مقدمه
دنیای امروز، دنیایی مملو از پدیدههای ناشناخته است. افراد بهمنظور افزایش آگاهی نسبت به چنین پدیدههایی و نیز درک جهان پیرامون خود نیازمند اطلاعات هستند، اطلاعاتی که دستیابی به آنها جز از راه جستوجو و کاوش میسر نمیشود. اطلاعیابی برای آدمی فرایندی حیاتی و ضروری محسوب میشود، این فرایند از زندگی روزمره انسان نشئت میگیرد. نیازهای اطلاعاتی، فرد را ناگزیر از قرار گرفتن در مجراهای اطلاعاتی میکند که همین امر به شکلگیری رفتار اطلاعیابی منجر میشود.
رفتار اطلاعیابی مجموعه فعالیتهایی است که یک فرد برای رفع نیاز اطلاعاتی خود انجام میدهد [
1]. نوع نیاز اطلاعاتی و شناختی که فرد از نیاز اطلاعاتی خود به دست میآورد بر شیوههای جستوجو یا به تعبیری رفتار اطلاعیابی وی تأثیر میگذارد. یکی از مهمترین نیازهای اطلاعاتی افراد در زندگی روزمره، نیازهای اطلاعاتی مربوط به حوزه بهداشت و سلامت است. مجموعه فعالیتهایی که بهمنظور رفع این نوع نیازها انجام میگیرد با عنوان رفتار اطلاعیابی سلامت شناخته میشود. کسب مهارتهای اطلاعیابی در حوزه سلامت که به تعبیری رفتار اطلاعیابی سلامت نیز خوانده میشود. ازجمله مهارتهای مهم درزمینه جستوجو و بازیابی اطلاعات سلامت مفید محسوب میشود. رفتار اطلاعیابی سلامت، رفتار هدفمند افراد برای ارضای نیاز اطلاعاتی سلامت و بیانگر چگونگی جستوجو، یافتن و کاربرد اطلاعات مرتبط با بیماریها توسط آنان است [
2]. در راستای شناخت نیازهای اطلاعاتی حوزه سلامت و رفتارهای اطلاعیابی سلامت افراد، پژوهشهای زیادی انجام شده است. طی 2 دهه اخیر، پژوهشهای مربوط به رفتار اطلاعیابی سلامت در چندین حوزه مرتبط با سلامت دنبال شده است. ازجمله حوزههای پژوهشی مهم در عرصه سلامت، موضوعات مربوط به زنان، بارداری و زمینههای مرتبط با آن است. در این راستا درزمینه رفتارهای اطلاعیابی سلامت و نیازمندیهای اطلاعات بهداشتی مرتبط با بارداری پژوهشهایی انجام شده که بیشتر آنها در کشورهای غربی صورت گرفته است [
3 ,4 ,5, 6, 7, 8].
بارداری حساسترین و مهمترین مراحل زندگی زنان است. گرچه بارداری یک وضعیت طبیعی است، اما یک دوره آسیبپذیر و استرسزا در زندگی زن محسوب میشود. زنان بهعنوان مادران جامعه و پرورشدهنده نسل آینده باید از مجموعهای از اطلاعات حوزه سلامت آگاهی داشته باشند. کسب اطلاعات سلامت در دوران بارداری موجب افزایش دانش مادر باردار و کاهش استرس او میشود. مراقبتهای درست بارداری که درنتیجه رفتار اطلاعیابی صحیح مادران باردار انجام میشود، میتواند احتمال بروز مرگومیر ناشی از بارداری و زایمان را کاهش دهد [
9]. مراقبتهای دوران بارداری میتواند احتمال بروز مرگومیر و مشکلات ناشی از بارداری و زایمان را ازطریق شناسایی و کاهش خطرات بالقوه دوران بارداری و کمک به زنان برای اصلاح عوامل رفتاری که به پیامدهای نامطلوب بارداری منجر میشود، کاهش دهد [
10]. عدم مراقبت کافی از زن باردار در دوران بارداری، علاوه بر ایجاد مشکلات برای سلامت زن باردار، میتواند به ایجاد پیامدهای نامطلوبی در نوزاد از قبیل سقط جنین، مردهزایی، تولد زودرس، تولد نوزاد کم وزن، و بسیاری از مشکلات دیگر منجر شود که سبب صرف هزینههای درمانی زیادی توسط خانواده میشود [
10]. مادران بهمنظور آگاهی از مراقبتهای بهداشتی نیازمند تجهیز به مهارتهای اطلاعیابی سلامت هستند.
