مجله اطلاع رسانی پزشکی نوین

مقدمه
سیستم‌های مراقبتی‌بهداشتی با دو چالش عمده کنترل هزینه و بهبود کیفیت مواجهه هستند. انطباق مهارت‌های متناسب با نیاز مراجعین جهت دریافت مراقبت‌های بهداشتی‌درمانی از نظر اقتصادی به عنوان یک ابزار مهم برای تحقق این اهداف مهم است [1]. در زمینه مراقبت‌های باروری سالم تأمین، نگهداری و ارتقای سلامت مادران در دوران پیش از بارداری، بارداری، کاهش میزان مرگ‌و‌میر نوزاد و مادر، تشخیص موارد پرخطر و توجه مخصوص به آن‌ها، پیش‌بینی عوارض بارداری و پیشگیری از آن‌ها و آماده کردن والدین برای تولد نوزاد از اهداف مهم مراقبت‌های ارائه‌شده به مادران است. ارائه مراقبت‌های با کیفیت بالا به مادران از مهم‌ترین عواملی است که به دست‌یابی مطلوب به اهداف مذکور کمک می‌کند [2].
مرور مطالعات نشان می‌دهد کیفیت خدمات باروری ارائه‌شده به مادران در ایران از سطح متوسط تا ضعیف است. به طوری که  عدم پیوستگی در مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان توسط یک فرد یا تیم مشخص از مهم‌ترین مشکلات خدمات باروری سالم در کشور است که از علل مرتبط با سزارین‌های غیر‌ضروری اعلام شده است [3 ,4 ,5]. روزانه حدوداً هشتصد الی 1500 مادر در دنیا، به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه جان خود را بر اثر عوارض بارداری و زایمان از دست می‌دهند و این در حالی است که بسیاری از این عوارض قابل پیشگیری و اجتناب هستند [6, 7]. در این راستا سازمان بهداشت جهانی پنجمین هدف توسعه هزاره را بهبود سلامت مادران و کاهش مرگ‌و‌میر مادران به میزان 75 درصد از سال 1990 تا 2015 قرار داده است [8].
پس از بهبود مراقبت‌های بهداشتی‌درمانی ارائه‌شده به مادران در جهان در اوایل قرن 20، میزان مرگ‌و‌میر و مادران طی چند دهه گذشته مجدداً افزایش یافته است [9]. استفاده از انواع پروسیجرها و مداخلات زنان و زایمان نیز در این دوره زمانی افزایش یافته است. به طوری که میزان القای زایمان بین سال‌های1990 تا 2016 بیش از دو برابر افزایش داشته است و از 9/5 به 24/5 درصد رسیده است [10] که بخش قابل توجهی از این تغییرات در رابطه با مداخلات بدون اندیکاسیون پزشکی اتفاق می‌افتد [11]. 
استفاده از پتانسیل مراقبت‌های مامایی جهت بهبود خدمات باروری در سطح بین‌المللی مورد تأیید قرار گرفته است [12]. به نحوی که سازمان جهانی بهداشت، در راستای تقویت خدمات مامایی برای رسیدن به اهداف جهانی بهداشت تا سال 2015، بر مشارکت و تقویت سیستم‌های بهداشتی و استفاده از مدل‌های با محوریت مامایی به صورت پایه‌ای در سیستم‌های مراقبت  بهداشتی اولیه، تأکید و توصیه کرده در مناطقی که پوشش بالای ارائه خدمات بهداشتی به مادران وجود دارد، ماماها نقش بیشتری در طراحی و اجرای خدمات سلامت به مادران داشته باشند و از آن‌ها در رهبری سطوح مختلف بهره برند [8]. جهت افزایش کیفیت خدمات باروری و ارائه مناسب مراقبت‌های بهداشتی به مادران برای کاهش مورتالیته و موربیدیته، الگوگیری از مدل‌های هزینه اثربخش در جهان پیشنهاد می‌شود. در این رابطه هر کشوری با توجه به امکانات و بهره‌گیری از مدل مفهومی خاص، نحوه مدیریت مراقبت‌های بهداشتی خود را انتخاب کرده است[13]. یکی از مهم‌ترین ترین توصیه‌ها جهت افزایش کیفیت خدمات باروری بهره‌گیری از مدل‌های مراقبت مستمر است [4]. مدل مراقبت مستمر اولین بار در دهه 1970 با هدف مراقبت از سالمندان ارائه شد و سپس در سال‌های بعد استفاده از آن در بیماری‌های مزمن نیازمند مراقبت، به طور وسیعی مورد استفاده قرار گرفت [14]. 
