تأکید دارد. قوی‌ترین نقطه کارت امتیاز متوازن توانایی آن در نشان دادن روابط علت و معلولی بین فرایندها ازطریق 4 دیدگاه است: چشم انداز مالی؛ دیدگاه مشتری؛ چشم‌انداز فرایند داخلی و چشم‌انداز یادگیری و رشد. با پرسش‌های بیشتر، شاخص‌های کلیدی اخلاق حرفه‌ای شناسایی شدند و ما از پزشکان و مدیران ارشد بیمارستان‌ها درخواست کردیم درجه اهمیت همه شاخص‌های ذکر‌شده را تعیین کنند. سپس همان‌طور که در جدول شماره 1 نشان داده شده است، شاخص‌های دارای میانگین بالاتر از 4 دارای اهمیت است و به‌عنوان یک شاخص کارآمد انتخاب‌شده‌اند.
.jpg)
همه این شاخص‌ها براساس چشم‌اندازهای کارت امتیاز متوازن طبقه‌بندی می‌شوند. در جدول شماره 2، حروف P ،L ،C و F به‌عنوان 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن (روند داخلی، یادگیری و رشد، مشتریان و مالی) هستند.
.jpg)
رویکرد آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری
رویکرد آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری می‌تواند تعاملات بین سیستم‌های جایگزین و معیارهای ارزیابی را تشخیص دهد [14]، زیرا می‌تواند اثرات بین معیارها را با موفقیت محاسبه کند. با استفاده از این روش، به‌راحتی می‌توانیم وابستگی‌های متقابل بین معیارهای مختلف و قدرت وابستگی متقابل را استخراج کنیم [15]. تحلیلی پوششی داده‌ها یک روش برنامه‌ریزی خطی است که می‌تواند واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) را به‌صورت کیفی و کمی ارزیابی کند و همچنین ورودی و خروجی‌های متعدد را محاسبه کند. واژه واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) می‌تواند برای مقایسه سازمان‌های مختلف یا ارزیابی عملکرد یک شرکت در طول زمان استفاده شود. تحلیلی پوششی داده‌ها روشی قدرتمند برای ارزیابی واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) است، اما محدودیت‌های خود را دارد. در سال‌های اخیر، برخی از محققان از مفهوم مقایسه اعداد فازی و روش‌های پیشنهادی برای حل مدل‌های تحلیلی پوششی داده‌ها با داده‌های فازی استفاده کرده‌اند [16]. ما نیز به‌این‌‌ترتیب از این روش استفاده خواهیم کرد: مرحله 1. روابط بین عوامل تعریف‌شده را تعیین کردیم. با یک سیستم طوفان فکری و مرور ادبیات، بیان عناصر و روابط بین عناصر به‌صورت ذهنی، از سوی متخصصان، با استفاده از طراحی پرسش‌نامه قضاوت می‌شود: با مقایسه معیارهای هر جفت عنصر، یک پرسش‌نامه حرفه‌ای با اعداد از صفر تا 4 نشان داده می‌شود که هر‌کدام برای یک سطح از «بدون تأثیر» تا «بسیار زیاد» تشکیل می‌شود. مرحله 2. یک ماتریس با یک رابطه مستقیم تنظیم می‌شود، زیرا با میزان تأثیر بین یک عنصر و مقایسه دیگر، ماتریس n در n تولید می‌شود. ماتریس مستقیماً با Z مرتبط است و اشکال داخل ماتریس میزان تأثیر بین عناصر را نشان می‌دهند.
مرحله 3. ماتریس رابطه مستقیم را محاسبه می‌کند (فرمول شماره 1).
سپس عناصر ماتریس رابطه مستقیم (Z) در S ضرب می‌شوند که به ماتریس رابطه مستقیم استاندارد (X) منجر می‌شود (فرمول شماره 2).
مرحله 4. ماتریس کل، رابطه (مستقیم / غیر‌مستقیم) را محاسبه می‌کند. ما از T برای نشان دادن یک ماتریس رابطه کامل و عنوان ماتریس واحد استفاده کردیم که در آن X به‌عنوان یک ماتریس رابطه کامل استفاده خواهد شد (فرمول شماره 3).
مرحله 5. یک نمودار علّی رسم می‌کنیم و تجزیه‌و‌تحلیل نتیجه را نمایش می‌دهیم. مقدار کل هر سطر با Di و مقدار هر ستون با Rj نشان داده می‌شود (فرمول شماره 4).
نمودار از D + R, D-R به‌عنوان جفت‌های مرتب‌شده استفاده می‌کند. محور افقی (D + R) درجات تأثیر و روابط بین عناصر را نشان می‌دهد. محور عمودی (D-R) درجه تأثیر رابطه بین یک عنصر و سایر عناصر را نشان می‌دهد.
چارچوب ارزیابی عملکرد و روش تحلیلی پیشنهادی
براساس تحلیل متون قبلی، مدل ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی در این پژوهش در تصویر شماره 1 نشان داده شده است.
برای نخستین‌بار در شهر ووهان چین، پس از اینکه مردم بدون علت مشخصی دچار سینه‌پهلو شدند و واکسن‌ها و درمان‌های موجود مؤثر نبودند، گونه جدیدی از کروناویروس شناسایی شد که نخست به آن عنوان ان‌کاو- 2019 داده شد [1]. کروناویروس هفتمین عضو خانواده کروناویروس است که انسان را آلوده می‌کند و گزارش شده است که میان 75 تا 80 درصد توالی ژنوم آن با کرونا ویروس سارس یکسان است و بیش از 85 درصد توالی ژنوم آن شبیه به چندین کرونا ویروس خفاشی است [2 ,3] و با کروناویروس پانگولین نیز ارتباط نزدیکی دارد [4].