نیاز به اطلاعات درزمینههای مراقبتهای بارداری و پس از زایمان در طی دوران بارداری موجب ترغیب زنان به جستوجوی اطلاعات میشود. چنانچه جستوجوی اطلاعات و مهارتهای اطلاعیابی مطلوب باشد در فرایند تصمیمگیری به زنان در مراقبتهای بارداری و پس از زایمان کمک خواهد کرد. بنابراین ارتقای آگاهیهای بهداشتی زنان باردار به ارتقای توانایی آنان در رفتارهای خودمراقبتی و پیشگیرانه بهداشتی منجر خواهد شد [
7]. همچنین شروع بهموقع مراقبتهای دوران بارداری و تداوم آن در طول بارداری به بهبود نتایج بارداری منجر خواهد شد. با توجه به ضرورت مباحث مطرحشده، پژوهش حاضر به بررسی رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی بوشهر در سال 1399 میپردازد.
مواد و روشها
پژوهش حاضر، ، پیمایشی از نوع توصیفیتحلیلی و براساس هدف پژوهش، کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه زنان باردار مراجعهکننده به 10 مرکز جامع سلامت و 7 پایگاه بهداشتی در شهر بوشهر (1800 نفر) در سال 1399 بودند. براساس فرمول تعیین حجم نمونه کوکران نمونه 316 نفری از زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی شهر بوشهر با استفاده از روش نمونهگیری طبقهبندی تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری دادهها از پرسشنامه رفتار اطلاعیابی سلامت به همراه چکلیست مشخصات جمعیتشناختی و سوابق پزشکی و مامایی استفاده شد. پرسشنامه استاندارد رفتار اطلاعیابی سلامت قبلاً بومیسازی شده و روایی و پایایی آن سنجیده شده است (آلفای کرونباخ=91 درصد) [
11]. روایی و پایایی پرسشنامه رفتار اطلاعیابی سلامت در این پژوهش محاسبه شد. روایی صوری ابزارهای پژوهش حاضر توسط 11 نفر از استادان فن تأیید شد. ضریب پایایی پرسشنامه رفتار اطلاعیابی سلامت 0/813 گزارش شده است. این پرسشنامه، دارای 4 بعد و 10 مؤلفه است که رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار شامل رفتار، شناخت و تعامل بینفردی در جستوجوی اطلاعات سلامت بارداری (17 گویه)، منابع اطلاعاتی (25 گویه)، دریافت فعالانه و غیرفعالانه اطلاعات (15 گویه) و تأثیر اطلاعات سلامت بر بیماری از دیدگاه بیمار (9 گویه) را در اندازههای 5 درجهای لیکرت از نمره 1 (کاملاً موافق یا بسیار کم) تا 5 (کاملاً مخالف یا بسیار زیاد) اندازهگیری میکند. هرچه امتیاز حاصلشده از این پرسشنامه بیشتر باشد، نشاندهنده میزان بیشتر و بهتر رفتار اطلاعیابی سلامت خواهد بود و برعکس. پرسشنامه و چکلیست همراه همزمان در اختیار زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتی قرار خواهد گرفت. پس از تصویب طرح و دریافت کد اخلاق (IR.BPUMS.REC.1399.030) از کمیته اخلاق دانشگاه علومپزشکی بوشهر و گرفتن تأییدیه و معرفینامه از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه، به معاونت بهداشتی دانشگاه مراجعه و مجوزهای لازم برای ورود به مراکز بهداشتیدرمانی شهر بوشهر دریافت شد.