مراقبت مستمر بر دو موضوع اساسی انجام مراقبت به طور پیوسته و نیازهای فردی بیمار تمرکز دارد. مفهوم استمرار در این مدل بدین معناست که مراقبین از سوابق طبی بیمار اطلاع کامل داشته و بر یک برنامه مراقبتی مدیریت‌شده اتفاق نظر دارند و فرد دریافت‌کننده خدمات و خانواده وی از روند مراقبت آگاهی داشته و مسیر مراقبت برای آن‌ها شناخته شده است و اطمینان دارند که مراقبت‌های مبتنی بر دانش و شواهد به آن‌ها ارائه خواهد شد [15]. واضح است که برای تدارک بسته‌های مراقبت مستمر، به‌ویژه در بارداری و زایمان نیاز است تا مفاهیم و ابعاد مختلف آن شناسایی شود [13]. نیازها و ظرفیت‌های محلی هر کشوری متفاوت است و عناصر متعددی مانند منابع، حمایت، مدیریت و ظرفیت‌های سیستم بهداشتی هر کشور در برنامه‌ریزی‌های بهداشتی تأثیرگذار هستند [14]. استفاده از این مدل در جهت ارائه مراقبت‌های مستمر مامایی می‌تواند بر مقوله اقتصادی ارائه خدمات باروری تأثیرگذار باشد که این موضوع نیاز به بررسی و ارزیابی‌های اقتصادی و هزینه اثربخشی دارد. بنابراین شناسایی این دستاوردهای بالقوه مهم ممکن است امکان استفاده بهتر از منابع محدود را فراهم ‌کند. با توجه به مرور متون صورت‌گرفته، مطالعات مروری محدودی در این باره انجام گرفته که اکثریت این مطالعات تا قبل از سال‌های 2015 صورت گرفته و مطالعه مروری جدیدی در این رابطه یافت نشد. همچنین هریک از مطالعات مروری انجام‌گرفته به بخشی از نقش مدل در خدمات مامایی پرداخته‌اند که در این مطالعه هدف، مرور نقادانه مطالعات مرتبط با باروری سالم به طور کلی خواهد بود. بنابراین هدف از پژوهش حاضر مرور نقادانه متون مرتبط با  مدیریت هزینه‌های خدمات باروری سالم با مدل مراقبت مستمر مامایی است.
مواد و روش‌ها
مطالعه حاضر به شکل مروری نقادانه به صورت نقلی در سال 1400 انجام گرفت. مطالعات با استفاده از جست‌وجو در مهم‌ترین پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی که پوشش دهنده بیشترین مطالعات هستند، شامل ایران داک، ایران مدکس، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و مگ ایران با کمک کلید‌واژه هایی شامل مامایی، بهداشت باروری، مراقبت مستمر، مدل، خدمات باروری سالم، هزینه، اقتصادی، هزینه اثربخشی و همچنین پایگاه‌های اطلاعاتی لاتین شامل گوگل اسکالر، پابمد، ساینس دایرکت و اریک با کلید‌واژه‌های مراقبت توسط ماما، هزینه، اقتصاد، مامایی مقرون به صرفه، سلامت باروری و با ترکیب عملگرهای بولی (و، یا) انجام گرفت. 