از سوی دیگر افزایش مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها بر روی شاخص‌های ارزیابی عملکرد بیمارستان‌ها تأثیر‌گذار است. برای ارزیابی موفقیت اقتصادی سازمان، عملکرد، مقیاسی است که در مطالعات تجربی بسیار استفاده شده است. برای سنجش عملکرد شاخص‌های مختلفی استفاده شده است و هیچ رویه ثابت یا مشابهی در این زمینه دیده نمی‌شود. اما رویه معمول به این صورت است که در ابتدا چند مؤلفه در ارتباط با عملکرد انتخاب می‌شوند و سپس به روش عینی یا ذهنی، هر‌یک از مؤلفه‌ها با یک سؤال سنجیده می‌شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است عملکرد اخلاق حرفه‌ای پزشکان شاغل در بیمارستان‌های درگیر با کرونای شهر شیراز بررسی شود. عملکرد دیگر فقط یک مسئله مالی نیست. مدیریت عملکرد سنتی، عوامل غیرمالی را نادیده می‌گیرد و به نظر می‌رسد در درک نحوه محاسبه عملکرد همه‌جانبه برای تأمین نیازهای مدیریت بیمارستان کافی نیست. در این حالت شاخص‌های مالی فقط می‌توانند عملکرد بیمارستان در گذشته را منعکس کنند و چشم‌انداز بیمارستان را در شرایط خدماتی منعکس نمی‌کنند. این معمولاً با مدیریت عملکرد، برجسته‌سازی دارایی‌های سنتی و عبور از دارایی‌های نامشهود دنبال می‌شود. دارایی‌های ثابت بیمارستان‌ها مهم هستند، اما بخش دیگر یک سازمان، دانش است، شامل دانش مالی، منابع فکری و سایر دارایی‌های نامشهود آن [5]. برای کاربرد سنجش عملکرد ضروری است اهداف ملموس و نا‌ملموس سازمان‌ها به روشی تعریف شوند که متناسب با نیازها و اهداف باشد [6] . یکی از حوزه‌های جدید اخلاق است که می‌کوشد به مسائل اخلاقی حرفه‌های گوناگون پاسخ دهد و برای آن اصول خاصی متصور است. مدت‌هاست موضوع اخلاق حرفه‌ای به‌عنوان یک موضوع اساسی و مهم در علوم بالینی و آموزش پزشکی مطرح است. بنابراین با‌توجه‌به اینکه این اپیدمی به‌طور مستقیم خط مقدم بیمارستان‌ها و کادر درمان را هدف قرار داده، به‌طور مشخص عملکرد و کارایی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌طور‌کلی کارایی اخلاق حرفه‌ای پزشکی معمولاً به‌عنوان یک‌سری توابع مدیریت می‌شود و با در نظر گرفتن میزان کارایی کل آن در سیستم، اندازه‌گیری می‌شود. اصولاً عملکرد سازمانی، شامل انجام برنامه‌ها و اهداف مشهود و نامشهود است. این برنامه‌ها مالی و غیرمالی هستند. بنابراین ما اخلاق حرفه‌ای پزشکی را با 4 دیدگاه BSC ترکیب می‌کنیم. سپس بنابر مسئله اصلی پژوهش، از روش فازی برای رتبه‌بندی عملکرد بیمارستان‌ها استفاده می‌کنیم. این ایده مفهوم جدیدی در ارزیابی عملکرد سازمان است. اکثر مطالعات در‌زمینه ارزیابی عملکرد، عملکرد و کارایی را براساس داده‌های تاریخی مربوط به سازمان، مانند گولانی و استوربک [7]، آوکران [8]، کانتور و مایتال [9]، ستریو و همکاران [10]، کوک و همکاران [11] و دیگران ارزیابی می‌کنند. این مطالعات تمرکز اهداف ندارند، اما در این مقاله ما بر اهداف نامشهود و اخلاق حرفه‌ای پزشکی تمرکز می‌کنیم. چندین مطالعه بر ارزیابی عملکرد براساس کارت امتیاز متوازن متمرکز است، مانند کریمر [12]، کراوس و لیند [13]، هوانگ و دیگران.
مواد و روش‌ها
روش کار
در این پژوهش شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای پزشکی را تعیین و سپس آن‌ها را ارزیابی و در‌نهایت بیمارستان‌ها را رتبه‌بندی خواهیم کرد. بازه زمانی تحقیق شهریور 1400 و مصادف با پیک پنجم کرونا در کشور و وضعیت قرمز شهر شیراز، طبق آمار رسمی وزارت بهداشت بود. با بررسی پیشینه‌های مربوط به شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای پزشکی، 66 شاخص کارآمد در بیمارستان‌ها به دست آمدند.
ارزیابی عملکرد توسط کارت امتیاز متوازن
کارت امتیاز متوازن یکی از ابزارهای سنجش عملکرد است که بر جنبه‌های اهداف بلند‌مدت و کوتاه‌مدت مالی و غیرمالی و بر اقدامات تجاری داخلی و خارجی تأکید دارد. قوی‌ترین نقطه کارت امتیاز متوازن توانایی آن در نشان دادن روابط علت و معلولی بین فرایندها ازطریق 4 دیدگاه است: چشم انداز مالی؛ دیدگاه مشتری؛ چشم‌انداز فرایند داخلی و چشم‌انداز یادگیری و رشد. با پرسش‌های بیشتر، شاخص‌های کلیدی اخلاق حرفه‌ای شناسایی شدند و ما از پزشکان و مدیران ارشد بیمارستان‌ها درخواست کردیم درجه اهمیت همه شاخص‌های ذکر‌شده را تعیین کنند. سپس همان‌طور که در جدول شماره 1 نشان داده شده است، شاخص‌های دارای میانگین بالاتر از 4 دارای اهمیت است و به‌عنوان یک شاخص کارآمد انتخاب‌شده‌اند.