جهت رعایت اصول اخلاقی، شرکت در این مطالعه برای افراد به شکل داوطلبانه بود و در طی پژوهش، نهایت رازداری در نگهداری اطلاعات شخصی فرد پاسخگو رعایت شد و به بیماران اطمینان خاطر داده شد که لزومی برای نوشتن نام و نام خانوادگی آنها نیست. بنابراین تمام اطلاعات جمعآوریشده از آنها به شکل محرمانه باقی میماند. در مطالعه حاضر بهمنظور تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. ابتدا نرمال بودن دادهها با استفاده از آزمون کولموگروفاسمیرنف بررسی شد. سپس دادهها با استفاده از آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار، فاصله اطمینان 95درصد) و همچنین آمار تحلیلی شامل آزمون کایاسکوئر و آزمون دقیق فیشر تحلیل شد.
یافتهها
درخصوص فراوانی رفتار اطلاعیابی سلامت همانطور که در
تصویر شماره 1 نشان داده شده است فقط 25 درصد زنان دارای رفتار مطلوب اطلاعیابی سلامت بودند.
.jpg)
بهطوریکه سهچهارم زنان رفتار اطلاعیابی نامطلوب را نشان دادند.
بهمنظور تعیین رفتار اطلاعیابی زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی بوشهر از آزمون آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر نمره کسبشده جهت توصیف مؤلفههای رفتار اطلاعیابی استفاده شد که نتایج آن در
جدول شماره 1 ارائه شده است.
.jpg)
با توجه به
جدول شماره 1، میانگین بهدستآمده برای نمرات ابعاد شناخت و تعامل بینفردی در جستوجوی اطلاعات سلامت 7/66±60/09 ، منابع اطلاعاتی 12/92±60/09، دریافت فعالانه و غیر فعالانه اطلاعات 12/66±47/91 و میانگین نمره کل رفتار اطلاعیابی 25/93±163/37 برآورد شد.
بهمنظور بررسی متغیرهای جمعیتشناختی (سن، تحصیلات، تحصیلات همسر، شغل، شغل همسر، سطح درآمد) بر حسب سطح رفتار اطلاعیابی زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی بوشهر از آزمون کایاسکوئر و آزمون دقیق فیشر استفاده شد.
با توجه به دادههای
جدول شماره 2، تجزیهوتحلیل یافتهها نشان داد بین متغیر سطح تحصیلات زنان باردار و رفتار اطلاعیابی (0/004=P) ارتباط معنیداری وجود دارد.
.jpg)
با افزایش سطح تحصیلات زنان، رفتار اطلاعیابی مطلوب افزایش یافت. بهطوریکه رفتار مطلوب اطلاعیابی سلامت در زنان با تحصیلات زیر دیپلم 12/9 درصد، با تحصیلات دیپلم 15/4 درصد و زنان با تحصیلات دانشگاهی 31/5 درصد گزارش شده است. بین سایر متغیرهای جمعیتشناختی (سن، تحصیلات همسر، شغل، شغل همسر، سطح درآمد) با رفتار اطلاعیابی ارتباط معنیداری وجود ندارد (0/05
بهمنظور بررسی متغیرهای مامایی و پزشکی (تعداد بارداری، تعداد سقط، تعداد فرزندان، خواسته یا ناخواسته بودن بارداری اخیر، شروع مراقبت بارداری، مصرف مرتب مکملهای آهن و مولتیویتامین، سابقه بیماریهای زمینهای و مزمن (بیماری کلیوی ، دیابت، فشار خون بالا، آسم، و غیره)) برحسب سطح رفتار اطلاعیابی زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی بوشهر از آزمون کایاسکوئر استفاده شد.