معیار ورود به مطالعه، بازه زمانی انتشار مطالعات، زبان مطالعه، دسترسی به اصل مقاله و تناسب با اهداف مطالعه بود. مقالاتی وارد مطالعه شدند که در بازه زمانی ابتدای سال 2010 تا انتهای سال 2020 به زبان انگلیسی (معادل 11 دی ماه 1388 الی 11 دی ماه 1399) منتشر شده و در زمینه بررسی آثار اقتصادی مدل مراقبت مستمر مامایی بودند. مدت‌زمان جست‌وجو از یک اسفند ماه 1399 شروع و تا 20 فروردین 1400 به طول انجامید. با توجه به اینکه استفاده از این مدل در رشته مامایی و در حیطه‌های سلامت باروری قدمت طولانی ندارد، با توجه به پایلوت اولیه پژوهشگران، بازه زمانی ده‌ساله جهت انجام مطالعه انتخاب شد. تمامی مطالعات منطبق با شرایط ورود، به‌جز نامه به سردبیر و مقالات همایشی وارد مطالعه شدند. در آغاز عناوین مقالاتی که توسط تیم تحقیق با کلیدواژه‌های مذکور مورد جست‌وجو قرار گرفتند، 1040 عنوان بود. برای جلوگیری از سوگرایی، جست‌وجو توسط دو نفر از پژوهشگران به صورت مستقل انجام گرفت. سپس جست‌وجوهای مشابه و تکراری از مطالعه حذف شدند. چک‌لیستی بر اساس اهداف و با مطالعه سایر منابع دردسترس طراحی شد. سپس چکیده مقالات گردآوری‌شده مورد مطالعه قرار گرفتند و مقالاتی که اطلاعات موردنیاز مطابق چک‌لیست را نداشتند، از مطالعه حذف شدند. ارزیابی کیفیت مقالات وارد‌شده به مطالعه توسط دو پژوهشگر با استفاده از به‌روزترین چک‌لیست همسانی انجام گرفت [16]. امتیاز‌دهی به مقالات بر اساس چک‌لیست استاندارد نمره صفر و یک بود. امتیاز حاصل از چک‌لیست بین صفر تا 44 بود و در سه طبقه با مطالعات کیفیت بالا (نمره مطالعه بیش از 29/34)، مطالعات کیفیت متوسط (نمره بین 29/34-14/67) و مطالعات با کیفیت ضعیف (نمره کمتر از 14/67) تقسیم‌بندی شد. برای ارزیابی نهایی، متن کامل مقالات خوانده شد و مطالعات با کیفیت مناسب وارد مطالعه شدند. چهار مطالعه با کیفیت متوسط و دوازده مطالعه با کیفیت خوب بودند.
 در ابتدا 1040 مقاله یافت شد که درنهایت 86 مقاله به طور کامل بررسی شد و از این میان تعداد شانزده مقاله‌ مرتبط وارد مطالعه شدند و مورد نقد و بررسی قرار گرفتند 
یافته‌ها
نتایج مرور متون که استخراج‌شده از 16 مطالعه (تصویر شماره 1) است، در قالب دو بخش شامل مفهوم مراقبت مستمر مامایی و ارزیابی‌های اقتصادی مدل خواهد بود.

مفهوم مراقبت مستمر مامایی: فلسفه اصلی یک مدل مراقبت مستمر مامایی، طبیعی بودن و توانایی طبیعی زنان برای تجربه تولد بدون مداخلات معمول است. مدل تداوم مراقبت مستمر مامایی بر این فرض استوار است که بارداری و تولد یک رویداد طبیعی در زندگی است. این مدل شامل تداوم مراقبت؛ نظارت بر سلامت جسمی، روانی، روحی و اجتماعی زن و خانواده در طول چرخه باروری؛ ارائه آموزش‌های فردی، مشاوره‌ای و مراقبت‌های قبل از زایمان برای زن؛ حضور در هنگام زایمان، تولد و دوره فوری پس از زایمان توسط یک مامای شناخته‌شده؛ حمایت مداوم در طول دوره پس از زایمان؛ به حداقل رساندن مداخلات غیرضروری و شناسایی، ارجاع و هماهنگی مراقبت از زنانی که نیاز به توجه خدمات باروری دارند و تفاوت‌های بین مراقبت مستمر مامایی و سایر مدل‌های مراقبت از زنان شامل تغییرات در فلسفه، رابطه بین ارائه‌دهنده مراقبت و زن باردار، استفاده از مداخلات در حین زایمان، تنظیم مراقبت (خانه، خانه از خانه یا شرایط حاد) و در اهداف مراقبت است [17, 18].
مدل‌های تداوم مراقبت از ماما با هدف ارائه مراقبت در جامعه یا بیمارستان، به طور معمول برای زنان سالم با بارداری بدون عارضه یا کم‌خطر ارائه می‌شود [19]. 