همه این شاخص‌ها براساس چشم‌اندازهای کارت امتیاز متوازن طبقه‌بندی می‌شوند. در جدول شماره 2، حروف P ،L ،C و F به‌عنوان 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن (روند داخلی، یادگیری و رشد، مشتریان و مالی) هستند.
رویکرد آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری
رویکرد آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری می‌تواند تعاملات بین سیستم‌های جایگزین و معیارهای ارزیابی را تشخیص دهد [14]، زیرا می‌تواند اثرات بین معیارها را با موفقیت محاسبه کند. با استفاده از این روش، به‌راحتی می‌توانیم وابستگی‌های متقابل بین معیارهای مختلف و قدرت وابستگی متقابل را استخراج کنیم [15]. تحلیلی پوششی داده‌ها یک روش برنامه‌ریزی خطی است که می‌تواند واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) را به‌صورت کیفی و کمی ارزیابی کند و همچنین ورودی و خروجی‌های متعدد را محاسبه کند. واژه واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) می‌تواند برای مقایسه سازمان‌های مختلف یا ارزیابی عملکرد یک شرکت در طول زمان استفاده شود. تحلیلی پوششی داده‌ها روشی قدرتمند برای ارزیابی واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) است، اما محدودیت‌های خود را دارد. در سال‌های اخیر، برخی از محققان از مفهوم مقایسه اعداد فازی و روش‌های پیشنهادی برای حل مدل‌های تحلیلی پوششی داده‌ها با داده‌های فازی استفاده کرده‌اند [16]. ما نیز به‌این‌‌ترتیب از این روش استفاده خواهیم کرد: مرحله 1. روابط بین عوامل تعریف‌شده را تعیین کردیم. با یک سیستم طوفان فکری و مرور ادبیات، بیان عناصر و روابط بین عناصر به‌صورت ذهنی، از سوی متخصصان، با استفاده از طراحی پرسش‌نامه قضاوت می‌شود: با مقایسه معیارهای هر جفت عنصر، یک پرسش‌نامه حرفه‌ای با اعداد از صفر تا 4 نشان داده می‌شود که هر‌کدام برای یک سطح از «بدون تأثیر» تا «بسیار زیاد» تشکیل می‌شود. مرحله 2. یک ماتریس با یک رابطه مستقیم تنظیم می‌شود، زیرا با میزان تأثیر بین یک عنصر و مقایسه دیگر، ماتریس n در n تولید می‌شود. ماتریس مستقیماً با Z مرتبط است و اشکال داخل ماتریس میزان تأثیر بین عناصر را نشان می‌دهند.
مرحله 3. ماتریس رابطه مستقیم را محاسبه می‌کند (فرمول شماره 1).
سپس عناصر ماتریس رابطه مستقیم (Z) در S ضرب می‌شوند که به ماتریس رابطه مستقیم استاندارد (X) منجر می‌شود (فرمول شماره 2).
مرحله 4. ماتریس کل، رابطه (مستقیم / غیر‌مستقیم) را محاسبه می‌کند. ما از T برای نشان دادن یک ماتریس رابطه کامل و عنوان ماتریس واحد استفاده کردیم که در آن X به‌عنوان یک ماتریس رابطه کامل استفاده خواهد شد (فرمول شماره 3).
مرحله 5. یک نمودار علّی رسم می‌کنیم و تجزیه‌و‌تحلیل نتیجه را نمایش می‌دهیم. مقدار کل هر سطر با Di و مقدار هر ستون با Rj نشان داده می‌شود (فرمول شماره 4).
نمودار از D + R, D-R به‌عنوان جفت‌های مرتب‌شده استفاده می‌کند. محور افقی (D + R) درجات تأثیر و روابط بین عناصر را نشان می‌دهد. محور عمودی (D-R) درجه تأثیر رابطه بین یک عنصر و سایر عناصر را نشان می‌دهد.
چارچوب ارزیابی عملکرد و روش تحلیلی پیشنهادی
براساس تحلیل متون قبلی، مدل ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی در این پژوهش در تصویر شماره 1 نشان داده شده است.
دلیل انتخاب این روش این بود که در دهه اخیر به دلیل مسائل مربوط به بهداشت عمومی و درمان، ارزیابی عملکرد اخلاق حرفه‌ای پزشکی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است در آینده نزدیک طراحی و بهره‌برداری از اخلاق حرفه‌ای پزشکی براساس مقررات سخت‌گیرانه و نظارت دقیق‌تری انجام خواهد شد. در این مقاله کارایی اخلاق حرفه‌ای 37 مرکز بیمارستانی واقع در شیراز ارزیابی شده و مدل شبکه تحلیلی پوششی داده‌ها جدید با رویکرد کارت امتیاز متوازن برای ارزیابی عملکرد پیشنهاد شده است.