با توجه به جدول شماره 3، مقایسه متغیرهای مامایی و پزشکی برحسب سطح رفتار اطلاعیابی سلامت در زنان باردار نشان داد که بین سابقه سقط و رفتار اطلاعیابی ارتباط وجود دارد (0/039=P).
.jpg)
بهطوریکه رفتار اطلاعیابی نامطلوب در زنانی که هیچ سابقهای از سقط نداشتند 72/1 درصد و در زنان با تجربه 1 سقط قبلی 77 درصد و در زنان با سابقه بیش از 1 سقط 93/3 درصد گزارش شده است. بین سایر متغیرهای مامایی و پزشکی (تعداد بارداری، خواسته یا ناخواسته بودن بارداری اخیر، شاخص توده بدن، تعداد مراقبت بارداری، مصرف مرتب مکملها، سابقه بیماریهای عفونی در بارداری اخیر و سابقه بیماریهای زمینهای) با رفتار اطلاعیابی ارتباط معنیداری مشاهده نشد (P>0/05).
بحث
رفتار اطلاعیابی فرایندی است که درنهایت به کسب اطلاعات مفید منجر شود. در طی این فرایند بشر بهصورت هدفمند برای تغییر موقعیت دانش تلاش میکند. این فرایند از نیاز اطلاعاتی نشئت میگیرد و طی مراحلی، مدارک و منابع اطلاعاتی با استفاده از فنون خاص مورد جستوجو قرار گرفته، سپس اطلاعات موردنیاز استخراج و بازبینی و بررسی میشود. در خاتمه این روند اطلاعات بازیابی شده و به حل مسئله منجر میشود [12]. برایناساس، رفتار اطلاعیابی سلامت را میتوان چگونگی جستوجو، یافتن و به کار بردن اطلاعات مرتبط با بیماریها، کلیه عوامل تهدیدکننده سلامت و فعالیتهای مرتبط با ارتقای سلامت توسط یک فرد تعریف کرد [2]. بهمنظور افزایش فعالیتهای همراستا با مسائل بهداشتی و درمانی و در جهت ارتقای سلامت جامعه، دولتها باید برنامهریزیهایی راهبردی در این زمینه انجام دهند تا از این طریق اطلاعات مربوط به حوزه سلامت را در مسیری مشخص، به افراد در سطوح مختلف جامعه منتقل کرده و موجب تسهیل در دریافت و استفاده مؤثر از اطلاعات سلامت توسط افراد جامعه شوند.
بررسی رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار اهمیت بسیاری دارد، زیرا رفتار اطلاعیابی سلامت نامطلوب زنان باردار اثراتی زیانبار بر سلامت مادران و تولد نوزادان سالم دارد. ازجمله آن عدم تشخیص نشانههای خطر دوران بارداری، شیوه زندگی ناسالم و تغذیه نامناسب در دوران بارداری، عدم دریافت صحیح و بهموقع مراقبتها در حین بارداری، تولد نوزاد کموزن، تولد زودرس نوزاد و یا حتی مرگ نوزاد است [7]. بنابراین بهبود رفتار اطلاعیابی زنان باردار یک ضرورت اجتنابناپذیر است. ازجمله عوامل تأثیرگذار بر رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار ویژگیهای جمعیتشناختی و سوابق پزشکی و مامایی آنان است. برایناساس در پژوهش حاضر رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی شهر بوشهر و ارتباط آن با ویژگیهای جمعیتشناختی و سوابق پزشکی و مامایی آنان بررسی شد.