ارزیابی‌های اقتصادی مدل مراقبت مستمر مامایی
تحلیل اقتصادی یافته‌های حاصل از تجزیه‌و‌تحلیل اقتصادی مطالعات بسته به ساختار مراقبت‌های بهداشتی در یک کشور خاص و اینکه چه عواملی در مدل‌سازی وجود دارد، متفاوت خواهد بود. به دلیل عدم ثبات در اندازه‌گیری ارزیابی‌های اقتصادی، ترکیبی از این داده‌ها ارائه شده است. در جدول شماره 1 به تفکیک نتایج مطالعات در رابطه با اثربخشی و ارزیابی‌های اقتصادی مرتبط با استفاده از مدل مراقبت مستمر مامایی آورده شده است.






بررسی مطالعات نشان می‌دهد که تفاوت‌های معناداری در هزینه اثربخشی این مدل با بررسی نتایج و کارایی استفاده از مدل دیده می‌شود که بررسی کارایی توسط بررسی نتایجی از مرگ مادران، مرگ نوزادان یا عوارض جلوگیری‌شده، مانند میزان زایمان سزارین و میزان اپیزیوتومی انجام می‌گیرد [20, 21, 22, 23, 15]. از عوامل مهم دیگر در بهبود هزینه اثربخشی استفاده از مدل مراقبت مستمر مامایی رضایت شغلی و انگیزه‌های نیروی مامایی به عنوان نقش اول مسئولیت و ارائه خدمات در این مدل است که بسیاری از مطالعات به افزایش رضایتمندی ماماها و کاهش فرسودگی شغلی در این مدل اشاره می‌کنند [24, 25]. 
عامل تأثیرگذار دیگر در بهبود هزینه‌های اقتصادی، رضایت و انگیزه‌های مادران جهت دریافت خدمات باروری است. بر اساس نتایج مطالعات استفاده از مدل مراقبت مستمر مامایی با تأکید بر توجه به نیازهای فردی زنان، موجب توانمندسازی زنان، خودکارآمدی و رضایت‌مندی مادر در طول انتقال از بارداری به مادر بودن و افزایش انگیزه زنان جهت دریافت خدمات بارداری می‌شود [26 ،23].
بحث 
در ایران برای مدل مراقبت از ماما تیمی وجود ندارد و دستورالعمل‌های انجام فعالیت‌های ماما‌محور هیچ‌گاه به طور کامل اجرایی نشده است که یکی از دلایل آن می‌تواند سطحی‌نگری به تدارک مراقبت مستمر یا تک‌بعدی انگاشتن آن باشد [13].  بنابراین به نظر می‌رسد ارائه خدمات باروری سالم در ایران نیاز به بازبینی و استفاده از مدل‌های هزینه اثربخش با محوریت ماماها دارد.
بر اساس نتایج مطالعه حاضر، ارائه خدمات و مراقبت از زنان باردار کم‌خطر با استفاده از مدل مراقبت مستمر مامایی منجر به صرفه‌جویی در هزینه می‌شود. در این رابطه نتایج مطالعات مختلفی تأیید‌کننده این موضوع هستند. آتاناسیو در پژوهش خود نشان داد که هزینه زایمان برای زنان کم‌خطر که تحت مراقبت مستمر قرار گرفته بودند کمتر از زنان مراجعه‌کننده به متخصصین زنان و بدون استفاده از مدل مراقبت مستمر بود [21]. مطالعه برنیتز نیز نشان داد زنان دریافت‌کننده خدمات مراقبت مستمر مامایی به طور معناداری هزینه‌های کمتری نسبت به زنان بستری شده در بخش‌های زنان و زایمان پرداخت می‌کنند [27]. در این رابطه مطالعه‌ای مخالف با نتایج نداشتیم و به نظر می‌رسد علل کاهش هزینه‌ها در استفاده از این مدل، استفاده کمتر از روش‌های غیر‌ضروری از جمله سزارین، انجام اپی زیاتومی و القای زایمان غیرضروری است، زیرا زنان باردار کم‌خطر به طور مستمر مراقبت‌های مورد نیاز و ضروری را در دوران بارداری دریافت کرده‌اند و آموزش‌های لازم جهت پیشگیری از بروز عوراض را به طور مناسب دریافت می‌کنند، بنابراین به نظر می‌رسد بروز عوارض قابل پیشگیری در این زنان که آن‌ها را نیازمند مداخلات کند، به طور معناداری کاهش می‌یابد.