معیارهای ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی
با بررسی حوزه‌های مربوطه شاخص‌های ارزیابی در مدیریت مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، چندین شاخص مؤثر بر اخلاق حرفه‌ای پزشکی به دست آمده است. برای انتخاب معیارهای نهایی، پرسش‌نامه‌ای از معیارهای اخلاق حرفه‌ای پزشکی شامل 3 بخش اصلی تهیه، اعتبارسنجی و بین 300 پزشک توزیع شد (جدول شماره 1). در بخش اول پرسش‌نامه از پاسخ‌دهندگان خواسته شد تا با استفاده از مقیاس لیکرت 7 درجه‌ای اهمیت معیارها را به ترتیب از 1، بدون اهمیت تا 7، بسیار مهم تعیین کنند. بنابراین در بخش دوم پرسش‌نامه، از پزشکان خواسته شد تا مشخص کنند کدام معیار متعلق به کدام دیدگاه کارت امتیاز متوازن است. معیارهای طبقه‌بندی‌شده در 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن، در جدول شماره 2 نشان داده شده است. درصدها به ترتیب دیدگاه مدیریتی مراکز درمانی، پرسنل پزشکی (پزشکان شاغل) و پرسنل پزشکی (مدیران ارشد بیمارستان‌ها) را نشان می‌دهد.
مدل فازی پیشنهادی تحلیل پوششی داده‌ها
این بخش یک رویکرد یکپارچه برای ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی ارائه می‌کند. در این حالت 4 مرحله وجود دارد و هر مرحله از ورودی‌های خود برای تولید خروجی‌های خود استفاده می‌کند و بین چندین مرحله پیوندهایی وجود دارد، بنابراین می‌توان گفت معیارهای یادگیری و رشد، دیدگاه مالی و مشتری، ورودیِ معیارهای دیدگاه مالی و فرایند داخلی هستند.
همان‌طور که در فرمول شماره 9 نشان داده شده است، ورودی‌ها و خروجی‌های این وضعیت براساس ساختار شبکه تعیین شده است. سایر ارتباطات بین 4 دیدگاه را می‌توان در تصویر شماره 3 مشاهده کرد.
معیارهای ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی
با بررسی حوزه‌های مربوطه شاخص‌های ارزیابی در مدیریت مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، چندین شاخص مؤثر بر اخلاق حرفه‌ای پزشکی به دست آمده است. برای انتخاب معیارهای نهایی، پرسش‌نامه‌ای از معیارهای اخلاق حرفه‌ای پزشکی شامل 3 بخش اصلی تهیه، اعتبارسنجی و بین 300 پزشک توزیع شد (جدول شماره 1). در بخش اول پرسش‌نامه از پاسخ‌دهندگان خواسته شد تا با استفاده از مقیاس لیکرت 7 درجه‌ای اهمیت معیارها را به ترتیب از 1، بدون اهمیت تا 7، بسیار مهم تعیین کنند. بنابراین در بخش دوم پرسش‌نامه، از پزشکان خواسته شد تا مشخص کنند کدام معیار متعلق به کدام دیدگاه کارت امتیاز متوازن است. معیارهای طبقه‌بندی‌شده در 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن، در جدول شماره 2 نشان داده شده است. درصدها به ترتیب دیدگاه مدیریتی مراکز درمانی، پرسنل پزشکی (پزشکان شاغل) و پرسنل پزشکی (مدیران ارشد بیمارستان‌ها) را نشان می‌دهد.
مدل فازی پیشنهادی تحلیل پوششی داده‌ها
این بخش یک رویکرد یکپارچه برای ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی ارائه می‌کند. در این حالت 4 مرحله وجود دارد و هر مرحله از ورودی‌های خود برای تولید خروجی‌های خود استفاده می‌کند و بین چندین مرحله پیوندهایی وجود دارد، بنابراین می‌توان گفت معیارهای یادگیری و رشد، دیدگاه مالی و مشتری، ورودیِ معیارهای دیدگاه مالی و فرایند داخلی هستند.
همان‌طور که در فرمول شماره 9 نشان داده شده است، ورودی‌ها و خروجی‌های این وضعیت براساس ساختار شبکه تعیین شده است. سایر ارتباطات بین 4 دیدگاه را می‌توان در تصویر شماره 3 مشاهده کرد.
برخی از ورودی‌ها و خروجی‌های این وضعیت، شاخص‌های کیفی هستند. با‌این‌حال ما از یک رویکرد فازی برای تبدیل این شاخص‌های کیفی به شاخص‌های کمی استفاده می‌کنیم [17, 18].
حال، فرض می‌کنیم که مجموعه‌ای از DMU (بیمارستان‌ها) متشکل از DMUj (n،…، j=1)، برای ارزیابی عملکرد DMUj داریم: zrjpq zrjpq مؤلفه r ام (r=1…spq) از spq بعدی برای DMUj است که از مرحله p جریان می‌یابد و وارد مرحله q می‌شود.
وقتی zrjpq به‌عنوان خروجی مرحله p باشد، urpq یک ضریب برای zrjpq است. vrpq یک ضریب برای zrjpq است وقتی zrjpq به‌عنوان ورودی مرحله p باشد. بنابراین نسبت کارایی برای مرحله p از DMUj به‌صورت فرمول شماره 5 توضیح داده می‌شود:
ما بازده کلی شبکه را به‌صورت ترکیب محدب مرحله P تعریف می‌کنیم (فرمول شماره 6):
بدیهی است که انتخاب وزن (wp) برای ارزیابی عملکرد شبکه بسیار مهم است. بنابراین یک انتخاب مناسب برای wp نسبت ورودی استفاده‌شده در مرحله p به ورودی مورد‌استفاده در شبکه است (فرمول شماره 7) [7].