بررسی رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی شهر بوشهر نشان داد بیشتر زنان باردار این شهر رفتار اطلاعیابی مطلوبی نداشتند. این نتایج با نتایج پژوهشهایی که بر روی زنان شهرهایی مثل تهران، همدان و اهواز انجام شده مغایرت دارد [14 ،13 ،9]. شاید بتوان ترس زنان باردار از توقف زیاد در مراکز بهداشتیدرمانی به علت شرایطی که بیماری کرونا ایجاد کرده را از مهمترین دلایل رفتار اطلاعیابی نامطلوب زنان باردار شهر بوشهر دانست. همچنین میتوان سواد اطلاعات ناکافی و عدم توانایی در سنجش اعتبار مطالب، کمرویی و خجالتی بودن، نداشتن فرصت کافی برای جستوجوی اطلاعات، و ارائه مطالب به زبان پیچیده [14 ،13 ،9] را از دلایل دیگر سطح نامطلوب رفتار اطلاعیابی زنان باردار شهر بوشهر برشمرد.
از بین مؤلفههای رفتار اطلاعیابی سلامت، مؤلفه شناخت و تعامل بینفردی در جستوجوی اطلاعات سلامت به نسبت سایر مؤلفهها نمره بالاتری را کسب کرد. کمترین نمره مربوط به مؤلفه دریافت فعالانه و غیرفعالانه اطلاعات بود، بنابراین میتوان گفت مشکل اصلی نامطلوب بودن رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار شهر بوشهر دریافت فعالانه و غیرفعالانه اطلاعات است. زنان باردار شهر بوشهر تا حدی توانا به برقراری ارتباط و تعامل با افراد بهمنظور کسب اطلاعات سلامت هستند و تا حدودی منابع اطلاعاتیای که میتواند به آنها در دریافت اطلاعات کمک کند را میشناسند، اما در درک و فهم اطلاعات سلامت از منابع اطلاعاتی و تعامل با افراد، مشکل دارند. بنابراین قادر به استفاده درست و مطلوب از اطلاعات نیستند.
با مقایسه ویژگیهای جمعیتشناختی و رفتار اطلاعیابی، تنها متغیر تحصیلات با رفتار اطلاعیابی رابطه مستقیم و معناداری داشت. به این صورت که با افزایش سطح تحصیلات زنان باردار رفتار اطلاعیابی مطلوب آنها افزایش مییافت. پژوهشهای پیشین نیز سطح تحصیلات بالای زنان باردار را در رفتار اطلاعیابی مطلوب آنها مؤثر دانستند [15, 16, 17 ,13]. در پژوهش حاضر بین رفتار اطلاعیابی با سایر متغیرهای جمعیتشناختی مانند سن، شغل زن باردار با همسر و سطح درآمد زنان باردار ارتباطی وجود نداشت. پیشتر پژوهشهایی این مسئله را تأیید کرده بودند [15]. در پژوهشهای دیگری بین رفتار اطلاعیابی با متغیرهای سن، شغل و سطح درآمد زنان باردار [17] و بین رفتار اطلاعیابی با متغیر سن رابطه وجود داشت [16]. شاید تناقض در یافتههای پژوهشهای نامبرده، ناشی از محدوده سنی و پراکندگی سنی و سطح درآمدی جامعه هدف در مطالعات باشد.
با توجه به نتایج پژوهش حاضر بین سابقه سقط و رفتار اطلاعیابی نیز رابطه معکوس و معنیداری وجود داشت. نتایج نشان دادند زنان بارداری که سابقه سقط قبلی نداشتند رفتار اطلاعیابی مطلوبی از خود نشان دادند و برعکس زنان بارداری که سابقه سقط داشتند رفتار اطلاعیابی مطلوبی نداشتند. بین سایر متغیرهای مامایی و پزشکی (مانند تعداد بارداری، تعداد فرزندان، خواسته یا ناخواسته بودن بارداری اخیر، شروع مراقبت بارداری، مصرف مرتب مکملهای آهن و مولتیویتامین، سابقه بیماریهای زمینهای و مزمن مانند بیماری کلیوی، دیابت، فشار خون بالا، آسم و غیره) و رفتار اطلاعیابی ارتباط معناداری وجود نداشت. درصورتیکه پیشتر در پژوهشهایی ارتباط بین رفتار اطلاعیابی با تعداد بارداری [17] و شروع مراقبت بارداری [18] تأیید شده است.