همچنین بر اساس نتایج، تغییر رویکرد در ارائه مراقبت به مادران تحت بارداری‌های کم‌خطر از متخصص زنان و زایمان به مراقبت‌های مستمر مامایی می‌تواند علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌ها، منجر به کاهش عوارض قابل پیش‌بینی در مادر و نوزاد شود. در این رابطه مطالعه آتاناسیو نشان می‌دهد که استفاده از مراقبت مستمر مامایی منجر به کاهش معنادار میزان زایمان سزارین، اپی زیاتومی و عوارض ناشی از این دو می‌شود [21]. همچنین پروسپر و همکاران نیز نشان دادند که مادرانی که از خدمات مراقبت مستمر مامایی استفاده کردند، در هنگام بستری شدن کمتر تحت مداخله قرار گرفتند، زایمان‌های ابزاری کمتر انجام دادند و تغذیه انحصاری با شیر مادر بیشتری داشتند و درنهایت با عوارض کمتری مواجهه می‌شدند [30]. در این رابطه مطالعه سندال تفاوتی را در میزان زایمان سزارین گزارش نکرد، ولی در زایمان ابزاری و بی‌حسی اپی ورال تفاوت معناداری را گزارش کرد [15]. بنابراین با توجه به نتایج مطالعات ذکر‌شده، نتایج با‌ارزشی در رابطه با استفاده از مراقبت‌های مستمر مامایی توسط ماما و ارجاع موارد پرخطر به متخصصین زنان وجود دارد، زیرا بر اساس حدود و صلاحیت‌های مشخص‌شده نیروی مامایی قادر به ارائه تمامی خدمات به مادران کم‌خطر است و در صورت بروز هرگونه عارضه برای مادر، ملزم به ارجاع مادر به متخصص زنان است. بنابراین استفاده از مدل مراقبت مستمر با ایجاد پیوستگی در جلسات مراقبت و ایجاد چارچوبی مشخص از طرفی بروز عوارض قابل پیشگیری را کاهش داده و از طرفی نیاز بیماران کم‌خطر را به حضورهای بی‌مورد در کلینیک‌های متخصصین کاهش می‌دهد.
نتایج مطالعه حاکی از این است که مدل مراقبت مستمر مامایی به عنوان بخشی از رویکرد جامع سیستم‌های مراقبت مستمر در کشورهایی یافت می‌شوند که توانسته‌اند با کاهش و پیشگیری از بروز عوارض مادران و نوزادان منجر به کاهش نسبت مرگ‌و‌میر مادران شوند که این موضوع اهمیت بسزایی در ارتقای شاخص‌های بهداشتی کشورها دارد. در این رابطه مطالعه مورتنسن نشان داد با افزایش تعداد ویزیت‌های مراقبت دوران بارداری و افزایش کیفیت مراقبت‌ها شاخص‌های مرگ‌و‌میر مادران و نوزادان بهبود یافت[23]. همچنین بگلی و همکاران نیز نشان دادند که استفاده از مراقبت مستمر مامایی منجر به کاهش خونریزی‌ها و آتونی پس از زایمان می‌شود [22]. بنابراین براساس نتایج مطالعات، مراقبت مستمر مامایی با کاهش میزان عوارض قابل‌پیشگیری دوران بارداری با استفاده از پیوستگی جلسات مراقبت بارداری و توانمندسازی مادران باردار به افزایش کیفیت مراقبت های مامایی و کاهش هزینه‌ها منجر می‌شود. همچنین با توجه به اینکه آتونی زایمانی یکی از مهم‌ترین دلایل مرگ مادر در کشورهای در حال توسعه است،  می‌توان با استفاده از این مدل در راستای کاهش مرگ‌و‌میر مادران و نوزادان و ارتقای شاخص‌های بهداشتی مادران اقدام کرد.