بنابراین، بازده کلی را می‌توان به شکل فرمول شماره 8 نوشت:
برای محاسبه عملکرد DMU0 در بهترین شرایط از فرمول شماره 9 استفاده می‌کنیم:
بدیهی است که θj ≤ یک محدودیت اضافی است، بنابراین فرمول شماره 9 را به‌صورت فرمول شماره 10 بازنویسی می‌کنیم:
با جایگزینی فرمول شماره 1 و 3 در فرمول شماره 10، فرمول شماره 11 را داریم:
قضیه 1: اگر DMU0 واحد مورد ارزیابی باشد، یک راه‌حل بهینه وجود دارد، می‌گوییم v*,u* برای هر شاخصی مانند L داریم (فرمول شماره 12):
اثبات: فرمول شماره 11 را به‌صورت فرمول شماره 13 می‌نویسیم:
یافته‌ها
یکی از نکات مهم در ارزیابی عملکرد سازمان، شناسایی نقاط ضعف در واحدهای فرعی و در نظر گرفتن روابط داخلی در سیستم است. بنابراین در نگاه اول به نظر می‌رسد روش کارت امتیاز متوازن برای متعادل کردن سیستم مناسب است. در این مطالعه یک ساختار شبکه‌ای به‌دست‌‌آمده از کارت امتیاز متوازن با استفاده از روش‌های آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری توسعه داده شد. با استفاده از این ساختار شبکه، تحلیلی پوششی داده‌ها براساس تمام روابط بین 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن، به‌ویژه روابط برگشت‌پذیر ایجاد شد. به‌منظور ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی در بیمارستان‌ها، یک مدل شبکه تحلیلی پوششی داده‌ها ارائه شد. فرایندی که 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن را از هم جدا می‌کند، تعیین ورودی و خروجی برای محاسبه عملکرد، گام مهمی در ارزیابی عملکرد است. مرحله اول یادگیری و رشد است که در آن 3 دسته (فرایند داخلی، دیدگاه مشتری و مالی) به‌عنوان ورودی و یک دسته (دیدگاه مشتری) به‌عنوان خروجی در نظر گرفته می‌شود. از‌این‌رو جست‌وجوی فعال برای بازخورد، نگرش انتقادی و توانایی شناسایی زمینه‌های توانایی و دانش، نگرش انتقادی و توانایی شناسایی حوزه‌های توانایی و دانش، شناخت محدودیت‌های آن‌ها و کمک گرفتن از دیگران در موارد کمبود دانش و مهارت و سازگاری با شرایط متغیر انتخاب شدند. مرحله بعدی، دیدگاه فرایند داخلی است که در آن یک دسته (دیدگاه مشتری) به‌عنوان ورودی و یک دسته (دیدگاه یادگیری و رشد) به‌عنوان خروجی در نظر گرفته می‌شود. ورودی‌ها برای رعایت قوانین و مقررات، انجام وظایف و در دسترس بودن (آنلاین) و انتقال صحیح و کامل مسئولیت مراقبت از بیمار انتخاب شدند. مرحله سوم دیدگاه مشتری است. همان‌طور که در تصویر شماره 2 نشان داده شده است، این مرحله دارای 3 دسته (یادگیری و رشد، مشتری و چشم‌انداز مالی) به‌عنوان ورودی و 4 دسته (یادگیری و رشد، روند داخلی، مشتری و چشم انداز مالی) به‌عنوان خروجی است (جدول شماره 3).
حال، فرض می‌کنیم که مجموعه‌ای از DMU (بیمارستان‌ها) متشکل از DMUj (n،…، j=1)، برای ارزیابی عملکرد DMUj داریم: zrjpq zrjpq مؤلفه r ام (r=1…spq) از spq بعدی برای DMUj است که از مرحله p جریان می‌یابد و وارد مرحله q می‌شود.
وقتی zrjpq به‌عنوان خروجی مرحله p باشد، urpq یک ضریب برای zrjpq است. vrpq یک ضریب برای zrjpq است وقتی zrjpq به‌عنوان ورودی مرحله p باشد. بنابراین نسبت کارایی برای مرحله p از DMUj به‌صورت فرمول شماره 5 توضیح داده می‌شود:
ما بازده کلی شبکه را به‌صورت ترکیب محدب مرحله P تعریف می‌کنیم (فرمول شماره 6):
بدیهی است که انتخاب وزن (wp) برای ارزیابی عملکرد شبکه بسیار مهم است. بنابراین یک انتخاب مناسب برای wp نسبت ورودی استفاده‌شده در مرحله p به ورودی مورد‌استفاده در شبکه است (فرمول شماره 7) [7].