ازآنجاییکه جامعه پژوهش حاضر را زنان باردار مراجعهکننده به مراکز بهداشتیدرمانی شهر بوشهر تشکیل دادهاند، تعمیم نتایج پژوهش باید با احتیاط انجام شود. به دلیل مواجه بودن با عامل انسانی جهت تکمیل پرسشنامهها، همچون بسیاری از پژوهشهای مرتبط با حوزههای علوم انسانی و اجتماعی، امکان بروز خطای احتمالی در امر پاسخگویی وجود داشته است.
نتیجهگیری
کسب مهارتهای مرتبط با اطلاعیابی سلامت برای زنان باردار با توجه به نقشی که در افزایش سطح سلامت جامعه ایفا میکنند، دارای اهمیت بالایی است. برایناساس بهمنظور افزایش سطح سلامت جامعه، باید بستری مهیا شود تا اطلاعات مربوط به حوزه سلامت در مسیری مشخص قرار گیرد و راهبردهای لازم جهت ردیابی این مسیرها به افراد جامعه آموزش داده شود. پیامد چنین کاری تسهیل فرایند دریافت و استفاده مؤثر از اطلاعات سلامت توسط افراد جامعه است. فقدان مهارتهای اطلاعیابی در افراد جامعه به عدم دسترسی کامل و مطلوب به اطلاعات سلامت و به تبع آن کاهش سطح سلامت جامعه منجر میشود. بررسی رفتار اطلاعیابی سلامت در گروههای حساس جامعه مانند زنان باردار از اهمیت خاصی برخوردار است. در همین راستا نتایج پژوهش حاضر نشان داد بیشتر زنان باردار مراجعهکننده به مراکز درمانی شهر بوشهر رفتار اطلاعیابی نامطلوبی داشتند که این امر میتواند زنگ خطری برای سلامت مادر و جنین و هشداری برای مسئولین و سیاستگذاران بخش سلامت باشد. ازآنجاکه رفتار اطلاعیابی نامطلوب باعث دستیابی به اطلاعات نادرست و یا عدم دستیابی به اطلاعات میشود، توصیه میشود آموزشهای لازم درزمینه مهارتهای اطلاعیابی ازطریق مواد آموزشی به زبان ساده و ارائه آموزش شفاهی و تصویری، علاوه بر مواد آموزشی مکتوب به صورت پوستر، جزوه و بروشور، به زنان باردار داده شود. همچنین با توجه به اینکه تحصیلات بهعنوان عامل مهم در رفتار اطلاعیابی سلامت زنان باردار شناخته شده است. بهمنظور به حداقل رساندن تأثیر این عامل بر رفتار اطلاعیابی سلامت، باید نظام سلامت را برای افرادی با تحصیلات پایین از طریق آموزش، با استفاده از تصاویر ساده و مثالهای فرهنگی برای بالا بردن درک افراد از اطلاعات سلامت، در دسترس ساخت. لازم است در برنامهریزی و سیاستگذاریهای کلان اقتصادیاجتماعی و بهداشتی این نکته مدنظر قرار بگیرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه دارای تاییدیه اخلاقی به شماره IR.BPUMS.REC.1399.030 از دانشگاه علومپزشکی بوشهر است.
حامی مالی
این مطالعه از پایان نامه کارشناسی ارشد زهرا خسروی استخراج شده و از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر حمایت مالی شده است.
مشارکت نویسندگان
ایدهپرداز: شهره سیدحسینی، ساره ابراهیمی دواسی، عبدالرسول خسروی؛ نگارش مقاله: شهره سیدحسینی، عبدالرسول خسروی؛ گردآوری داده: ساره ابراهیمی دواسی؛ تحلیلهای آماری: فاطمه نجفی شرجآبادی، زهرا خسروی؛
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
1.