نتیجه‌گیری
درنهایت می‌توان نتیجه گرفت که مراقبت مستمر مامایی یک مدل مناسب از لحاظ صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش پروسیجرهای غیرضروری باروری است [28]. استفاده از این مدل علاوه بر تأثیر بر ایمنی و کیفیت مراقبت از بیمار، استفاده بیش از حد از اقدامات پزشکی در هنگام زایمان بر هزینه‌های مراقبت نیز تأثیر می‌گذارد. به همین ترتیب، مراقبت‌های مامایی همچنین نویدبخش سرمایه‌گذاری با ارزش بالا در منابع مراقبت‌های بهداشتی خواهد بود [34 ,35, 37]. به نحوی که با ارتقای سلامت مادران و نوزدان شاهد ارتقای سلامت جامعه خواهیم بود. از طرفی امروزه بررسی کارایی مخارج سلامت به دلیل افزایش روزافزون آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است [39 ،38 ،27]. ارزیابی مدل مراقبت مستمر مامایی در مطالعه حاضر منوط به مطالعات انجام‌گرفته در سایر کشورها بود و با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته مطالعه منسجمی در کشور در این زمینه انجام نشده بود که این موضوع مهم‌ترین محدودیت مطالعه حاضر بود. بنابراین پیشنهاد می‌شود با توجه به کارایی و آثار اقتصادی با ارزش مدل مذکور در سایر کشور‌ها، مطالعاتی با هدف بررسی کارایی و هزینه اثربخشی این مدل در خدمات باروری کشور انجام شود.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مقاله حاضر به صورت مروری نقادانه در دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان انجام شده است و تمامی اصول اخلاقی در آن رعایت شده است.

حامی مالی
این مقاله از طرف هیچ گونه نهاد یا مؤسسه‌ای حمایت مالی نشده و تمام منابع مالی آن از طرف نویسندگان تأمین شده است.

مشارکت نویسندگان
نظارت بر انتخاب مطالعات، نظارت بر متون علمی استخراج شده و نحوه تحلیل و تفسیر؛ فرزانه محمدی؛ استخراج مطالعات و نتایج، تجزیه و تحلیل متون: مرضیه رئیسی؛ زهذا محبی دهنوی: استخراج مطالعات و نتایج، نگارش مقاله؛ انتخاب عنوان، نگارش مقاله، استخراج و تجزیه و تحلیل متون: لیلا اسدی.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مطالعه تعارض منافع ندارد.

References
1.Jardine J, Aughey H, Blotkamp A, Carroll F, Gurol-Urganci I, Harris T, et al. Maternity admissions to intensive care in England, Wales and Scotland in 2015/16: A report from the National Maternity and Perinatal Audit. London: RCOG; 2019. [Link]
2.Khanghah HA, Hasanzadeh R, Alizadeh G, Alibabaei R, Doshmangir L. [Assessment of technical quality of pregnancy care in Shahid Chamran Health Centers in Tabriz, 2014 (Persian)]. Depiction Health. 2015; 6(2):44-53. [Link]
3.Pazandeh F, Huss R, Hirst J, House A, Baghban AA. An evaluation of the quality of care for women with low risk pregnanacy: The use of evidence-based practice during labour and childbirth in four public hospitals in Tehran. Midwifery. 2015; 31(11):1045-53. [DOI:10.1016/j.midw.2015.07.003] [PMID]
4.Sawyer A, Ayers S, Abbott J, Gyte G, Rabe H, Duley L. Measures of satisfaction with care during labour and birth: A comparative review. BMC Pregnancy Childbirth. 2013; 13:108. [DOI:10.1186/1471-2393-13-108] [PMID] [PMCID]
5.Bagheri A, Alavi NM, Abbaszadeh F. Iranian obstetricians’ views about the factors that influence pregnant women’s choice of delivery method: A qualitative study. Women Birth. 2013; 26(1):e45-9. [DOI:10.1016/j.wombi.2012.09.004] [PMID]
6.Kabir R, Khan H. Utilization of Antenatal care among pregnant women of Urban Slums of Dhaka City, Bangladesh. IOSR J Nurs Health Sci. 2013; 2(2):15-9. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3175204
7.Vahiddastjerdy M, Changizi N, Habibollahi A, Janani L, Farahani Z, Babaee F. Maternal mortality ratio and causes of death in IRI between 2009 and 2012. J Family Reprod Health. 2016; 10(3):154-62. [PMCID]
8.Tirkesh F, Bahrami N, Bahrami S. Assessment of achievement to improving maternal health from third millennium development goal in Dezful University of Medical Sciences. Community Health. 2015; 2(2):98-105. [DOI:10.22037/ch.v2i2.9934]