بنابراین، بازده کلی را می‌توان به شکل فرمول شماره 8 نوشت:
برای محاسبه عملکرد DMU0 در بهترین شرایط از فرمول شماره 9 استفاده می‌کنیم:
بدیهی است که θj ≤ یک محدودیت اضافی است، بنابراین فرمول شماره 9 را به‌صورت فرمول شماره 10 بازنویسی می‌کنیم:
با جایگزینی فرمول شماره 1 و 3 در فرمول شماره 10، فرمول شماره 11 را داریم:
قضیه 1: اگر DMU0 واحد مورد ارزیابی باشد، یک راه‌حل بهینه وجود دارد، می‌گوییم v*,u* برای هر شاخصی مانند L داریم (فرمول شماره 12):
اثبات: فرمول شماره 11 را به‌صورت فرمول شماره 13 می‌نویسیم:
یافته‌ها
یکی از نکات مهم در ارزیابی عملکرد سازمان، شناسایی نقاط ضعف در واحدهای فرعی و در نظر گرفتن روابط داخلی در سیستم است. بنابراین در نگاه اول به نظر می‌رسد روش کارت امتیاز متوازن برای متعادل کردن سیستم مناسب است. در این مطالعه یک ساختار شبکه‌ای به‌دست‌‌آمده از کارت امتیاز متوازن با استفاده از روش‌های آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری توسعه داده شد. با استفاده از این ساختار شبکه، تحلیلی پوششی داده‌ها براساس تمام روابط بین 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن، به‌ویژه روابط برگشت‌پذیر ایجاد شد. به‌منظور ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی در بیمارستان‌ها، یک مدل شبکه تحلیلی پوششی داده‌ها ارائه شد. فرایندی که 4 دیدگاه کارت امتیاز متوازن را از هم جدا می‌کند، تعیین ورودی و خروجی برای محاسبه عملکرد، گام مهمی در ارزیابی عملکرد است. مرحله اول یادگیری و رشد است که در آن 3 دسته (فرایند داخلی، دیدگاه مشتری و مالی) به‌عنوان ورودی و یک دسته (دیدگاه مشتری) به‌عنوان خروجی در نظر گرفته می‌شود. از‌این‌رو جست‌وجوی فعال برای بازخورد، نگرش انتقادی و توانایی شناسایی زمینه‌های توانایی و دانش، نگرش انتقادی و توانایی شناسایی حوزه‌های توانایی و دانش، شناخت محدودیت‌های آن‌ها و کمک گرفتن از دیگران در موارد کمبود دانش و مهارت و سازگاری با شرایط متغیر انتخاب شدند. مرحله بعدی، دیدگاه فرایند داخلی است که در آن یک دسته (دیدگاه مشتری) به‌عنوان ورودی و یک دسته (دیدگاه یادگیری و رشد) به‌عنوان خروجی در نظر گرفته می‌شود. ورودی‌ها برای رعایت قوانین و مقررات، انجام وظایف و در دسترس بودن (آنلاین) و انتقال صحیح و کامل مسئولیت مراقبت از بیمار انتخاب شدند. مرحله سوم دیدگاه مشتری است. همان‌طور که در تصویر شماره 2 نشان داده شده است، این مرحله دارای 3 دسته (یادگیری و رشد، مشتری و چشم‌انداز مالی) به‌عنوان ورودی و 4 دسته (یادگیری و رشد، روند داخلی، مشتری و چشم انداز مالی) به‌عنوان خروجی است (جدول شماره 3).
از‌این‌رو در این مرحله، ورودی‌ها به‌طور متوسط پیشنهادهایی ازجمله جست‌وجوی فعال برای بازخورد، نگرش انتقادی نسبت به خود و توانایی شناسایی زمینه‌های شایستگی و دانش، شناخت محدودیت‌های خود و کمک گرفتن از دیگران در غیاب دانش و مهارت‌های کافی و سازگاری با شرایط متغیر است. توزیع عادلانه خدمات درمانی و منابع پزشکی بر مبنای مقرون‌به‌صرفه بودن و در‌نهایت خروجی‌های این مرحله به‌طور متوسط پیشنهادهایی برای اولویت دادن به بیمار، توجه به خواسته‌های بیمار، صرف وقت و حوصله برای توضیح است. همچنین دادن اطلاعات به بیمار، جست‌وجوی فعال بازخورد، شناخت محدودیت‌های خود و درخواست کمک. سایر موارد عبارت است از توزیع عادلانه منابع مراقبت‌های بهداشتی، پزشکی مبتنی بر هزینه، نگرش انتقادی نسبت به خود و توانایی شناسایی زمینه‌های شایستگی و دانش، نحوه استفاده از هزینه‌های سرانه پژوهشی، انتقال صحیح و کامل مسئولیت‌های مراقبتی از بیمار، سازگاری با شرایط متغیر، رعایت قوانین و مقررات، انجام وظایف و در دسترس بودن در زمان تماس (آنلاین). در‌نهایت مرحله نهایی، مرحله مالی است که در آن یک دسته (دیدگاه مشتری) به‌عنوان ورودی و 2 دسته (آموزش و رشد و دیدگاه مشتری) به‌عنوان خروجی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین ورودی‌های این مرحله اولویت دادن به علایق بیمار، توجه به خواسته‌های بیمار، صرف وقت و حوصله برای توضیح اطلاعات به بیمار و در‌نهایت خروجی‌های این مرحله اولویت دادن به علایق بیمار بود. بیش از خودشان به خواسته‌های بیمار توجه کنید، زمان و حوصله خود را صرف توضیح دادن اطلاعات به بیمار کنید. فعالانه به دنبال بازخورد باشید. نسبت به خود انتقاد داشته باشید تا بتوانید زمینه‌های توانایی و دانش خود را شناسایی کنید. محدودیت‌های خود را بشناسید و در غیاب از دیگران کمک بگیرید. دانش و مهارت کافی و سازگاری را در نظر بگیرید.
