سردبیر محترم
در عصر اطلاعات و ارتباطات و با ورود فناوریهای نوین در حوزه آموزشوپرورش، فراگیران با مخاطرات و ریسکهای بیشتری برخورد میکنند و نسبت به نسلهای قبل، نیاز به یادگیری دانش و مهارتهای جامعتر و جدیدتری خواهند داشت [
1] نرمافزارهای آموزشی بهعنوان یک روش یادگیری فراگیرمحور، فرصتی برای رشد یادگیرندگان فراهم میکنند و با ایجاد محیط مشارکتی به یادگیرندگان و معلمان اجازه میدهند به جستوجو پرداخته و انواع مسائل را بررسی کنند [
2] یادگیری الکترونیکی بهعنوان یکی از انواع یادگیری خودمحور، یکی از پدیدههای دنیای مدرن است که در عصر اطلاعات و در جامعه مبتنی بر دانش پا به عرصه وجود گذاشته است [
3].
علیرغم پیشرفت در کاهش مرگومیر کودکان زیر 5 سال در سطح جهان، مرگومیر نوزادان با سرعت کمتری کاهش یافته است. سالانه حدود 4 میلیون نوزاد کمتر از 28 روزه در سراسر دنیا میمیرند. سـه چهـارم از کـل ایـن مرگ و میرها در24 ساعت اول تولد رخ میدهـد میزان مرگومیر نوزادان یک شاخص استاندارد جهت توسعه مراقبت بهداشتی، آموزشی و اجتماعی یک کشور است و پرداختن به امر سلامت نوزادان از ضروریات امور بهداشتی محسوب میشود. مرگ نوزادان در کشور ما نیز هنوز یکی از مشکلات مهم بهداشتی است [
4].
حوزههای کلیدی مراقبت از نوزادان عبارتاند از: احیای نوزاد و مراقبتهای اولیه از نوزاد با تأکید بر خشک کردن کامل، بستن بند ناف با تأخیر، تماس پوست با پوست، کاهش اعمال مضر و حمایت از تغذیه انحصاری با شیر مادر. درحالیکه این اقدامات به فناوری پیچیدهای نیاز ندارند، اما به مهارتها و دانش کارکنان مراقبتهای بهداشتی برای کاهش خطر ابتلا به عفونت یا مرگ در حوالی زمان تولد متکی هستند [
5]. کسب دانش و مهارتهای لازم درزمینه مراقبت نوزادان از صلاحیتهای ضروری حرفههایی است که با نوزادان در ارتباط هستند. در اپلیکیشن بازی نئوهلث با بهرهگیری از تکنیکهای جدید و خلاقانه مؤثر بر یادگیری و حذف روشهای طولانی قدیمی، بهطور چندجانبه به آموزش دانش و مهارتهای مراقبت از نوزادان بهصورت تجمیعی پرداخته میشود و همچنین با استفاده از بخش انگیزشی شوق تحصیل در دانشجویان و فارغالتحصیلان بیشتر خواهد شد. پوششدهی مطالب بهصورت ترکیبی از آموزش تئوریبالینی به سبکی نوین در این اپلیکیشن بازی آمده است.
برای ساخت اپلیکیشن بازی نئوهلث مراحل زیر طی شد:
1. مصاحبه میدانی از دانشجویان مقطع کارشناسی در دانشگاه علومپزشکی هرمزگان و فارغالتحصیلان و اساتید درباره چالشهای مراقبتی نوزادان؛
2. تشکیل تیم تخصصی برای انتخاب بهترین محتوا؛
3. تهیه محتوا؛
4. طراحی اولیه اپلیکیشن بازی؛
5. دعوت از افراد متخصص تولید اپلیکیشن بازی؛
6. بررسی اپلیکیشن و رفع نقایص؛
7. نهایی کردن تولید اپلیکیشن.
قسمتهای مختلف اپلیکیشن بازی
گردونه بازی
شامل بخشهای مهم آموزشیمهارتی مراقبت از نوزادان که در این قسمت بعد از چرخاندن گردونه توسط کاربر یک بخش از بخشهای بازی برای کاربر انتخاب خواهد شد و یک پیام صوتی دریافت خواهد کرد که حاوی نام بخش است و به او خواهد گفت چند روز زمان دارد خود را برای بازی این بخش آماده کند. به کاربر گفته خواهد شد برای آمادگی در بازی به کارتهای بازی و اتاق مهارتی بخش مورد نظر مراجعه کند.
کارتهای تمرینی بازی
شامل نکات بسیار مهم و کلیدی آموزشی بهصورت دیجیتال با سبکی زیبا و خلاقانه با کمک شکلها و رنگهای متنوع و به زبان خاص بازی بهصورت بخش به بخش به همراه واژهنامه مجزا برای هر بخش. این کارتهای تمرینی بهصورت صدادار یا بیصدا هستند.