Case D. Looking for information: A survey of research on information seeking, needs, and behavior [Z. Bigdeli, Persian Trans]. Ahvaz: Shahid Chamran University; 2014. [Link]
2.
Jung M. Determinants of health information-seeking behavior: implications for post-treatment cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev. 2014; 15(16):6499-504. [PMID]
3.
Barnes LAJ, Barclay L, McCaffery K, Aslani P. Factors influencing women's decision-making regarding complementary medicine product use in pregnancy and lactation. BMC Pregnancy Childbirth. 2019; 19(1):280.[PMID]
4.
Shieh C, Broome ME, Stump TE. Factors associated with health information-seeking in low-income pregnant women. Women Health. 2010; 50(5):426-42. [PMID]
5.
Grimes HA, Forster DA, Newton MS. Sources of information used by women during pregnancy to meet their information needs. Midwifery. 2014; 30(1):e26-33. [PMID]
6.
Hughson JP, Daly JO, Woodward-Kron R, Hajek J, Story D. The rise of pregnancy apps and the implications for culturally and linguistically diverse women: Narrative review. JMIR Mhealth Uhealth. 2018; 6(11):e189. [PMID]
7.
Ojewole F, Oludipe YO. Pregnancy-related information need and information-seeking pattern among pregnant women attending Antenatal Clinic at Ikorodu General Hospital, Lagos State, Nigeria. Eur Sci J. 2017; 13(24):436-47. [DOI:10.19044/esj.2017.v13n24p436]
8.
Barnes LAJ, Barclay L, McCaffery K, Aslani P. Complementary medicine products information-seeking by pregnant and breastfeeding women in Australia. Midwifery. 2019; 77:60-70. [PMID]
9.
Hamzehei R. [Investigating of health information seeking behavior of pregnant women in Hamadan City in web environment (Persian)] [MSc. Thesis]. Tehran: Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 2017. [Link]
10.
Soleiman Ekhtiari Y, Majlessi F, Rahimi Foroushani A. [Measurement of the constructs of health belief model related to self-care during pregnancy in women referred to south Tehran health network (Persian)]. Community Health. 2015; 1(2):89-98. [Link]
11.
Lalazaryan A. [Investigating of health information seeking behavior Diabetic patients in Isfahan City Based on Lango model (Persian)] [MA thesis]. Isfahan: Isfahan University of Medical Sciences; 2013. [Link]
12.
Shamsi A. [Health Information seeking behavior among primary school teachers in Tangestan County during 2016-2017 (Persian)]. [MSc Thesis]. Bushehr: Bushehr University of Medical Sciences; 2017. [Link]
13.
Nasrollahzadeh S. [Health Information-Seeking behavior of pregnant women: A grounded theory study (Persian)]. Human Inf Interact. 2015; 1(4):270-81. [Link]
14.
Sabaghinejad Z, Baji F, Vejdani M. [Online health information seeking behavior among pregnant women referred to Alzahra Hospital, Ahvaz City, Iran (Persian)]. Health Inf Manag. 2021; 18(1):33-8. [DOI:10.22122/him.v18i1.4277]
15.
Das A. Information-seeking among pregnant women: A mixed method approach [PhD dissertation]. Florida: The Florida State University; 2013. [Link]
16.
Basere F. [Health information behavior assessment in pregnant women in Bushehr city during 2017 (Persian)]. Bushehr: Bushehr University of Medical Sciences; 2017.
17.
Panahi S, Mahmoudvand F, Sedghi S. [Health Information-Seeking Behavior of Iranian first-time Mothers and First-Time Pregnant Women in Northwest Health Centers of Tehran (Persian)]. J Community Health Research. 2020; 9(4):222-32. [DOI:10.18502/jchr.v9i4.4975]
18.
Gao LL, Larsson M, Luo SY. Internet use by Chinese women seeking pregnancy-related information. Midwifery. 2013; 29(7):730-5. [PMID]