9.Collier AR, Molina RL. Maternal mortality in the United States: Updates on trends, causes, and solutions. Neoreviews. 2019; 20(10):e561-74. [DOI:10.1542/neo.20-10-e561] [PMID] [PMCID]
10.Martin JA, Hamilton BE, Osterman MJ, Driscoll AK. Births: Final data for 2018. Natl Vital Stat Rep. 2019; 68(13). [Link]
11.Dublin S, Johnson KE, Walker RL, Avalos LA, Andrade SE, Beaton SJ, et al. Trends in elective labor induction for six United States health plans, 2001-2007. J Womens Health (Larchmt). 2014; 23(11):904-11. [DOI:10.1089/jwh.2014.4779] [PMID] [PMCID]
12.ten Hoope-Bender P, de Bernis L, Campbell J, Downe S, Fauveau V, Fogstad H, et al. Improvement of maternal and newborn health through midwifery. Lancet. 2014; 384(9949):1226-35. [DOI:10.1016/S0140-6736(14)60930-2]
13.bagheri A, simbar M, Samimi M, Nahidi F, Alavi H. [Explain the concept and dimensions of continuous midwifery care during pregnancy, childbirth and after childbirth (Persian)]. Avicenna J Nurs Midwifery Care. 2017; 25(1):24-34. [DOI:10.21859/nmj-25014]
14.Iqbal S, Maqsood S, Zakar R, Zakar MZ, Fischer F. Continuum of care in maternal, newborn and child health in Pakistan: Analysis of trends and determinants from 2006 to 2012. BMC Health Serv Res. 2017; 17(1):189. [DOI:10.1186/s12913-017-2111-9] [PMID] [PMCID]
15.Sandall J, Soltani H, Gates S, Shennan A, Devane D. Midwife-led continuity models versus other models of care for childbearing women. Cochrane Database Syst Rev. 2016; 4(4):CD004667 [DOI:10.1002/14651858.CD004667.pub5] [PMID] [PMCID]
16.Boutron I, Altman DG, Moher D, Schulz KF, Ravaud P. CONSORT statement for randomized trials of nonpharmacologic treatments: A 2017 update and a CONSORT extension for nonpharmacologic trial abstracts. Ann Intern Med. 2017; 167(1):40-7. [DOI:10.7326/M17-0046] [PMID]
17.Hansson M, Lundgren I, Dencker A, Taft C, Hensing G. Work situation and professional role for midwives at a labour ward pre and post implementation of a midwifery model of care-a mixed method study. Int J Qual Stud Health Well-being. 2020; 15(1):1848025. [DOI:10.1080/17482631.2020.1848025] [PMID] [PMCID]
18.Perriman N, Davis DL, Ferguson S. What women value in the midwifery continuity of care model: A systematic review with meta-synthesis. Midwifery. 2018; 62:220-9. [DOI:10.1016/j.midw.2018.04.011] [PMID]
19.Homer C, Brodie P, Sandall J, Leap N. Midwifery continuity of care: A practical guide. 2th ed. Amsterdam: Elsevier Health Sciences; 2019. [Link]
20.Tracy SK, Hartz DL, Tracy MB, Allen J, Forti A, Hall B, et al. Caseload midwifery care versus standard maternity care for women of any risk: M@NGO, a randomised controlled trial. Lancet. 2013; 382(9906):1723-32. [DOI:10.1016/S0140-6736(13)61406-3]
21.Attanasio LB, Alarid-Escudero F, Kozhimannil KB. Midwife-led care and obstetrician-led care for low-risk pregnancies: A cost comparison. Birth. 2020; 47(1):57-66. [DOI:10.1111/birt.12464] [PMID]
22.Begley C, Devane D, Clarke M, McCann C, Hughes P, Reilly M, et al. Comparison of midwife-led and consultant-led care of healthy women at low risk of childbirth complications in the Republic of Ireland: A randomised trial. BMC Pregnancy Childbirth. 2011; 11:85. [DOI:10.1186/1471-2393-11-85] [PMID] [PMCID]
23.Mortensen B, Lukasse M, Diep LM, Lieng M, Abu-Awad A, Suleiman M, et al. Can a midwife-led continuity model improve maternal services in a low-resource setting? A non-randomised cluster intervention study in Palestine. BMJ Open. 2018; 8(3):e019568. [DOI:10.1136/bmjopen-2017-019568] [PMID] [PMCID]