اتاق مهارتی
شامل فیلمهای آموزشی بالینی با سبکی نوین با استفاده از انیمیشنهای جذاب و شیرین که با نظارت مستقیم متخصصان حیطه نوزادان طراحی شده است. فیلمها طوری طراحی شدهاند که فضای بالین را برای کاربر تداعی میکنند بهگونهای که کاربر متوجه چالشهایی که در بالین با آنها مواجه میشود، خواهد شد و آموزش بالین با آموزش تئوری به هم آمیخته خواهد شد.
آزمون بازی
شامل آزمونهای تئوری و آزمونهای مهارتی است. فضای بازی فضایی بسیار شکیل و برگرفته از جذابیتهای کودک درون افراد خواهد بود.آزمون بازی بهگونهای طراحی شده که کاربر میتواند بهصورت انفرادی (آفلاین) و یا با سایر کاربران (بهصورت آنلاین) که از سراسر کشور در این بخش شرکت کردهاند به رقابت بپردازد و نتایج رقابت خود را در هر بخش مشاهده کند. برای هر بخش از بازی بسته به سطح سؤالات و اهمیت آن فصل امتیازهایی از قبل پیشبینی شده و برای هر بخش، بازیها طوری طراحی شده است که کاربر با هر پاسخ اشتباه 1 امتیاز بازی را از دست خواهد داد و در صورت اشتباههای مکرر حتی ممکن است تمام امتیازهای بازی را از دست بدهد و آن بخش را ببازد.
برای هر پاسخ اشتباه کاربر صدای گریه نوزاد و برای پاسخ درست صدای خنده نوزاد را خواهد شنید و همچنین درصورتیکه پاسخ اشتباه بدهد، علاوهبر گریه نوزاد تصویری از ناهنجاری و اختلالی که برای نوزاد پیش خواهد آمد نمایش داده خواهد شد. برای پاسخهای اشتباه به کاربر با صدا گفته خواهد شد که برای آموزش صحیح به کدام کارت بازی و کدام قسمت از اتاق مهارتی مراجعه کند. آزمونهای بالینی و مهارتی را متخصصین طراحی میکنند. سؤالات آزمون بورد، استخدامی، دکتری و ارشد هم شامل این مجموعه خواهد بود.
پشتیبانی بازی
بخش انگیزشی: بعد از چرخاندن گردونه و انتخاب روزهای بازی هر روز تا زمان فرارسیدن روز بازی یک پیام انگیزشی بر روی گوشی کاربر خواهد آمد. روز بازی بخش موردنظر را هم یادآوری میکند که امروز روز بازی شماست.
بخش حمایتی: شامل حضور متخصصین مربوط به حیطه نوزادان میشود که هر زمانی کاربر سؤالی داشته باشد در قسمت مشخصشده پیام خود را میگذارد (پیام میتواند بهصورت بارگذاری تصویر، فیلم، صدا و یا حتی تماس تصویری و صوتی) و پشتیبان ظرف 48 ساعت پاسخ را ارسال میکند.
محصول این پروژه که در قالب نرمافزار ارائه خواهد شد، باعث ارتقای دانش و مهارت مراقبت از نوزادان خواهد شد و در حوزه علومپزشکی قابلاستفاده است. ویژگی منحصربهفرد این محصول یکتایی آن در ایران و جهان به این شکل خاص است و بهعنوان اولین محصول ایرانی در این زمینه در جامعه پزشکی قابلارائه است. همچنین بهعنوان محصول بومی و ایرانی قابلیت سفارشیسازی بالایی دارد. از طرفی دیگر می تواند در جوامع بینالمللی قابلعرضه و فروش باشد.
امید است با آموزش و ارتقای مهارتهای مراقبت از نوزادان ازطریق این نرمافزار کیفیت زندگی نوزادان بیشازپیش ارتقا یابد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله دارای کد اخلاق به شماره IR.HUMS.REC.1401.116 است.
حامی مالی
حامی مالی این طرح دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان است.
مشارکت نویسندگان
ایدهپردازی و نوشتن پروپوزال، طراحی اپلیکیشن، نظارت بر تولید و اصلاح محتوای اپلیکیشن، نوشتن درفت اولیه مقاله: نسیبه روزبه؛ نوشتن درفت اولیه مقاله، تهیه محتوای اپلیکیشن: محدثه احمدی؛ تهیه محتوای اپلیکیشن: حلیمه جوذری، اشرف ملکلو و لیلا قنبرزاده.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این مقاله از مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علومپزشکی هرمزکان کمال تشکر را دارند.