بحث
اخلاق حرفه‌ای یکی از مسائل اساسی همه جوامع بشری است. در غرب، در دانش‌های مربوط به مدیریت و سازمان، شاخه‌ای با عنوان اخلاق حرفه‌ای وجود دارد. اخلاق پزشکی نیز از سابقه‌ای دیرینه در همه فرهنگ‌های بشری برخوردار است. در همه آیین‌های کهن و پیشین، آموزه‌های خاصی در خصوص ویژگی‌های یک پزشک آرمانی و نحوه برخورد وی با بیماران وجود داشته و رابطه پزشک و بیمار و فضیلت‌های اخلاقی ضروری پزشکان 2 محور اصلی اخلاق پزشکی سنتی بوده است. باید توجه داشت اخلاق حرفه‌ای در‌برگیرنده اخلاق فردی و اخلاق شغلی است و امروزه، حوزه پزشکی رویکردی استراتژیک به آن دارد. ازآنجاکه عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای در سیستم‌های بهداشت و درمان از جانب پزشکان رضایت‌مندی و بهبود بیماران، کیفیت مراقبت، استانداردهای خدمات پزشکی و ارتقای حرفه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، این پژوهش با هدف بررسی عملکرد اخلاق حرفه‌ای پزشکی در بیمارستان‌های شهر شیراز و رتبه‌بندی آن‌ها تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا (کووید-19) انجام شد. با‌توجه‌به شیوع بیماری در سطح کل کشور و بازه زمانی تحقیق که مصادف با پیک پنجم کرونا و و ضعیت قرمز در شهر شیراز و اکثر نقاط کشور بود، دسترسی به پزشکان بسیار مشکل و با خطر انتقال ویروس همراه بود.
نتیجه‌گیری
همان‌طور که از نتایج به دست آمد، امتیاز کارایی مرحله L کمتر از سایر مراحل است و در مرحله C، همه واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) کارآمد هستند. این نشان می‌دهد مدیران تأکید کمتری بر یادگیری و رشد دارند و مدیران به مشتریان توجه می‌کنند. این نشان‌دهنده عملکرد نسبتاً ضعیف مدیران در دوران شیوع کرونا نسبت به این شاخص است. شکی نیست که یادگیری و رشد از عوامل مهم پایداری سیستم است و عدم حساسیت مدیران در این موضوع در دراز‌مدت، سیستم را با مشکل مواجه می‌کند. متأسفانه عملکرد ضعیف در یادگیری و چشم‌انداز رشد به کاهش بهره‌وری در مراحل بعدی منجر می‌شود که با برگزاری کارگاه آموزشیِ ضمن خدمت و شرکت در دوره‌های بازآموزی برای پزشکان و مدیران درمانی قابل‌بهبود است. تمرکز اصلی پژوهش حاضر ارزیابی اخلاق حرفه‌ای پزشکی بوده است، اما براساس ایده‌های ارائه‌شده در این مقاله، می‌توان مدلی پیشنهادی برای رتبه‌بندی عرضه کارآمد مراقبت‌های بهداشتی ارائه داد تا بتوان اثربخشی آن را شناسایی کرد. واحدهای تصمیم‌گیری (بیمارستان) همچنین بسته به شرایط جامعه یا شرایط سیاسی و اقتصادی و غیره دارای عملکردی متفاوت خواهد بود.
با‌توجه‌به یافته‌های پژوهش پیشنهاد می‌شود مدیران ارشد وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و مراکز درمانی درگیر کرونا نسبت به افزایش نیروهای تازه‌نفس، حل مشکلات پزشکان و توجه به مسائل رفاهی آنان اقدام کنند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تأییدیه اخلاقی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با کد اخلاق 1400.022 IR.IAU.SHIRAZ.REC. است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از رساله دکتری مهدی گل ریزخاتمی مصوب جلسه شورای پژوهشی مورخ 28/11/1399 است و از طرف هیچ‌گونه نهاد یا مؤسسه‌ای حمایت مالی نشده است. تمام منابع مالی آن از طرف نویسنده اول یا نویسندگان تأمین شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم سازی: مهدی گل ریزخاتمی؛ روش: مرتضی شفیعی؛ نقد: مهدی گل ریزخاتمی و مرتضی شفیعی؛ پیش نویس اصلی: مهدی گل ریزخاتمی؛ نقد و نمایش: امیر کاظمی; منابع، نظارت: همه نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
بدینوسیله از تمامی کادر درمانی بیمارستان‌های شهرستان شیراز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز تشکر و قدردانی می نماییم.
References
1.D Fox. What you need to know about the Wuhan coronavirus [Internet]. 2020. [Updated 2022 November 26]. Available from: [Link]
2.Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China 2019. N Engl J Med. 2020; 382(8):727-33. [DOI:10.1056/NEJMoa2001017] [PMID] [PMCID]
3.Perlman S. Another decade, another coronavirus. N Engl J Med. 2020; 382(8):760-2. [DOI:10.1056/NEJMe2001126] [PMID] [PMCID]
4.Wong MC, Cregeen SJ, Ajami NJ, Petrosino JF. Evidence of recombination in coronaviruses implicating pangolin origins of nCoV-2019. bioRxiv. [Preprint]. 2020; 2020.02.07.939207. [DOI:10.1101/2020.02.07.939207] [PMID] [PMCID]
5.Zhang Y, Li L. Study on balanced scorecard of commercial bank in performance management system. Paper presented at: Proceedings of the 2009 International Symposium on Web Information Systems and Applications (WISA’09). 22 May 2009; Nanchang, China. [Link]
6.Sun CC. A performance evaluation model by integrating fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods. Expert Syst Appl. 2010; 37(12):7745-54. [DOI:10.1016/j.eswa.2010.04.066]
7.Golany B, Storbeck JE. A data envelopment analysis of the operational efficiency of bank branches. Interfaces. 1999; 29(3):14-26. [DOI:10.1287/inte.29.3.14]
8.Avkiran NK. The evidence on efficiency gains: The role of mergers and the benefits to the public. J Bank Financ. 1999; 23(7):991-1013. [DOI:10.1016/S0378-4266(98)00129-0]
9.Kantor J, Maital S. Measuring efficiency by product group: Integrating DEA with activity-based accounting in a large mideast bank. Interfaces. 1999; 29(3):27-36. [DOI:10.1287/inte.29.3.27]
10.Soteriou A, Zenios S. Using data envelopment analysis for costing bank products. Eur J Oper Res. 1999; 114(2):234-48. [DOI:10.1016/S0377-2217(98)00253-7]
11.Cook WD, Hababou M, Tuenter HJH. Multicomponent efficiency measurement and shared inputs in data envelopment analysis: An application to sales and service performance in bank branches. J Product Anal. 2000; 14:209-24.[DOI:10.1023/A:1026598803764]
12.Creamer G, Freund Y. Learning a board balanced scorecard to improve corporate performance. Decis Support Syst. 2010; 49(4):365-85. [DOI:10.1016/j.dss.2010.04.004]
13.Kraus K, Lind J. The impact of the corporate balanced scorecard on corporate control- a research note. Manag Account Res. 2010; 21(4):265-77. [DOI:10.1016/j.mar.2010.08.001]
14.Fontela E, Gabus A. Current perceptions of the world problematique.In: world modelling: A Dialogue. Churchman CW, Mason RO, editors. Amsterdam: North-Holland Publishing Company; 1976.