24.Homer CS. Models of maternity care: Evidence for midwifery continuity of care. Med J Aust. 2016; 205(8):370-4. [DOI:10.5694/mja16.00844] [PMID]
25.Friedman HS, Liang M, Banks JL. Measuring the cost-effectiveness of midwife-led versus physician-led intrapartum teams in developing countries. Womens Health (Lond). 2015; 11(4):553-64. [DOI:10.2217%2FWHE.15.18] [PMID]
26.Shahinfar S, Abedi P, Najafian M, Abbaspoor Z, Mohammadi E, Alianmoghaddam N. Women’s perception of continuity of team midwifery care in Iran: A qualitative content analysis. BMC Pregnancy Childbirth. 2021; 21(1):173 [DOI:10.1186/s12884-021-03666-z] [PMID] [PMCID]
27.Bernitz S, Aas E, Øian P. Economic evaluation of birth care in low-risk women. A comparison between a midwife-led birth unit and a standard obstetric unit within the same hospital in Norway. A randomised controlled trial. Midwifery. 2012; 28(5):591-9. [DOI:10.1016/j.midw.2012.06.001] [PMID]
28.Isaline G, Marie-Christine C, Caroline D, Yvon E. An exploratory cost-effectiveness analysis: Comparison between a midwife-led birth unit and a standard obstetric unit within the same hospital in Belgium. Midwifery. 2019; 75:117-26. [DOI:10.1016/j.midw.2019.05.004] [PMID]
29.Kenny C, Devane D, Normand C, Clarke M, Howard A, Begley C. A cost-comparison of midwife-led compared with consultant-led maternity care in Ireland (the MidU study). Midwifery. 2015; 31(11):1032-8. [DOI:10.1016/j.midw.2015.06.012] [PMID]
30.Koto PS, Fahey J, Meier D, LeDrew M, Loring S. Relative effectiveness and cost-effectiveness of the midwifery-led care in Nova Scotia, Canada: A retrospective, cohort study. Midwifery. 2019; 77:144-54. [DOI:10.1016/j.midw.2019.07.008] [PMID]
31.Maillefer F, de Labrusse C, Cardia-Vonèche L, Hohlfeld P, Stoll B. Women and healthcare providers’ perceptions of a midwife-led unit in a Swiss university hospital: A qualitative study. BMC Pregnancy Childbirth. 2015; 15:56 [DOI:10.1186/s12884-015-0477-4] [PMID] [PMCID]
32.Ryan P, Revill P, Devane D, Normand C. An assessment of the cost-effectiveness of midwife-led care in the United Kingdom. Midwifery. 2013; 29(4):368-76. [DOI:10.1016/j.midw.2012.02.005] [PMID]
33.Styles C, Kearney L, George K. Implementation and upscaling of midwifery continuity of care: The experience of midwives and obstetricians. Women Birth. 2020; 33(4):343-51. [DOI:10.1016/j.wombi.2019.08.008] [PMID]
34.Declercq E. Midwife-attended births in the United States, 1990-2012: Results from revised birth certificate data. J Midwifery Womens Health. 2015; 60(1):10-5. [DOI:10.1111/jmwh.12287] [PMID]
35.Altman MR, Murphy SM, Fitzgerald CE, Andersen HF, Daratha KB. The cost of nurse-midwifery care: Use of interventions, resources, and associated costs in the hospital setting. Womens Health Issues. 2017; 27(4):434-40 [DOI:10.1016/j.whi.2017.01.002] [PMID]
36.Carr CA. Charges for maternity services: Associations with provider type and payer source in a university teaching hospital. J Midwifery Womens Health. 2000; 45(5):378-83. [DOI:10.1016/S1526-9523(00)00042-8]
37.Asadi L, Amiri F, Safinejad H. Investigating the effect of health literacy level on improving the quality of care during pregnancy in pregnant women. J Educ Health Promot. 2020; 9:286. [DOI:10.4103/jehp.jehp_204_20] [PMID] [PMCID]
38.Azizi Mobaser M, Rezayatmand R, Mohammadi F. [Investigating the factors related to the efficiency of government health expenditures in selected countries (Persian)]. Health Inf Manage. 2020; 17(5):216-20. [DOI:10.22122/HIM.V17I5.4057]
39.Alidosti M, Tahmasebi M, Raeisi M. [Evaluating the women’s satisfaction of Hajar hospital services after the delivery (Persian)]. J Clin Nurs Midwifery. 2013; 2(1):1-8. [Link]