15.Tamura H, Akazawa K. Stochastic DEMATEL for struc-tural modeling of a complex problematique for realizing safe, se- cure and reliable society. J Telecommun Inf Technol. 2005; 4:139-46. [Link]
16.Soleimani-damaneh M. Fuzzy upper bounds and their applications. Chaos Solitons Fractals. 2008; 36(2):217-25. [DOI:10.1016/j.chaos.2006.06.042]
17.Shafiee M, Saleh H. Evaluation of strategic performance with fuzzy data envelopment analysis. Int J Data Envelopment Anal. 2019; 7(4):1-20. [Link]
18.Shafiee M, Lotfi FH, Saleh H. Supply chain performance evaluation with data envelopment analysis and balanced scorecard approach. Appl Math Model. 2014; 38(21-22):5092-112. [DOI:10.1016/j.apm.2014.03.023]V
2.Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China 2019. N Engl J Med. 2020; 382(8):727-33. [DOI:10.1056/NEJMoa2001017] [PMID] [PMCID]
3.Perlman S. Another decade, another coronavirus. N Engl J Med. 2020; 382(8):760-2. [DOI:10.1056/NEJMe2001126] [PMID] [PMCID]
4.Wong MC, Cregeen SJ, Ajami NJ, Petrosino JF. Evidence of recombination in coronaviruses implicating pangolin origins of nCoV-2019. bioRxiv. [Preprint]. 2020; 2020.02.07.939207. [DOI:10.1101/2020.02.07.939207] [PMID] [PMCID]
5.Zhang Y, Li L. Study on balanced scorecard of commercial bank in performance management system. Paper presented at: Proceedings of the 2009 International Symposium on Web Information Systems and Applications (WISA’09). 22 May 2009; Nanchang, China. [Link]
6.Sun CC. A performance evaluation model by integrating fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods. Expert Syst Appl. 2010; 37(12):7745-54. [DOI:10.1016/j.eswa.2010.04.066]
7.Golany B, Storbeck JE. A data envelopment analysis of the operational efficiency of bank branches. Interfaces. 1999; 29(3):14-26. [DOI:10.1287/inte.29.3.14]
8.Avkiran NK. The evidence on efficiency gains: The role of mergers and the benefits to the public. J Bank Financ. 1999; 23(7):991-1013. [DOI:10.1016/S0378-4266(98)00129-0]
9.Kantor J, Maital S. Measuring efficiency by product group: Integrating DEA with activity-based accounting in a large mideast bank. Interfaces. 1999; 29(3):27-36. [DOI:10.1287/inte.29.3.27]
10.Soteriou A, Zenios S. Using data envelopment analysis for costing bank products. Eur J Oper Res. 1999; 114(2):234-48. [DOI:10.1016/S0377-2217(98)00253-7]
11.Cook WD, Hababou M, Tuenter HJH. Multicomponent efficiency measurement and shared inputs in data envelopment analysis: An application to sales and service performance in bank branches. J Product Anal. 2000; 14:209-24.[DOI:10.1023/A:1026598803764]
12.Creamer G, Freund Y. Learning a board balanced scorecard to improve corporate performance. Decis Support Syst. 2010; 49(4):365-85. [DOI:10.1016/j.dss.2010.04.004]
13.Kraus K, Lind J. The impact of the corporate balanced scorecard on corporate control- a research note. Manag Account Res. 2010; 21(4):265-77. [DOI:10.1016/j.mar.2010.08.001]
14.Fontela E, Gabus A. Current perceptions of the world problematique.In: world modelling: A Dialogue. Churchman CW, Mason RO, editors. Amsterdam: North-Holland Publishing Company; 1976.
15.Tamura H, Akazawa K. Stochastic DEMATEL for struc-tural modeling of a complex problematique for realizing safe, se- cure and reliable society. J Telecommun Inf Technol. 2005; 4:139-46. [Link]
16.Soleimani-damaneh M. Fuzzy upper bounds and their applications. Chaos Solitons Fractals. 2008; 36(2):217-25. [DOI:10.1016/j.chaos.2006.06.042]
17.Shafiee M, Saleh H. Evaluation of strategic performance with fuzzy data envelopment analysis. Int J Data Envelopment Anal. 2019; 7(4):1-20. [Link]
18.Shafiee M, Lotfi FH, Saleh H. Supply chain performance evaluation with data envelopment analysis and balanced scorecard approach. Appl Math Model. 2014; 38(21-22):5092-112. [DOI:10.1016/j.apm.2014.03.023]V
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
